Vestminsterski sistem
Vestminsterski sistem (engl. Westminster system) ili Vestminsterski model (engl. Westminster model) vrsta je parlamentarnog sistema vlasti koji uključuje niz procedura za funkcionisanje zakonodavnog tijela, a koja je prvi put razvija u Engleskoj.[1][2][3]
Ključni aspekt koji uključuje izvršnu vlast koju čine članova zakonodavnog tijela i koja je odgovorna zakonodavnog tijela; prisustvo parlamentarnih opozicionih stranaka; i ceremonijalni šef države koji se razlikuje od šefa vlade. Izraz potiče od Vestminsterske palate, trenutnog sjedišta Parlamenta Ujedinjenog Kraljevstva. Kao suprotnost Vestminsterskom sistemu često se navodi predsjednički sistem koji je nastao u Sjedinjenim Američkim Državama ili polupredsjednički sistem, na osnovu kojeg je zasnovana vlast u Francuskoj.
Vestminsterski sistem se koristi ili je nekada korišten u nacionalnim ili podnacionalnim zakonodavnim tijelima većine bivših kolonija Britanske imperije nakon sticanja samouprave (značajan izuzetak su SAD),[4][5] počev prvo od Kanadski provincija 1848. i šest australijskih kolonija između 1855. i 1890. godine. To je oblik vlade koji je naslijedio Novi Zeland i bivši britanski Hongkong. Država Izrael usvojila je sistem vlasti uglavnom inspirisan vestminsterskim nakon proglašenja nezavisnosti od britanskog mandata nad Palestinom. Međutim, neke bivše kolonije su od tada usvojile ili predsjednički sistem (npr. Nigerija) ili hibridni sistem (poput Južne Afrike) kao svoj oblik vladavine.
Reference
uredi- ^ Seidle, F. Leslie; Docherty, David C. (2003). Reforming parliamentary democracy. McGill-Queen's University Press. str. 3. ISBN 9780773525085.
- ^ Johnston, Douglas M.; Reisman, W. Michael (2008). The Historical Foundations of World Order. Leiden: Martinus Nijhoff Publishers. str. 571. ISBN 978-9047423935.
- ^ Fieldhouse, David; Madden, Frederick (1990). Settler self-government, 1840-1900 : the development of representative and (1. publ. izd.). New York: Greenwood Press. str. xxi. ISBN 9780313273261.
- ^ Go, Julian (2007). „A Globalizing Constitutionalism?, Views from the Postcolony, 1945-2000”. Ur.: Arjomand, Saïd Amir. Constitutionalism and political reconstruction. Brill. str. 92—94. ISBN 978-9004151741.
- ^ „How the Westminster Parliamentary System was exported around the World”. University of Cambridge. 2. 12. 2013. Pristupljeno 16. 12. 2013.
Literatura
uredi- Rhodes, R. A.W.; Wanna, John; Weller, Patrick (2009). Comparing Westminster. Oxford University Press. ISBN 978-0191609817.
- Seidle, F. Leslie; Docherty, David C. (2003). Reforming parliamentary democracy. McGill-Queen's University Press. str. 3. ISBN 9780773525085.
- Galligan, Brian; Brenton, Scott, ur. (2015). Constitutional Conventions in Westminster Systems. Cambridge University Press. ISBN 978-1107100244.
- The English Constitution, Walter Bagehot, (1876) ISBN 0-521-46535-4. ISBN 0-521-46942-2.
- British Cabinet Government, Simon James, Pub Routledge, (1999) ISBN 0-415-17977-7.
- Prime Minister & Cabinet Government, Neil MacNaughton, (1999) ISBN 0-340-74759-5.
- Westminster Legacies: Democracy and Responsible Government in Asia and the Pacific, Haig Patapan, John Wanna, Patrick Weller, (2005) ISBN 0-868-40848-4.
Spoljašnje veze
uredi
- How the Westminster parliamentary system was exported around the world University of Cambridge.
- Module on Parliamentary Democracy Commonwealth Parliamentary Association.
- The Twilight of Westminster? Electoral Reform & its Consequences, Pippa Norris, 2000.
- Westminster in the Caribbean: History, Legacies, Challenges University College London.
- What is the Westminster System? Parliament of Victoria video.