Jakov Svetoslav
Jakov Svetoslav († 1276) je bio bugarski despot i car savladar bugarskog cara Konstantina Asena Tihog [1].
| Jakov Svetoslav | |
|---|---|
 Novčić s likom Jakova Svetoslava | |
| Lični podaci | |
| Datum smrti | 1276. |
| Bugarski despot | |
Opadanje zemlje uredi
Za vreme njegove vladavine nastavljaju se bugarske međusobice. Bugarska je još više izgubila onu političku ulogu koju je dotada igrala na Balkanskom poluostrvu. Na nju su stalno počeli da napadaju Ugari, Grci i Tatari. Nasilja i samovlašće feudalnih bojara dovršavali su propadanje zemlje. Veći deo zemlje pripadao je bojarima, višem sveštenstvu i manastirima.
Zemlja je propadala zbog bojarskih međusobica i položaj seljaštva se pogoršao i postao bedan [2].
Ugarski vazal uredi
Jakov Svetoslav je bio ugarski vazal i njegove pomoćne čete se pominju u ugarskoj vojsci u njihovim borbama sa češkim kraljem Otakarom II Pšemislom 1260. godine [1].
Svetislav je 1266. godine [3] pokušao da se oslobodi ugarskog tutorstva, ali ga Ugari potukoše i zarobiše. Ugari su prema despotu Svetoslavu, pokazali dosta pažnje; oni su ga zadržali na prestolu, tražeći samo više garantija za budućnost [1].
Sukobi s Vizantijom uredi
Svetoslav je stalno ratovao protiv Vizantije, ali bez stalnog uspeha [1].
Prvi rat s Vizantijom uredi
Iskoristivši previranja u Bugarskoj, vizantijski car Mihajlo VIII Paleolog je 1262. godine upao u Bugarsku i osvojio najvažnije luke gradove Andijal i Mesembriju na zapadnoj obali Crnog mora i uspeli znatno proširiti svoju vlast na kopnu na račun Bugarske [4].
Ubrzo posle toga 1264. godine Vizantija je Bugarima otela jedan deo Makedonije [5]. Da im se osvete Bugari su u savezu sa Tatarima još iste godine izveli jedan strahovit napad na Vizantiju. Vizantijska vojska je pretrpela težak poraz, pri čemu i sam car Mihajlo dospeo u ozbiljnu životnu, a tračka je oblast do te mere opustošena da se nadaleko nije moglo videti nijednog vola za vuču i nijednog ratara [6].
Bugarska u savezu Karla Anžujskog uredi
Savladar Jakova Svetoslava, Konstantin Tih je bio oženjen Irinom Dukom Laskarinom, i tako bio šurak Jovana IV Laskarisa, koga je car Mihajlo zbacio s prestola [7], pa se 1271. [8] Bugarska pridružila savezu kralja Sicilije i Napulja Karla I Anžujskog protiv Vizantije [7] [8].
Drugi rat s Vizantijom uredi
Carica Irina Laskaris je umrla oko 1270. godine, pa se car Konstantin oženio Mihajlovom nećakom Marijom, ali pošto je Mihajlo zadržao za sebe lučke gradove Anhijal i Mesembriju, a pošto su bili obećani bugarskom caru kao miraz, oko 1272. godine Bugari su upali u Vizantiju, ali pred navalom Tatara, koji su bili u savezu s Mihajlom, morali su se povući i odreći tih gradova [9].
Upadi Tatara uredi
Godine 1272. car Mihajlo je sklopio prijateljski sporazum s velikim tatarskim vojskovođom Nogajem, da bi osujetio svaku bugarsku akciju protiv Vizantije. Od tada pa sve do kraja veka Tatari su vršili pritisak na Bugarsku [6].
Crkveni sukobi uredi
Godine 1272. car Mihajlo pokušao je oduzme autokefalnost Bugarske crkve, s namerom da je priključi Ohridskoj patrijaršiji [9] [5].
Da bi došlo do unije između pravoslavne i katoličke crkve sazvat je veliki crkveni kongres u Lionu [3] [8], 6. jula [6] 1274. god [3] [8] [6] [5]. U pregovorima oko uređenja crkvenih pitanja Mihajlo je izneo predlog da se ukine, kao nekanonski osnovana, trnovska patrijaršija i da se bugarska crkva podvrgne ohridskoj. To izazva, sasvim prirodno, ogorčenje kod Bugara [3] [8]. Na kraju je unija postignuta i priznato je ne samo papino prvenstvo nego je prihvaćena i rimska veroispovest [6] [5].
Reference uredi
- ^ a b v g Istorija srpskog naroda 1941, str. 155.
- ^ Istorija srednjeg veka II 1959, str. 357.
- ^ a b v g Istorija Jugoslavije 1933.
- ^ Istorija Vizantije 1959, str. 172.
- ^ a b v g Istorija vizantijskog carstva 1933.
- ^ a b v g d Istorija Vizantije 1959, str. 175.
- ^ a b Istorija Vizantije 1959, str. 173.
- ^ a b v g d Istorija srpskog naroda 1941, str. 156.
- ^ a b Istorija Vizantije 1959, str. 174.
Literatura uredi
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Šarl Dil „Istorija vizantijskog carstva“, Beograd 1933.
- Vladimir Ćorović, „Istorija Srba“, Beograd 1941.
- Vladimir Ćorović, „Istorija Jugoslavije“, Beograd 1933.
- Udaljcov, A. D.; Kosminski, J. A.; Vajnštajn, O. L. (1950). Istorija srednjeg veka II. Beograd.