Apalačija
Apalačija je društveno-ekonomski region koji se nalazi u centralnom i južnom delu Apalačkih planina u istočnim Sjedinjenim Državama. Proteže se od zapadnih planina Ketskil na istočnom kraju južnog sloja države Njujork na zapadu i jugu do Pensilvanije, nastavljajući dalje kroz planine Blu Ridž u severnu Džordžiju, i kroz Grejt smoki planine od Severne Karoline do Tenesija i severne Alabame.[1] Procenjuje se da je 2020. u regionu živelo 26,1 miliona ljudi, od kojih su oko 80% belci.
Od priznanja kao kulturnog regiona u kasnom 19. veku, Apalačija je bila izvor trajnih mitova i predrasuda vezi sa izolacijom, temperamentom i ponašanjem lokalnog stanovništva. Pisci sa početka 20. veka često su se bavili žutim novinarstvom fokusirali su se na senzacionalističke aspekte kulture regiona, kao što su često ilegalna proizvodnja i distribucija alkoholnih pića, klanovske svađe, i često su prikazivali stanovnike regiona kao neobrazovane i sklone impulsivnim aktima nasilja. Sociološke studije 1960-ih i 1970-ih pomogle su da se ovi stereotipi preispitaju i razbiju.[2] Stereotipi o tome da su ljudi iz Apalača neuki, protiv progresa i rasisti i dalje se prisutni u medijima i štampanim publikacijama.[3]
Iako je obdarena bogatim prirodnim resursima, Apalačija se dugo ekonomski borila i bila je povezana sa siromaštvom. Početkom 20. veka, velike kompanije za seču drveća i rudarstvo uglja donele su Apalačiji radna mesta, ali do 1960-ih region nije uspeo da iskoristi bilo kakve dugoročne koristi[4] iz ove dve industrije. Počevši od 1930-ih, savezna vlada je nastojala da ublaži siromaštvo u regionu Apalačija nizom inicijativa Nju dila, posebno Uprave doline Tenesi. Ovo je bilo odgovorno za izgradnju hidroelektrana koje obezbeđuju ogromnu količinu električne energije i koje podržavaju programe za bolje poljoprivredne prakse, regionalno planiranje i ekonomski razvoj.
Dana 9. marta 1965. godine, Apalačka regionalna komisija[5] je stvorena kako bi dodatno ublažila siromaštvo u regionu, uglavnom diverzifikacijom ekonomije regiona i pružanjem bolje zdravstvene zaštite i mogućnosti obrazovanja stanovnicima regiona. Do 1990. godine, Apalačija se u velikoj meri pridružila ekonomskom mejnstrimu, ali je i dalje zaostajala za ostatkom nacije u većini ekonomskih pokazatelja.[2]
Gradovi
uredi.jpg)
Zbog topografskih razloga, nekoliko velikih gradova se nalazi u blizini, ali nisu uključeni u Apalačiju. To uključuje Klivlend, Ohajo, Nešvil, Tenesi i Atlantu, Džordžija . Pitsburg je najveći grad po broju stanovnika koji se ponekad smatra kao pripadajući regionu.
Kultura
urediDijalekt
urediApalački dijalekat je dijalekt srednjeg američkog engleskog poznatog kao dijalekt južnog srednjeg dela, a govori se prvenstveno u centralnoj i južnoj Apalačiji. Dijalektom severnog Midlenda govori se u severnim delovima regiona, dok je pitsburški engleski (poznatiji kao „pitsburški“) pod jakim uticajem apalačkog dijalekta.[6] Dijalekt južnih Apalača se smatra delom južnoameričkog dijalekta.[7][8] Pisci s početka 20. veka verovali su da je apalački dijalekt preživeli relikt škotskih ili elizabetanskih dijalekata starog sveta. Međutim, nedavna istraživanja sugerišu da, iako dijalekt ima jači škotski uticaj od drugih američkih dijalekata, većina njegovih karakteristika se razvila u Sjedinjenim Državama.[9]
Obrazovanje
uredi
Tokom većeg dela istorije regiona, obrazovanje u Apalačiji je zaostajalo za ostatkom nacije delimično zbog problema sa finansiranjem od strane državnih vlada i agrarno orijentisanog stanovništva koje često nije videlo praktičnu potrebu za formalnim obrazovanjem. Rano obrazovanje u regionu je evoluiralo od podučavanja hrišćanskog morala i učenja čitanja Biblije u malim školama sa jednom prostorijom koje su se sastajale u mesecima kada deca nisu bila potrebna da pomognu u poslovima na farmi. Posle građanskog rata, zakoni o obaveznom obrazovanju i državna pomoć pomogli su većim zajednicama da počnu da osnivaju osnovne i srednje škole. U istom periodu osnovane su ili značajno proširene mnoge institucije visokog obrazovanja u regionu.[10] Krajem 19. i početkom 20. veka, uslužne organizacie i razne verske organizacije osnovale su škole za naselja i misionarske škole u ruralnijim oblastima u regionu.[11]
U 20. veku, nacionalni trendovi su počeli više da utiču na obrazovanje u Apalačiji, ponekad se sukobljavajući sa tradicionalnim vrednostima regiona. Skoupsovo suđenje -u — najpoznatija debata u zemlji o učenju teorije evolucije — održana je u Dejtonu, u državi Tenesi, u južnoj Apalačiji 1925. Uprkos konsolidaciji i centralizaciji, škole u Apalačiji su se borile da održe korak sa saveznim i državnim zahtevima u 21. veku. Od 2001. godine, jednom broju državnih škola u regionu pretilo je gubitkom finansiranja zbog poteškoća u ispunjavanju zahteva No Child Left Behind.[10]
Muzika
uredi.jpg)
Apalačka muzika je jedna od najpoznatijih manifestacija apalačke kulture. Tradicionalna apalačka muzika potiče prvenstveno iz engleske i škotske tradicije balada i irske i škotske muzike na guslama. Afroamerički bluz muzičari odigrali su značajnu ulogu u razvoju instrumentalnih aspekata apalačke muzike, posebno uvođenjem bendža sa pet žica — jednog od ikoničnih simbola regiona — krajem 18. veka. Još jedan instrument poznat u apalačkoj kulturi bio je apalački cimbal koji je, na praktičan način, instrument u obliku gitare položen na bok sa ravnim dnom i žicama koje su čupane na način da prave naizmenične note.
U godinama nakon Prvog svetskog rata, britanski folklorista Sesil Šarp skrenuo je pažnju na Južnu Apalačiju kada je primetio da njeni stanovnici još uvek pevaju stotine engleskih i škotskih balada koje su im prenete od njihovih predaka. Komercijalni snimci apalačkih muzičara 1920-ih imali bi značajan uticaj na razvoj kantri muzike, blugresa i stare muzike. Apalačka muzika je doživela oživljavanje popularnosti tokom oživljavanja američke narodne muzike 1960-ih, kada su muzikolozi poput Majka Sigera, Džona Koena i Ralfa Rinklera putovali u udaljene delove regiona u potrazi za muzičarima na koje moderna muzika nije uticala. Danas desetine godišnjih muzičkih festivala koji se održavaju širom regiona čuvaju muzičku tradiciju Apalača.[13]
Reference
uredi- ^ „Appalachian Region”. Appalachian Regional Commission. Arhivirano iz originala 2. 12. 2008. g. Pristupljeno 27. 11. 2008.
- ^ a b Abramson, Rudy.
- ^ Banker, Mark (16. 2. 2022). „When grappling with Appalachian identity, don't resort to stereotypes”. Knoxville News Sentinel. Pristupljeno 13. 3. 2022.
- ^ Sokol, Anna. „Economic Redevelopment in Appalachia: The Appalachian Regional Commission”. University of Michigan. Pristupljeno 9. 8. 2013.
- ^ Ziliak, James P. (16. 9. 2010). „The Appalachian Regional Development Act and Economic Change” (PDF).
- ^ Johnstone, Barbara. „Steel Town Speak”. Language Magazine. Pristupljeno 1. 9. 2011.
- ^ Labov, William, Sharon Ash; Boberg, Charles (2005). Atlas of North American English. Mouton de Gruyter.
- ^ „South Regional Map”. www.ling.upenn.edu.
- ^ Montgomery, Montgomery (2006). „Language – Introduction”. The Encyclopedia of Appalachia. Knoxville: University of Tennessee Press. str. 999—1004..
- ^ a b DeYoung, Alan (2006). „Introduction to Education section”. Encyclopedia of Appalachia. Knoxville: University of Tennessee Press. str. 1517—21.
- ^ Alvic, Philis (2006). „Settlement, Mission, and Sponsored Schools”. Encyclopedia of Appalachia. Knoxville: University of Tennessee Press. str. 1551.
- ^ Moss, Marissa R. (24. 8. 2018). „How Songwriter Tyler Childers Became the 21st Century Voice of Appalachia”. Rolling Stone.
- ^ Olson, Ted, "Music – Introduction".
Literatura
uredi- Abramson, Rudy; Haskell, Jean, editors (2006). Encyclopedia of Appalachia. University of Tennessee Press. ISBN 1-57233-456-8.
- Becker, Jane S. Inventing Tradition: Appalachia and the Construction of an American Folk, 1930–1940 (1998).
- Biggers, Jeff (2006). The United States of Appalachia: How Southern Mountaineers Brought Independence, Culture and Enlightenment to America (New izd.). Shoemaker and Hoard. ISBN 1-59376-031-0.
- Caudill, Harry M. (1962). Night Comes to the Cumberlands
. Little, Brown and Company. ISBN 0-316-13212-8. - Davis, Donald Edward. Where There Are Mountains: An Environmental History of the Southern Appalachians, 2000.
- Dawley, Thomas R. Jr. (mart 1910). „Our Southern Mountaineers: Removal the Remedy for the Evils That Isolation and Poverty Have Brought”. The World's Work: A History of Our Time. XIX: 12704—14. Pristupljeno 10. 7. 2009.
- Dotter, Earl. "Coalfield Generations: Health, Mining and the Environment" Southern Spaces, July 16, 2008.
- Drake, Richard B. A History of Appalachia (2001)
- Eller, Ronald D. (2008). Uneven Ground: Appalachia Since 1945. The University Press of Kentucky. ISBN 978-0-8131-2523-7.
- Eller, Ronald D. Miners, Millhands, and Mountaineers: Industrialization of the Appalachian South, 1880–1930 1982.
- Ford, Thomas R. ed. The Southern Appalachian Region: A Survey. (1967), includes highly detailed statistics.
- Kephart, Horace (1922). Our Southern Highlanders (New and revised izd.). Macmillan. ISBN 0-87049-203-9. text online
- Inscoe, John C. Movie-Made Appalachia: History, Hollywood, and the Highland South (U of North Carolina Press, 2020_ online review
- Lee, Tom, "Southern Appalachia's Nineteenth-Century Bright Tobacco Boom: Industrialization, Urbanization, and the Culture of Tobacco", Agricultural History 88 (Spring 2014), 175–206. online
- Lewis, Ronald L. Transforming the Appalachian Countryside: Railroads, Deforestation, and Social Change in West Virginia, 1880–1920 (1998) online edition Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. novembar 2018)
- Light, Melanie; Light, Ken (2006). Coal Hollow. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-24654-6.
- Noe, Kenneth W. and Shannon H. Wilson, Civil War in Appalachia (1997)
- Obermiller, Phillip J., Thomas E. Wagner; E. Bruce Tuckeritors, ur. (2000). Appalachian Odyssey: Historical Perspectives on the Great Migration. Westport, CT: Praeger. ISBN 0-275-96851-0.
- Olson, Ted (februar 1998). Blue Ridge Folklife. Univ. Press of Mississippi. ISBN 1-57806-023-0.
- Pudup, Mary Beth, Dwight B. Billings, and Altina L. Waller, eds. Appalachia in the Making: The Mountain South in the Nineteenth Century. (1995).
- Sarnoff, Susan; Yoon, Hong-Sik (2003). „Central Appalachia – Still the Other America”. Journal of Poverty. The Haworth Press. 7 (1 & 2): 123—39. S2CID 145175350. doi:10.1300/J134v07n01_06. Arhivirano iz originala 22. 2. 2007. g.
- Slap, Andrew L., (ed.) (2010). Reconstructing Appalachia: The Civil War's Aftermath Lexington, KY: University Press of Kentucky.
- Stewart, Bruce E. (ed.) (2012). Blood in the Hills: A History of Violence in Appalachia. Lexington, KY: University Press of Kentucky.
- Walls, David (1977). "On the Naming of Appalachia" Arhivirano maj 28, 2010 na sajtu Wayback Machine An Appalachian Symposium. Edited by J. W. Williamson. Boone, NC: Appalachian State University Press.
- Williams, John Alexander. Appalachia: A History (2002) online edition Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. maj 2010)
- Woodard, Colin American Nations: A History of the Eleven Rival Regional Cultures of North America (2011)
Dodatna literatura
uredi- Reporters, Dispatch Staff (26—30. 9. 1999). „Appalachia: Hollow Promises”. The Columbus Dispatch. Arhivirano iz originala 2006-02-03. g. A comprehensive series of articles on the region and the ARC.
- Obermiller, Phillip J.; Maloney, Michael E. (maj 2011). „The Uses and Misuses of Appalachian Culture” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 2012-09-04. g.
- Palumbo, Jacqui (20. 1. 2021). „Challenging reductive stereotypes of rural Appalachian life -- in photos”. CNN. Pristupljeno 2022-12-04.
- West Virginia University Libraries. „Appalachian Studies Bibliography”. Arhivirano iz originala 6. 9. 2015. g.
- Whisnant, D. E. (1980). „Developments in the Appalachian Identity Movement: All Is Process”. Appalachian Journal. 8 (1): 41—47. JSTOR 40932361.
