Aglaura (Kekropova kćerka)
Aglaura (grč. Ἄγραυλος) je u grčkoj mitologiji najpre bio samo epitet boginje Atene, da bi kasnije postala samostalna ličnost, njena prva sveštenica kojoj je posvećen praznik Plinterije.[1]
Mitologija uredi
Bila je kćerka kralja Kekropa koja je sa Arejem imala kćerku Alkipu (ali i sa Hermesom sina Kerika[2]). Njoj i njenim sestrama Hersi i Pandrosi, Atena je predala na čuvanje kotaricu sa malim Erihtonijem, ali im je naredila da je ne otvaraju. Za razliku od Pandrose, druge dve sestre su bile radoznale i otvorile kotaricu. U njoj su videle dete obavijeno zmijama i poludele su od tog prizora. Zato su se ubile skočivši sa Atinskog akropolja u ambis.[1]
Prema drugom i novijem predanju, Atena je bila ljuta na Aglauru jer je otvorila kotaricu i u njenom srcu je rasplamsala ljubomoru prema rođenoj sestri Hersi.[1] Pošto se Hermes bio zaljubio u Hersu, potkupio je zlatom njenu stariju sestru da mu omogući da dođe do nje. Iako je uzela zlato, sprečavala je da se ljubavnici sastanu, sve dok se Hermes nije ražestio i pretvorio je u kamen.[3]
Kult uredi
Pošto je u mitu u Atici Aglaura opisana kao heroina koja se zbog proročanstva svojom voljom bacila u provaliju, Atinjani su joj podigli i svetilište na severnoj strani Akropolja i u njemu su se mladići iz Atine zaklinjali da će braniti otadžbinu.[1] „Agraulos“ je nekad bila titula Boginje Mesec i ima slično značenje kao i „Aglauros“; prvi je homerski epitet za pastire, a drugi (kao i imena Aglaurinih sestara) odnosi se na mesec kao izvor rose koja osvežava pašnjake. U Atini su devojke u leto, a u vreme pune mesečine, izlazile da skupljaju rosu. Ovaj običaj zadržao se u Engleskoj do 19. veka. Praznik se zvao Herseforija (skupljanje rose). Aglaura, kao epitet boginje Atene se dugo poštovala na Kipru i prinošene su joj ljudske žrtve. Moguće je da odatle vuče korene i obred iz Mikene, gde pronađena zlatna alka pokazuje kako se tri sveštenice približuju hramu od kojih dve, koje su ispred, prosipaju rosu, a treća (verovatno Aglaura) ima grančicu vezanu uz lakat. Deo mita koji pominje Hermesovo plaćanje zlatom Aglauri, radi podvođenja sestre Herse, najverovatnije se odnosi na ritualnu prostituciju sveštenica pred likom boginje pretvorene u kamen. Svete košare, koje su devojke nosile u tim prilikama, poput one u mitu, možda su sadržavale falističke (poput zmija) i orgastičke predmete. Ova obredna prostitucija obožavateljki boginje Mesec održavala se i na Kritu, Kipru, u Siriji, Maloj Aziji i Palestini.[3]
Tumačenje uredi
Robert Grevs je smatrao da je priča o Aglaurinoj smrti moralna anegdota koja je upozoravala da se atinske misterije nikako nisu smele oskrnaviti.[3]
Izvori uredi
- ^ a b v g Cermanović-Kuzmanović, A. & Srejović, D. 1992. Leksikon religija i mitova. Savremena administracija. Beograd.
- ^ Carlos Parada, 1997. Genealogical Guide to Greek Mythology}- Greek Mythology Link: Dictionary; -{Aetnaeus to Althaemenes
- ^ a b v Robert Grevs. 1995. Grčki mitovi. 6. izdanje. Nolit. Beograd.
