Alimpije Stolpnik
Sveti Alimpije Stolpnik je hrišćanski asketa iz 7. veka.
Žitije uredi
Rođen je oko 522. godine u Hadrijanopolju u maloazijskoj oblasti Paflagoniji. Najpre kao ekonom, a potom kao đakon služio je u crkvi u Andrijanopolju kod episkopa Teodora, koji ga je prihvatio nakon očeve smrti.[1] Iako je bio voljen od svih, uvek je težio usamljeničkom načinu života. Prvo je pobegao na istok u grad Evhait, ali su ga odatle vratili Teodor i ljudi iz njegovog kraja. Pošto je želja da živi usamljenički preovladala, povukao se na jedno grčko groblje od kojeg su ljudi bežali zbog verovanja u demonska priviđenja. Tu se nastanio na jednom stubu (stolpu), prethodno uklonivši paganske simbole i postavivši krst. Na stubu je na hladnoći i vrućini, u postu i molitvi, proveo veći deo života (prema hrišćanskom predanju oko 53 godine). Zbog toga je nazvan stolpnikom i ostao je dosledan uprkos iskušenjima i podsmehu ljudi. Najzad, posle nekog vremena, ljudi su počeli da ga poštuju i da mu dolaze radi utehe, pouke i isceliteljskih moći u koje se verovalo. Pored njegovog stuba najpre je podignuta crkva posvećena velikomučenici Efimiji, koja mu se navodno javila u snu, a potom su podignuta i dva manastira, jedan muški i jedan ženski. U ženskom manastiru živele su Alimpijeve majka i sestra Marija, a on je sa svog stuba, primerom i rečima, ukazivao ljudima put ka spasenju. Ustanovio je tipike, odnosno manastirske propise prema kojima su se vladali monasi u oba manastira. Na primer, monahinjama je bilo zabranjeno da se pojavljuju pred muškarcima.[2]
Četrnaest godina pred smrt, Alimpiju su obolele noge, tako da više nije mogao da stoji. Po predanju, Alimpije je živeo 118 godina i preminuo je 640. godine u vreme vizantijskog cara Iraklija (610-641).
Alimpijevdan uredi
Crkva slavi ovog sveca - Alimpijevdan 26. novembra po starom kalendaru, ili 9. decembra po novom, a njegova lobanja se nalazi u riznici svetogorskog manastira Kutlumuš. Poštovan je i u Rimokatoličkoj crkvi.[3]
Srpska pravoslavna crkva i vernici proslavljaju 9. decembra prepodobnog Alimpija Stolpnika. Iako u kalendaru nije označen crvenim slovom, ovaj svetac je veoma poštovan u srpskom narodu, a po nekim podacima, po brojnosti svečara je na petnaestom mestu kod Srba. Kao krsna slava najčešće se proslavlja u Podrinju.
Način proslavljanja uredi
Alimpijevdan se proslavlja isto kao i sve druge Krsne slave, pripremom slavskog kolača, koljiva i vina, i osveštanjem koje obavlja sveštenstvo Crkve. Uvek pada u vreme Božićnog posta, i zbog toga je praznična trpeza slavara uvek posna. To je nepokretni praznik.
Narodni običaji uredi
Kod Srba postoji verovanje da je Sv. Alimpije pregazio kugu, zaustavio gubu, odbijao nezdrave vetrove i činio razna druga čuda. Praznuju ga stočari, pa se na njegov dan ne upreže tegleća stoka. Odlazi se rano u crkvu da bi sve bilo zdravo u narednoj godini.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „SVETI ALIMPIJE STOLPNIK”. Crkva Hrista Spasitelja u Ubu. 2019-09-29. Pristupljeno 2024-01-25.
- ^ Politikin zabavnik broj 2973, datum: 30.1.2009. „Život na vrhu stuba“: strana 6. Izdaje i štampa: Politika AD. Beograd.
- ^ Deo ovog teksta je preuzet iz ohridskog prologa svetog vladike Nikolaja Velimirovića. On ne podleže autorskim pravima
