Art Špigelman
Art Špigelman (rođen 15. februara 1948. u Stokholmu) je američki pisac i ilustrator čiji je serijal o holokaustu Maus doprineo da strip, odnosno grafički roman konačno postane priznat kao ozbiljna umetnička forma, sofisticirani književni medij za odrasle.[1] Zbog toga se smatra jednim od najvažnijih strip autora.[2]
| Art Špigelman | |
|---|---|
.jpg) Art Špigelman, 2007 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15. februar 1948. |
| Mesto rođenja | Stokholm, Švedska |
| Umetnički rad | |
| Polje | strip |
| Uticao na | Marđan Satrapi |
| Najvažnija dela | |
Špigelman je za ovo svoje delo, koje predstavlja biografsku priču njegovog oca, poljskog Jevrejina koji je preživeo holokaust,[3] 1992. godine dobio Pulicerovu nagradu,[4] što je bio prvi put da se neki grafički roman probio na listu bestselera. Do tada je ova vrsta literature uglavnom bila marginalizovana i nije smatrana književnim delom.[5]
Detinjstvo i školovanje uredi
Art Špigelman je rođen 1948. godine u Stokholmu (Švedska), u porodici Vladeka i Anje Špigelman, poljskih Jevreja. Još kao dete, 1951. godine, sa roditeljima je emigrirao u Sjedinjene Američke Države.[6]
Od 1963. do 1965. godine pohađao je Srednju školu za umetnost i dizajn u Njujork Sitiju i odmah nakon toga upisao se na koledž Harpur (danas Univerzitet Bingamton). Uprkos željama svojih roditelja da postane stomatolog, Špigelman studira umetnost i filozofiju.[6]
Profesionalni rad uredi
Špigelman počinje profesionalno da se bavi ilustracijom već sa 15 godina, kada objavljuje svoje prve radove. Na koledžu nastavlja da objavljuje radove i postaje urednik školskog zabavnog časopisa.[6]
Odmah pošto je diplomirao, 1968 godine, pridružio se revolucionarnom pokretu američkog andergraund stripa. Tokom sedamdesetih redovno objavljuje u andergraund publikacijama. Pod pseudonimima Džo Katrejt ili Skiter Grent stvorio je seriju stripova koji su definisali senzibilitet post-hipi stripova, a sa Bilom Grifitom osniva uticajni nezavisni strip magazin Arcade.
Pored karijere strip crtača Špigelman je bio i urednik mnogih strip revija. Godine 1980. izdaje čuvenu strip reviju RAW koja je predstavljala novu generaciju američkih, ali i evropskih andergraund autora.[2]
Svetsku slavu je postigao serijalom Maus, zasnovanom na stvarnoj priči o sudbini svog oca, poljskog Jevrejina koji je tokom Drugog svetskog rata bio zatvorenik zloglasnog logora Aušvic. Za ovo delo Špigelman je 1992. godine dobio Pulicerovu nagradu, zbog čega se smatra jednim od najvažnijih strip autora, čiji je opus učinio da strip konačno postane priznat kao ozbiljna umetnička forma.[2]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Ray, Michael. „Art Spiegelman: American author and illustrator”. Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 27. 12. 2018.
- ^ a b v „Art Špigelman”. zvanična prezentacija. knjizara.com. Pristupljeno 27. 12. 2018.
- ^ „MAUS I”. Zvanični sajt. Knjižare Delfi. Arhivirano iz originala 27. 12. 2018. g. Pristupljeno 27. 12. 2018.
- ^ „Art Spiegelman”. The Pulitzer Prizes. Columbia University. Pristupljeno 24. 12. 2018.
- ^ Birkenstock/, Günther; Talijančić, Lea (7. 9. 2011). „Bogatstvo stripa”. DW. Deutsche Welle. Pristupljeno 24. 12. 2018.
- ^ a b v Witek 2007, str. XVII-XVIII
Literatura uredi
- Witek, Joseph (2007). Art Spiegelman: Conversations. University Press of Mississippi. ISBN 978-1-934110-12-6. Pristupljeno 27. 12. 2018.
Spoljašnje veze uredi
- „Otvoren međunarodni festival stripa u Angulemu”. Blic. 26. 1. 2012. Pristupljeno 27. 12. 2018.
- „"Gradska knjižnica" posvećena angažovanom stripu”. Blic. 12. 5. 2015. Pristupljeno 27. 12. 2018.
