Ćirilo Solunski
- Za članak o bugarskom književniku i filozofu, pogledajte članak Konstantin Filozof.
- Za drugu upotrebu, pogledajte članak Konstantin.
Konstantin Filozof (grč. Κωνσταντίνος), poznatiji kao Sveti Ćirilo (grč. Κύριλλος, crksl. Кирилъ) (827 — 14. februar 869) je bio vizantijski misionar koji je sa svojim bratom Metodijem doneo pismenost i hrišćanstvo Slovenima. Bio je jedan od najboljih lingvista, teologa i učenih ljudi svog doba, savremenik Fotija I (858—867, 877—886) i tvorac prvog slovenskog pisma glagoljice iz koje se kasnije razvila nova azbuka koja je u njegovu čast nazvana Ćirilica. Oko 855. godine napravio je u Carigradu, azbuku, tako što je grčkom alfavitu dodao više slovenskih znakova. Ćiril je zatim počeo da prevodi Jevanđelje i Psaltir, sa grčkog na slovenski jezik.[1] Pre misije među Slovenima, bio je kao izaslanik vizantijskog cara i svog školskog druga Mihajla III (842—856, samostalno 856—867) među Arapima u Samari na Tigru (oko 851) i među Hazarima zajedno sa bratom.
| Ćirilo Solunski | |
|---|---|
 Statua svetog Ćirila na Stubu svetog trojstva u Olomoucu | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 827. |
| Mesto rođenja | Solun, Vizantijsko carstvo |
| Datum smrti | 14. februar 869. (41/42 god.) |
| Mesto smrti | Rim, Papska država |
| Svetovni podaci | |
| Poštuje se u | pravoslavlju i katolicizmu |
| Praznik | 11. maj 14. februar |
Tokom misije među Hazarima, braća su na Krimu kod Hersona našli mošti pape Klimenta I (88/92—98/101), kao i jevanđelje i psaltir pisane ruskim slovima na gotskom jeziku.[2] Tokom svoje misije među Slovenima u Velikomoravskoj kneževini kneza Rastislava (842—870), braća su se našla na udaru germanskog sveštenstva koje je na tom prostoru širilo hrišćanstvo na latinskom jeziku, zbog čega su oko 867. godine bili primorani da odu u Rim i traže dozvolu za svoj rad od pape. Na tom putu su se zaustavili u Panonskoj kneževini kneza Kocelja (861—872), započevši svoju misiju i na tim prostoru. Tokom boravka u Rimu, papa Hadrijan II (867—872) im je dao dozvolu da nastave bogosluženje na crkvenoslovenskom jeziku i sam održao službu na njemu u bazilici Svetog Petra. Konstantin se u Rimu razboleo i zamonašio[3] u jednom grčkom manastiru, na gori Olimp, uzevši tom prilikom monaško ime Ćirilo(grč. Κύριλλος) što znači Gospodnji. Pedeset dana posle toga je umro 14.02. 869. godine. Zajedno sa bratom je 1980. godine proglašen svecem zaštitnikom Evrope, a po njemu je nazvan, oko 1.505 metara nmv. visok planinski vrh na ostrvu Livingston, koje se nalazi u arhipelagu Južnih Šetlandskih ostrva na Antarktiku. Kanonizovale su ga obe hrišćanske crkve, ali ga praznuju različitim datumima, pravoslavna 11. maja, a katolička 14. februara.
Vidi jošUredi
ReferenceUredi
LiteraturaUredi
- Svetozar Nikolić, Staroslovenski jezik I, „Trebnik“, Beograd, 2002.
- Đorđe Trifunović, Ćirilo i Metodije, SKZ, Beograd, 1964.
- Petar Đorđić, Staroslovenski jezik, Novi Sad, 1985.
- Vlasto, Alexis P. (1970). The Entry of the Slavs into Christendom: An Introduction to the Medieval History of the Slavs. Cambridge: Cambridge University Press.
- Komatina, Predrag (2014). Crkvena politika Vizantije od kraja ikonoborstva do smrti cara Vasilija I. Beograd: Vizantološki institut SANU.
