Bitka u Teutoburškoj šumi
Bitka u Teutoburškoj šumi (nem. Varusschlacht, Schlacht im Teutoburger Wald, Hermannsschlacht, lat. clades Variana - Varov poraz) je bitka vođena u jesen godine 9. (verovatno od 9. do 11. septembra). U toj borbi su tri rimske legije (XVII, XVIII i XIX) sa pomoćnim trupama doživele težak poraz u iznenadnom napadu germanskih plemenskih ratnika. Rimsku vojsku je predvodio Publije Kvintilije Var, a savez germanskih plemena Arminije (Herman) iz plemena Herusci.
| Bitka u Teutoburškoj šumi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bitka u Teutoburškoj šumi | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Rimsko carstvo | Germani | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Publije Kvintilije Var | Arminije | ||||||
U bici je uništena osmina celokupne rimske vojske, a poraz je označio kraj rimskih ambicija da svoju teritoriju prošire na desnu obalu Rajne (oblast poznata kao Magna Germanija). Cilj Rimljana je bio da skrate granice svoga carstva uspostavljajući ih na liniji Elba-Dunav. Samo mesto bitke nije pouzdano utvrđeno. Novija arheološka istraživanja sugerišu da se bitka odigrala severno od današnjeg Osnabrika.
Arminije je bio talac u Rimu u svojoj mladosti. Tu je dobio obuku u vojnim veštinama. Po povratku, bio je bliski Varov savetnik. Potajno je dogovorio savez dotada zaraćenih germanskih plemena. Dok je Var sa svojim legijama bio u okolini reke Vezer, do njega su stigle podmetnute glasine o pobuni Germana. Odlučio je da sa vojskom krene u gušenje pobune kroz zemlje koje Rimljanima nisu bile poznate. Arminije je otišao kod Germana sa objašnjenjem da će pokušati da izbori njihovu podršku Rimljanima. U stvari, stavio se na čelo germanske vojske protiv Rimljana. Pošto je znao rimsku vojnu taktiku umeo je da svoje trupe efikasno upotrebi. Borba je vođena u uslovima olujne kiše što je bio dodatni hendikep rimskim vojnicima. Kada je rimska vojska razbijena i masakrirana, Var je počinio samoubistvo, a tako su postupili i drugi rimski visoki oficiri. Poginulo je 15 do 20 hiljada rimskih vojnika. Svi rimski izvori naglašavaju veličinu potpunog rimskog poraza i male gubitke koje su Germani pretrpeli. Ove tvrdnje su potkrepljene arheološkim nalazima.
Kada je u Rimu car Avgust čuo vesti o porazu, po zapisima rimskog istoričara Svetonija, bio je toliko potresen da je glavom udarao u zid palate vičući:
Quintili Vare, legiones redde!
Kvintilije Vare, vrati mi legije!
Tri legije izgubljene u ovoj bici nikada nisu ponovo organizovane.
Legenda o bici u Teutoburškoj šumi je imala veliki uticaj na nemački nacionalni pokret u 19. veku. Pobeda ujedinjenih germanskih plemena je korištena kao povod za kritiku izdeljenosti Nemačke na državice.
