Branko Rastislalić
Branko Rastislalić (umro 1352.) je bio srpski vladar u oblasti Podunavlja, sa centrom u Braničevu i Kučevu.
Porodica uredi
Branko je pripadao porodici Rastislalića. Srpskom narodu nije bilo poznato lično ime Rastislav sve do 19. veka. Korelativ imenu Rastislav u ruskom jeziku je Rostislav. Jedan Rostislav u drugoj polovini 13. veka kao predstavnik ugarske vlasti. Imamo i Rostislava Mihailovića, zeta ugarskog kralja Bele IV, koji je kao prvi mačvanski ban vladao od 1254. do 1262. godine. Nasledila ga je udovica Ana kojoj je papa Urban IV potvrdio posed 1264. godine. Kada je srpski kralj Uroš napao Mačvu 1267/8. godine, na vlasti se nalazio Bela Rostislavić, sin Rostislava i Ane. Umro je 1272. godine. Sedam godina kasnije mačvanski ban bio je Egidij, a od 1280. do 1284. godine Ugrin. Sinovi Bele, kao i njegovog brata Mihaila, izgleda da su ostali u istim krajevima i nakon 1284. godine kada je Mačva pripala kralju Dragutinu koji ju je dobio od tašte Jelisavete. Oblast Mačve je bila pod srpskom vlašću, ali i pod određenim vazalitetom Ugarske. Izgleda da su Rostislavovi potomci bili vazali i srpskog i ugarskog kralja. Uspon ove porodice u srpskoj državi postepeno je rastao jer se sredinom 14. veka Brajko, Branko i Raosav javljaju među prvim savetnicima Dušana. Njihova imena pokazuju da je došlo do potpunog posrbljavanja ove ugarskoruske porodične loze. Posedi Rastislalića na severu graničili su se sa banovinom Nikole Gorjanskog Starijeg, a na jugoistoku sa posedima Nikole Altomanovića.
Biografija uredi
Rastislalići se prvi put pominju u povelji cara Dušana Kotoranima iz 1351. godine koja je sačuvana u prepisu. Među svedocima se, pored kesara Grgura, Altomana, Vojislava, kneza Vratka, čelnika Obrada, vojvode Marka, pominju i Rastislalići, braća Radovan i Branko. Prema Mavru Orbinu, zbog sukoba u lovu između Vukovića i Rastislalića ubijen je Branko Rastislalić. Vuk, koji ga je ubio, sklanja se u Ugarsku, ali se kasnije izmirio sa rođacima ubijenog i vratio se na srpski dvor. Dobio je od cara Uroša mnoge posede, uključujući i Rudine. Ubio ga je, međutim, jedan od Rastislalića 1359. godine. Iz ovoga se može zaključiti da je Branko Rastislalić umro za života cara Dušana, a posle 1351. godine, kada se pojavljuje kao svedok u povelji Kotoru. Vukovići su imali posede oko Rogatice što približava posede Rastislalića Drini. Branka je nasledio sin Radič Branković[1].
Novac uredi
Novac sa natpisom "sluga Branko" pronađen je u dve ostave: u ostavi Lazu, koja je je pohranjena između 1331. i 1371. godine i u depou Padina, koji je sklonjen 1375. godine. Dinari sluge Branka teži su od dinara bilo kog podanika cara Uroša izuzimajući kotorski novac. S. Dušanić je datirao kovanje ovog novca u period četrdesetih i početak pedesetih godina 14. veka. Novac sluge Branka jedan je od prvih koji su kovani od strane feudalnih gospodara. Nastao je još za života cara Dušana. Dimitrijević je dao mogućnost da je novac kovao Branko Mladenović (rodonačelnik Brankovića), ali se ta pretpostavka može odbaciti jer je novac kovan četrdesetih godina na severu Srbije dok je Branko Mladenović upravljao Ohridom[2].
Reference uredi
- ^ Tomović, str. 2
- ^ Ivanišević, str. 135
Literatura uredi
- Gordana Tomović, Oblasni gospodari u 14. veku
- Vujadin Ivanišević; Novčarstvo srednjovekovne Srbije, Beograd, 2001.