Andamanska ostrva

Andamanska ostrva ili Andamani predstavljaju grupu ostrva u Indijskom okeanu između Bengalskog zaliva na zapadu i Andamanskog mora na istoku. Deo su indijske Savezne teritorije Andamani i Nikobari. Port Bler je glavno naselje na Andamanima i administrativni je centar savezne teritorije. Andamani čine i poseban distrikt unutar te savezne teritorije. Imaju 314.084. stanovnika (2001).

Andamanska ostrva

Fizičko-geografska obeležja

Ima 576 ostrva u grupi, od čega je 26 nenastanjeno. Najbliža tačka se nalazi 547 km od Sumatre. Dužina ostrvskog lanca je 352 km, a širina 51 km. Ukupna površina Andamana je 6.408 km². Andamani su jedino mesto u Indiji sa aktivnim vulkanima. Na ostrvu Baren je proradio vulkan 1990—ih nakon što je mirovao gotovo dva veka. Erupcija se ponovila u maju 2005. što eksperti povezuju sa post-cunamijskim promenama u tektonskim pločama. Izolovani ugašeni vulkan Narkondam uzdiže se 710 metara iznad mora na 114 km istočno od Severnog Andamana.

Klima

Klima je tipična tropska. Uvek je toplo, ali uz prisutnost povetaraca sa mora. Padavine jako variraju od godine do godine, a često su velike razlike između bliskih mesta. Obično je suvo tokom jugoistočnih monsuma, a vlažno tokom jugozapadnih monsuma. Andaamani su korišteni kao značajna meteorološka osmatračka tačka, što je olakšavalo plovidbu Indijskim okeanom. Prva meteorološka stanica je osnovana 1868.

Istorija

Andamani se prvi put pojavljuju u arapskim dokumentima. Marko Polo ih takođe beleži u svojim putopisima. Vlada Bengala je 1788—1789. pokušala da uspostavi na Andamanima kažnjeničku koloniju. Prva kolonija je uspostavljena na ostrvu Čatam, gde se danas nalazi Port Bler. Zbog velike smrtnosti i visokih troškova održavanja Andamani su napušteni 1796. Tokom prve polovine XIX veka domoroci bi napadali i ubijali sve koji bi pokušali da se iskrcaju. Englezi su ponovo uspostavili koloniju u Port Bleru 1868. Ponovo su bolesti odnosile živote. Nakon seče šuma i čišćenja terena (1868. 1870) uspostavljeno naselje se rešilo bolestiju. Na Andamanima je 1901. bilo je 11.947 kažnjenika, 140 britanska vojnika, 300 indijskih vojnika i 643 policajca. Ukupno je bilo 16.106 stanovnika u naselju, organizovanom kao kažnjeničkoj koloniji. Bilo je to mesto, gde su zatvarani istaknuti članovi indijskog pokreta za nezavisnost. Japan je okupirao Andamane tokom Drugog svetskog rata. Tokom rata tu je 30. decembra 1943. prvi put uz japansku pomoć podignuta zastava indijske nezavisnosti. Posle rata Andamani postaju ponovo britanski, a zatim 1947. deo nezavisne Indije. Cunami u Indijskom okeanu 2004. je 26. decembra 2004. razarao obalu Andamana 10 metara visokim talasima.

Literatura

• Sretenović, Ljubinko B. ; Ilić, Jovan J. (sast.) Politička karta sveta, 2. izd. (1:50.000.000, reprodukcija Zavoda za kartografiju „Geokarta“), „Naučna knjiga“, Beograd, 1965.