Andižan
Andižan ili Andižon (uzb. Andijon, Андижон; ujg. ئەندىجان) grad je u Uzbekistanu. [2]Andižan je administrativno, ekonomsko i kulturno središte regiona. Nalazi se na jugoistočnom obodu doline Fergana, blizu granice sa Kirgizstanom.
| Andižan Andijon/Andižon | |
|---|---|
| City | |
 | |
| Koordinate: 40° 47′ N 72° 20′ E / 40.783° S; 72.333° I | |
| Država |  Uzbekistan |
| Oblast | Andižanska |
| Površina | |
| • City | 74 km2 (29 sq mi) |
| Nadmorska visina | 500 m (1.600 ft) |
| Stanovništvo (2017[1]) | |
| • City | 425 500 |
| • Metro | 672 400 |
| Poštanski broj | 170100 |
| Veb-sajt | samarkand.uz |
Andižan je jedan od najstarijih gradova u dolini Fergana. U nekim delovima grada arheolozi su pronašli predmete iz 7. i 8. veka. Andižan je bio važan grad na putu svile. I danas je važan industrijski grad u zemlji. Grad proizvodi hemikalije, kućne aparate, elektroniku, prehrambene proizvode, nameštaj, plugove, pumpe, obuću, rezervne delove za poljoprivredne mašine i razne inženjerske alate.
Ime
urediPorijeklo imena grada nije poznato, mada uobičajeno je mišljenje koje povezuje ime grada sa turkijskim plemenom Andi.
Istorija
urediIstorijski gledano, Andižan je bio važan grad na putu svile. Uništio ga je Džingis Kan, a obnovio ga njegov unuk Kaidu kan krajem 13. veka. Tako je grad tokom naredna tri veka bio središte Ferganske doline. Grad je možda najpoznatiji kao rodno mesto Babur prvog cara i osnivača dinastije Mogul koja je vladala u današnjoj Indiji, Pakistanu i južnoj Aziji. Za vreme vladavine Timurida, Andižan je bio važno regionalno središte. Tokom ovog perioda, u gradu su cvetale umetnost i kultura. Grad je bio centar ustanka 1898. godine kada je pri napadu na ruske kasarne u gradu, ubijeno 22 i ranjeno između 16 i 20 ljudi. Kao odmazdu, 18 učesnika ustanka je obešeno i 360 prognano.[3] Dana 12. decembra 1902. godine, veći deo grada pogodio je snažan zemljotres, u kome je poginulo 4.500 stanovnika i uništeno 30.000 domova u regionu[4]. Za vrijeme sovjetskog perioda a tokom teritorijalnog razgraničenja u centralnoj Aziji, Andižan je postao deo Uzbečke SSR-e.
Islamistička pobuna 2005. godine
uredi2005. godine došlo je do islamističke pobune u Ferganskoj dolini koja je imala za cilj svrgavanje tadašnjeg predsednika Islam Karimova i uspostavljanje vlasti slične talibanskoj u Avganistanu. U oružanom okršaju vojske sa muslimanskim ekstremistima u gradu Andižanu poginulo je više stotina (a po nekim izvorima i više hiljada) ljudi [5].
Reference
uredi- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 28. 06. 2018. g. Pristupljeno 09. 04. 2020.
- ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 50. ISBN 86-331-2075-5.
- ^ Khalid, Adeeb (1998). The Politics of Muslim Cultural Reform: Jadidism in Central Asia. Comparative studies on Muslim societies. Berkeley: University of California Press. str. 59. ISBN 0520213556.
- ^ Kislov, D. (13. 7. 2007). „Paging through old journals: Evidence of the 1902 Andijan Earthquake”. Ferghana (na jeziku: ruski). Pristupljeno 7. 4. 2014.
- ^ https://www.novosti.rs/vesti/planeta.70.html:169858-Skrsena-pobuna-fanatika