Arpad
Arpad (mađ. Árpád, 850 — 907) je bio prvi vladar Ugarske. Osnivač je dinastije Arpadovaca, koja je vladala Ugarskom do 1301. godine.
| Arpad | |
|---|---|
 Arpad | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 850. |
| Datum smrti | 907. |
| Porodica | |
| Potomstvo | Zolta, Jelek, Liüntika, Tarhacsi |
| Roditelji | Almoš |
| Dinastija | Arpadovci |
| Kralj Ugarske | |
| Prethodnik | Almoš |
Prvi ugarski vođa uredi
Arpad je bio vođa jednog od sedam ugarskih plemena, pleme Međer, i drugi veliki vezir Mađara. Prema slabo pouzdanim srednjovekovnim hronikama, oko 890. je izabran za zajedničkog vođu svih sedam plemena. Bio je vođa sve do 907, kada je umro.
Prema Konstantinu Porfirogenitu (950), pre Arpada Mađari nikad nisu imali vođu, a posle njega sve vođe su bile iz iste dinastije.
Prema legendi, Arpad i četrdesetorica vitezova su prvu svoju skupštinu održali na konjima.
Saveznici Nemačke i Vizantije uredi
Mađari su bili smešteni između Volge i Dunava, u južnoj Ukrajini. Od 892, pomalo ulaze u dolinu Dunava, gde su bili saveznici kralja Nemačke Arnulfa Koruškog, a nešto kasnije i Vizantije. Mađari su pomagali Arnulfu Koruškom od 892. protiv Velike Moravske, a od 894. dižu oružje protiv Arnulfa, jer su sami bili zainteresovani za teritorije Velike Moravske.
Vizantijski car Lav VI Mudri pozvao je Mađare da mu pomognu protiv Bugara. Bugarski car Simeon protiv Mađara nalazi novog saveznika Pečenjege.
Naseljavanje u Panoniju uredi
Pečenjezi su potisnuli Mađare sa istoka, tako da Mađari prelaze Karpate 895. godine. Oko 896, zauzimaju gornji deo porečja Tise i odatle su preduzeli brojne napade na srednju i zapadnu Evropu. Bilo ih je oko dvesta do dvesta pedeset hiljada.
Dolaskom Mađara prekinuto je bugarsko širenje na levoj obali Dunava i bugarska vlast u Panoniji. Ali, ugarskim dolaskom prekinute su i veze između Južnih Slovena sa Zapadnim i Istočnim (Česima, Slovacima i Ukrajincima).
Vidi još uredi
