Janja (rijeka)

Za druge upotrebe, pogledajte Janja (višeznačna odrednica).

Janja (ili Modran, kako se popularno zove u nekim selima) je lijeva pritoka Drine. Teče kroz Republiku Srpsku, BiH, cijelom svojom dužinom, kroz planinu Majevicu i ravnicu Semberiju.

Janja
Rijeka Janja
Opšte informacije
Dužina	53 km
Sliv	Crnomorski sliv
Vodotok
Izvor	ispod brda Konjic na Majevici
V. izvora	670 m
Ušće	Drina, kod sela Janja
Geografske karakteristike
Država/e	Republika Srpska, (BiH)
Naselja	Ugljevik
Pritoke	Prelovačka rijeka, Lipovačka rijeka, Labuđanska rijeka, Rastošnička rijeka, Tobutska rijeka, Mezgrajica
Reka na Vikimedijinoj ostavi

U Drinu se uliva u bijeljinskom selu Janji. Najvećim dijelom teče kroz opštinu Ugljevik.

Izvire ispod majevičkog visa Konjic, na oko 670 metara nadmorske visine, a uliva se u Drinu na nadm. visini od 150 metara. Ukupna dužina njenog toka je 53 km, a visinska razlika između izvora i ušća iznosi 565 metara. Prvih 10 kilometara njenog toka rijeka je brza i bistrog toka, jer se obrušava do mjesta Priboj, smanjujući visinu sa 670 na 250 metara. Ostatak toka od 43 km je nešto mirniji, sa dodatnim spuštanjem visine za još 145 metara.

Prva značajnija pritoka Janje je Prelovačka rijeka, desna pritoka koja izvire ispod najvećeg vrha Majevice Stolica i protiče kroz Završje, gdje je poznata kao Završni potok. Nepuna dva kilometra nizvodno, Janja prima Lipovačku rijeku sa lijeve strane. Ova kratka rijeka izvire u Lipovicama ispod Lazića brda.

Ispred tjesnaca, između brda Rust (323 m) i Bjelovnice (438 m), Janja prima još dvije veće pritoke. Prvo sa lijeve strane, Labuđansku rijeku, a potom, nekoliko metara niže, sa desne strane Rastošnicu (Brzava). Labuđanska rijeka izvire nedaleko od kote 567 m, zvana Kurjača, dok Rastošnica izvire ispod Goduškog visa na visini od 669 m.

Na oko 750 metara od ušća Rastošnice, izgrađena je brana za akumulaciono jezero Sniježnica koje se koristi za potrebe termoelektrane. Jezero ima dužinu od približno 4 km, a širinu od oko 250 metara.

Iz Tobuta dolaze Triješnica, mali potok i Tobutska rijeka, koja cio tok teče kroz Tobut, a izvire nedaleko od brda Svjetljike 442 m.

U Maleševcima se ulivaju manji vodotoci Maksića potok i Sastavački potok.

Najveća pritoka Janje - Mezgrajica - uliva se sa desne strane kod Termoelektrane "Ugljevik" u Ugljeviku- u dijelu izmjenjenog i regulisanog toka rijeke. Neposredno kod ušća Mezgrajice izgrađena je hidraulična ustava kojom se reguliše nivo rijeke Janje za potrebe termoelektrane.

Tok rijeke kroz naselje Ugljevik regulisan je 2018. godine izgradnjom minor i major korita, kako bi naselje bilo zaštićeno od poplava. U dijelu uređenog korita, u dužini oko 1 km izgrađena je pješačka promenada.

U Ugljeviku sa lijeve strane u Janju se ulijevaju potoci Radlovac i Laktenica.

U Ugljevičkoj Obriježi tok rijeke Janje deregulisan je u prvoj polovini 20. vijeka i tok rijeke je usmjeren u tok dotadašnjeg potoka Modran, te je nizvodno od Ugljevičke Obriježi došlo do poistovjećenja i zamjene toponima Janja i Modran. Stanovnici Suvog Polja i Donje Trnove sadašnji tok Janje nazivaju Modranom dok raniji tok rijeke, koji administrativno odvaja ova dva sela, nazivaju Janja Kanal ili Staračom.

Stari tok (Janja Kanal) uliva se u novi tok Janje kod suvopoljskog zaseoka Zovac. Kod naselja Modran uliva se sa desne strane pritoka Janjica. Janja preostalim dijelom toka do ušća nema značajnih pritoka.

Literatura

• Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. 
• Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.