Ana (supruga Artavazda)
Ana (umrla posle 743.) je bila vizantijska carica, supruga uzurpatora Artavazda (741-743).
| Ana | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Ana |
| Datum smrti | posle 743. |
| Porodica | |
| Supružnik | Artavazd |
| Potomstvo | devetoro dece uključujući i Nićifora i Nikitu |
| Roditelji | Lav III Isavrijanac Marija (žena Lava III) |
| Dinastija | Izaurijska dinastija |
| Vizantijska carica | |
| Period | 741-743 |
| Prethodnik | Marija (žena Lava III) |
| Naslednik | Cicak |
Biografija uredi
Ana je bila ćerka vizantijskog cara Lava III i njegove supruge Marije. Bila je sestra vizantijskog cara Konstantina V Kopronima (741-775). Imala je dve sestre, Irenu i Kosmu. Njihova imena kao i mesto sahrane zabeleženi su u delu De Ceremoniis vizantijskog cara Konstantina VII (913-959). O njima se ne zna ništa više od toga. Nakon pogibije Justinijana II (711), na vizantijskom prestolu smenjivalo se više careva: Filipik (711-713), Anastasije II (713-715), Teodosije (715-717). Sva trojica su na vlast došli državnim udarom. Anastasije je oko 713. godine na čelo Armenijake postavio Artavazda. Lav III Isavrijanac, otac Ane, bio je, prema Teofanu Ispovedniku, strateg Anatolike, jedne od najstarijih maloazijskih tema. Lav i Artavazd sklopili su savez protiv Teodosija koji je zbačen sa vlasti 717. godine. Savez je učvršćen brakom između Artavazda i Ane, Lavove ćerke. Brak je sklopljen po Lavovom krunisanju za cara u crkvi Svete Sofije 25. marta 717. godine. Artavazd, kao vladarev srodnik, dobija titulu kuropalata i stratega Opsikije, zadržavajući i komandu nad Anatolikom.
.jpg)
Lav III Isavrijanac, čija je vladavina poznata po borbi sa ikonodulima, umro je 18. juna 741. godine. Nasledio ga je jedini sin Konstantin V (741-775). Artavazd, podržan od ikonodula, spremao je ustanak. Juna 741/2. godine Konstantin je prešao u Malu Aziju kako bi se borio protiv Omajada pod Hišamom ibn Abd el-Malikom. Trupe njegovog zeta Artavazda napale su vizantijskog cara i primorale ga na povlačenje u Amorion. Artavazd je ušao u Carigrad i proglasio se za cara. Krunisao ga je patrijarh Anastasije Carigradski. Ana je proglašena za avgustu, a njihov sin Nićifor za očevog savladara. Mlađi sin, Nikita, nasledio je oca na čelu Armenijake. Papa Zaharije takođe je priznao Artavazda za cara.
Građanski rat trajao je dve godine. Završen je porazom i svrgavanjem Artavazda. Prva veća bitka vođena je u Lidiji, kod Sarda maja 743. godine. Nikita, Artavazdov sin, poražen je avgusta iste godine. Konstantin je ušao u grad novembra iste godine. Artavazd i njegovi sinovi su zarobljeni, oslepljeni i prisiljeni da se zamonaše u manastiru Hora. Teofan Ispovednik piše da su Artavazd i sinovi podvrgnuti javnom poniženju na hipodromu. Ana je pored Nićifora i Nikite imala još sedmoro dece čija imena nisu poznata. Godina Anine smrti nije poznata. Nakon 740. godine ona se ne pominje u istorijskim izvorima.
Porodica uredi
Ana je sa Artavazdom imala dvojicu sinova:
- Nićifora, koji je bio savladar svoga oca (742-743)
- Nikitu, stratega Armenijake (742-743)
Nićifor i Nikita zarobljeni su i oslepljeni zajedno sa ocem novembra 743. godine.
Pored Nićifora i Nikite, Ana je imala još devetoro dece čija imena nisu poznata.
Literatura uredi
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Venetis, Evangelos (31 July 2003). "Artabasdos (Byzantium)". Encyclopaedia of the Hellenic World, Asia Minor
