Velingrad
Velingrad (bug. Велинград) grad je u Republici Bugarskoj, u južnom delu zemlje. Grad je drugo po važnosti gradsko naselje unutar Pazardžičke oblasti i središte južne trećine ove oblasti.
| Velingrad bug. Велинград | |
|---|---|
 Panorama grada | |
 Zastava
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Bugarska |
| Oblast | Pazardžička oblast |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2007. | 25.141 |
| — gustina | 0,2 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 01′ 00″ S; 24° 00′ 00″ I / 42.016667° S; 24° I |
| Aps. visina | 777 m |
| Površina | 124.955 km2 |
  Velingrad Velingrad na karti Bugarske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | - |
| Veb-sajt | |
| www.velingrad.bg | |
Geografija uredi
Velingrad se nalazi u južnom delu Bugarske. Od prestonice Sofije grad je udaljen 150 km, a od oblasnog središta, Pazardžika grad je udaljen 41 km.
Oblast Velingrada predstavlja najszapadniji deo istorijske pokrajine Trakija. Grad se nalazi u oblasti Zapadnih Rodopa. Grad se smestio na mestu gde mesna reka, Čepinska reka, stvara istoimenu kotlinu ("Čepinska kotlina"). Iako je grad u kotlini, on je na znatnoj nadmorskoj visini od 750-850 m n. v. Okolni vrhovi dižu se i preko 2.000 m.
Velingrad, čije je okolina bogata lekovitim izvorima, a zajedno sa nadmorskom visinom i planinskim karakterom okoline, postao je središte turizma (planinski, lečilišni).
Klima u gradu je kontinentalna sa uticajima i sredozemne (elementi „župe“ — topla i suva leta, manje vetrova), ali i uticajima planinske klime (duge zime).
Istorija uredi
Oblast Velingrada je prvobitno bila naseljena Tračanima, a posle njih ovom oblašću vladaju stari Rim i Vizantija. Južni Sloveni ovo područje naseljavaju u 7. veku. Od 9. veka do 1373. godine cela okolna regija je bila u sastavu srednjovekovne Bugarske.
Krajem 14. veka oblast Velingrada je pala pod vlast Osmanlija, koji vladaju oblašću 5 vekova. Tokom njihove vladavine mnogo Bugara je prihvatilo islam. 1885. godine grad je postao deo savremene bugarske države. 1948. godine dotadašnje selo Čepino sa par okolnih sela spojeno je u novi grad — Velingrad, koji je dobio ovo ime po bugarskoj partizanki Veli Pejevoj.
"Vila Rajna" delo poznatog srpskog arhitekte uredi
Posebno je interesantna aktivnost srpskog arhitekte Milutina Borisavljevića,(1889-1970) u Velingradu, gde je 1928. za račun beogradskog industrijalca, Stojadina "Stole" Stevovića (1888-1945)[1], projektovao "Vilu Rajna" a za potrebe porodica Stevović i Simić. Vila je izgrađena iste godine u duhu tada preovlađujućeg francuskog klasicizma ali sa diskretnim dekorativnim elementima u stilu Art Dekoa. Nazvana je "Rajna", prema Stevovićevoj supruzi Rajni, rođ.Popova (1898-1971), Bugarke, rodom iz Sofije. Kuća je bila nacionalizovana 1946. i prenamenjena u sanatorijum za lečenje zaraznih bolesti do 1992. kada je vraćena Stevovićevim unukama,(porodica Simić). U skladu sa propisima Republike Bugarske, ovaj letnjikovac je zaštićen kao spomenik kulture od regionalnog značaja[2].
Stanovništvo uredi
Po procenama iz 2007. godine Velingrad imao je oko 25.000 stanovnika. Većina gradskog stanovništva su etnički Bugari. Ostatak su Romi i Pomaci. Poslednjih 20ak godina grad gubi stanovništvo zbog udaljenosti od glavnih tokova razvoja u zemlji. Oživljavanje privrede, posebno turizma, trebalo bi zaustaviti negativni demografski trend.
Pretežna veroispovest stanovništva je pravoslavna, a manjinska islam.
Reference uredi
- ^ Borisavljević, Dr Milutin "Arhitektonski problemi iz monumentalne, nadgrobne, crkvene, javne, privatne i industrijske arhitekture", izd. Geca Kon, Beograd, (1931). str. 71, ilustracija br. 69.
- ^ „Velingradski Tempo Novini — Vila “Raйna”: ot minaloto se ražda bъdeщe[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 19. 04. 2021. g. Pristupljeno 07. 05. 2016. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
