Bohumil Bouček
Bohumil Bouček (češ. Bohumil Bouček; Podjebradi, 5. januar 1850 – Podjebradi, 22. maj 1926) bio je češki ljekar koji je u Šavniku liječio ranjene Pivljane tokom Hercegovačkog ustanka, od jeseni 1875. do proljeća 1876. Imao je istaknutu ulogu u osnivanju banje u Podjebradima.[1]
Bohumil Bouček | |
|---|---|
.jpg) | |
| Datum rođenja | 5. januar 1850. |
| Mesto rođenja | Podjebradi, Austrougarska |
| Datum smrti | 22. maj 1926. (76 god.) |
| Mesto smrti | Podjebradi, Čehoslovačka |
| Zanimanje | ljekar |
| Delovanje | Ljekar u Šavniku tokom Hercegovačkog ustanka |
| Deca | Bohuslav Bouček |
| Roditelji | František Bouček |
| Rodbina | Bohuslav Šnirh (šurak) |
Biografija uredi
Rođen je 5. januara 1850. godine kao peto od ukupno desetoro djece Františeka Boučeka, podjebratskog ljekara i osnivača lokalne bolnice.[2] U Pragu je završio Akademsku gimnaziju i upisao studije medicine. Studije je od četvrte godine nastavio u Beču, gdje je i stekao titulu doktora 1873. godine.[3] Ostao je da radi u Beču kao ljekar na hirurškom odjeljenju Opšte bolnice. Kada je 1874. godine tokom jedne obdukcije povrijedio lijevu ruku, prijetila mu je amputacija, te ga je otac František odvezao kući i sam ga izliječio. Na jesen 1875. godine Bouček je otputovao u Crnu Goru, gdje je kao ljekar pomagao u borbi protiv osmanlijske vlasti tokom Nevesinjske puške – Hercegovačkog ustanka. Bio je smješten u Šavniku, i tu je kao jedini ljekar liječio ranjenike. U Crnoj Gori je ostao sve do proljeća 1876. godine kada je u aprilu krenuo na put nazad. Svoje utiske o boravku u Crnoj Gori opisivao je u pismima roditeljima koja su tada izlazila u časopisu „Češka kruna“, a koja je posle više od trideset godina objavio u knjizi „Među ranjenim Crnogorcima“ 1912. godine.[4] Kada se njegov otac František Bouček povukao iz ljekarske prakse 1877. godine, Bohumil je došao na njegovo mjesto preuzevši i malu bolnicu. Radio je sve do smrti 1926. Oženio se 1883. godine udovicom Boženom Birnbaumovom (djevojačko prezime Šnirhova) koja je iz prvog braka imala dvoje djece (sin Vojtjeh Birnbaum bio je poznati istoričar umjetnosti). Sa Boženom je u braku dobio četvoro djece: kćer Bohumilu (1884—1956) i sinove Bohuslava (1886—1953), Jaroslava (1888—1956) i Vladislava (1890—1971). Najstariji sin Bohuslav takođe je postao ljekar i pomagao je tokom Prvog balkanskog rata radeći dobrovoljno u opštoj vojnoj bolnici u Beogradu od 26. oktobra 1912 – 26. januara 1913. a zatim u avgustu i septembru iste godine u okviru humanitarne pomoći zajedno sa prof. dr Rudolfom Jedličkom.[5]
Društveni život uredi
Doktor Bouček je aktivno učestvovao u javnom i društvenom životu svoga grada. Od svoje 11 godine, kada je odgledao prvu predstavu diletantskog pozorišta koja se igrala u kapeli zamka, pozorište ga je privlačilo, te mu se aktivno posvetio. Tako je u mladosti često nastupao kao glumac, a neke predstave je i sam režirao. Jedno vrijeme bio je predstavnik Amaterske pozorišne družine Jirži, a docnije i njegov predsjednik. Zaslužan je i za to što je družina dobila prostorije za svoje pozorište. Od 1884–1906. bio je član gradske skupštine i školskog savjeta. Promovisao je moderne medicinske i higijenske trendove, zdravu ishranu i fizičko vaspitanje u školama. Podržao je osnivanje elektrane, uvođenje vatrogasnog telefona, izgradnju kanalizacije i izradu gradskog plana regulacije. Prvi je u Podjebradima imao telefonsku liniju koja ga je povezivala sa stanom apotekara Jana Heliha.[2] Suosnivač je biblioteke pozorišne družine od koje je 1872. godine nastala Građanska biblioteka. Bio je član Građanske besjede, a zatim i nekoliko godina njen predsjednik, rukovodilac pjevačkog društva Hlahol, predsjednik udruženja Studentske omladine Podjebrada, tri godine bio je član odbora Građanske kreditne zadruge, Zanatske besjede, inicijator i potpredsjednik prvog Društva za ukrašavanje.[2] Učestvovao je u osnivanju podjebratskog Sokola. Kao i svoj otac zanimao se za poljoprivredu.
Osnivanje banje uredi
Bohumil Bouček je dao veliki doprinos osnivanju banje u Podjebradima. Na prelomu 19. i 20. vijeka grad je imao problema sa nedostatak vode. Bouček je tada bio lični ljekar kneza Arnošta Filipa Hohenloa, vlasnika podjebratskog vlastelinstva.[traži se izvor] On je organizovao traženje izvora vode uz pomoć rašlji, bušilo se u blizini zamka, ali se ni na dubini od trideset metara voda nije pojavila. Bouček i Helih ubijediše tada kneza da se bušenje nastavi radi geoloških ispitivanja, posle čega je na dubini od 96 m otkriven izvor mineralne vode Podjebratka.[6] Doktor Bouček je bio prisutan ne samo prilikom otkrića mineralne vode, već je prvi dao da se uradi analiza njenog hemijskog sastava. U septembru 1905. godine praški profesor Kabrhel završio je analizu koja je pokazala da je riječ o zemno-alkalnoj vodi sa velikim sadržajem ugljene kiseline. Tu vodu je Bouček počeo da koristi u ljekarskoj praksi, otkrivši kao prvi da je voda dobra za liječenje nekih srčanih oboljenja i krvotoka. Svoja saznanja je u februaru 1908. godine objavio u „Časopisu čeških ljekara“[7] Prva zgrada Kneževske banje otvorena je 1908. godine, a Bouček je bio prvi banjski ljekar. Tokom Prvog svjetskog rata doktor Bouček vodio je jednu do podjebratskih vojnih bolnica.[7]
Djela uredi
- Ljetopis amaterske pozorišne družine (Letopisy ochotnického spolku. 1879)
- Kolera u Podjebradima. Epidemiološka studija (Cholera na Poděbradsku. Epidemiologická studie 1893)
- Medicinske diskusije (Rozpravy zdravotnické. 1900)
- Kratko promišljanje o izgradnji moderne seoske bolnice (Krátká úvaha o stavbě moderní venkovské nemocnice. U časopisu: Věstník, příloha časopisu lékařů českých. 1912. 1-11)
- Među ranjenim Crnogorcima (Mezi raněnými Černohorci. 1912)
- Banja Podjebradi (Lázně Poděbrady. 1913)
- Zapisi ljekara opšte prakse dr Bohumila Boučeka u banji u Podjebradima od 1873–1923. (Zápisky praktického lékaře MUDr. Bohumila Boučka v lázních Poděbradech 1873–1923. 1923)
Izvori uredi
- ^ Významné osobnosti Poděbrad – 12 významných osobností Poděbrad - aneb sláva našich předků [online]. Město Poděbrady [cit. 2017-06-21]
- ^ a b v VÁCHA, Petr. Vzpomínka na poděbradské osobnosti [online]. Poděbradské noviny [cit. 2017-06-21].
- ^ ŠMILAUEROVÁ, Eva. Poděbrady v proměnách staletí (2. díl). . Praha: Scriptorium. 2005. pp. 70. ISBN 978-80-86197-62-3.
- ^ Luković, Miloš. Lékařská mise Bohumila Boučka v Černé Hoře v letech 1875-1876 z hlediska etnologického a kulturněhistorického. Národopisná revue Strážnice : Národní ústav lidové kultury, 2008 0862-8351 18, č. 1, (2008,) pp. 21-28
- ^ http://www.payne.cz/3xS43787/BoucekHellich.htm<br[мртва веза]
- ^ VÁCHA, Petr. Vzpomínka na poděbradské osobnosti [online]. Poděbradské noviny [cit. 2017-06-21]
- ^ а б HRABĚTOVÁ, Jana. Poděbrady – Město mého srdce III. – Obrázky z kulturních dějin. Praha: Nakladatelství Ostrov, 2013. 323 s. ISBN 978-80-86289-78-6.