Vidosava Nikolić Stojančević
Vidosava Nikolić Stojančević (Aranđelovac, 6. jul 1924 — Beograd, 18. jul 1998) bila je srpska etnološkinja. Doktorirala je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na grupi za etnologiju i postala prva žena doktor etnologije u Srbiji.
| Dr Vidosava Nikolić Stojančević | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Vidosava Nikolić Stojančević |
| Datum rođenja | 6. jul 1924. |
| Mesto rođenja | Aranđelovac, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 18. jul 1998. (74 god.) |
| Mesto smrti | Beograd,  SR Jugoslavija |
| Naučni rad | |
| Polje | etnologija |
| Institucija | Etnografski institut SANU (do 1989) |
Biografija uredi
Vidosava je rođena u Aranđelovcu 6. jula 1924. godine. Nekoliko razreda osnovne škole završila je u Bosni i Hercegovini. Osnovno obrazovanje dobila je u Jajcu i Dobrljinu, a zatim i u drugim mestima u zavisnosti od službovanja svojih roditelja. Na kraju gimnazije je maturirala u Beogradu, u Drugoj ženskoj gimnaziji. Upisala se na Filozofski fakultet, na grupu za etnologiju, a kao odličan student i državni stipendista rano je bila upućena na terenski rad. Pošto na grupi za etnologiju nije bilo puno studenata, i više puta godišnje je išla na teren ili ekskurzije. Bila je zainteresovana za okolinu Dečana, Sredačku i Sirinićku župu.[1] Nakon učešća u ekipnom istraživanju područja Trnova i Tuzle u organizaciji Naučnog društva Bosne i Hercegovine razvila je afinitete ka istraživanju različitih istorijskih činjenica. Diplomirala je 1950. godine i započela karijeru u Etnografskom institutu SANU. Maja meseca 1964. godine odbranila je doktorsku disertaciju Vranjsko Pomoravlje - etnološka ispitivanja i tako postala prva žena doktor etnologije u Srbiji.[2] Radila je od 1950. do 1989. godine u zvanjima od asistenta do naučnog savjetnika u Etnološkom institutu nakon čega se penzionisala.
Karijera uredi
Svojim radom ostavila je trag u srpskoj istorijskoj nauci i demografiji. U svojim istraživanjima pratila je razvoj socijalnih i kulturnih ustanova kroz prošle i sadašnje vekove, ispitivanja razvoja i migracija stanovništva, određenih sredina, evoluciju gradova.
Objavila je šest knjiga i 140 kraćih radova, a veliki broj tih radova odnosi se na teme i motive koji nisu čisto etnološki. Mnogi njeni radovi zasnovani su na pretraživanju po arhivskoj građi.[1]
U mnogotomnoj knjizi Istorija Beograda predstavila je svoja istraživanja etničkog sastava stanovništva u periodu 1815—1830, kao i etničke odnose od 1830. do 1867. godine. Slična izdanja objavila je za sredine poput Niša, Vranja i Valjeva, te većini gradova Istočne Srbije i dijela Kosova. Godine 1964. objavila je rad doktorske disertacije - Vraljsko Pomoravlje - etnološka istraživanja.
Na naučnom skupu u Sarajevu 1978. predstavila je rad o istraživanju posledica ustanka i okupacije 1875—1878. i izbeglicama sa područja Bosne i Hercegovine u to vreme. Svi njeni radovi vezani za istoriju Bosne i Hercegovine odnose se na razvoj stanovništva, urbanih naselja i zdravstvene prilike.
Njeni brojni radovi o migraciji stanovništva prije i poslije Berlinskog kongresa spadaju u literaturu bez koje je nemoguće rekonstruisati iseljavanje muslimanskog stanovništva iz Užica nakon 1867, kao i porast izbjegličkih kolonija u vrijeme ustanka 1875—1878.
U istraživačkom radu Vidosave Nikolić Stojančević našla se i istorija medicine u Srbiji. Veliki dio svojih kraćih radova iz ove oblasti objavila je u časopisu Acta historica medicinaw, pharmaciae, veterinae[3], koji je izdavalo „Naučno društvo za istoriju zdravstvene kulture Jugoslavije” od 1961. do 1990. U Etnografskom institutu SANU radila je od 1950. do 1989. godine u zvanjima od asistenta do naučnog savjetnika nakon čega je okončala svoj radni vek.
Njen suprug bio je akademik Vladimir Stojančević.
Izabrana bibliografija uredi
- Tihomir R. Đorđević i metoda istorijske etnologije, bez godine COBISS.SR 45539343
- Prilog proučavanju običaja slave ("feste") kod katoličkih Šiptara u okolini Peći (Metohija), 1957. COBISS.SR 135934215
- Naša narodna pesma socijalističke izgradnje u prvoj petoletki, 1960.
- Šiptarska narodna nošnja u okolini Peći (Metohija), 1960. COBISS.SR 141353223
- Priroda u verovanjima i običajima u Sretečkoj župi, 1961. COBISS.SR 142438663
- Drvar u našoj narodnoj revolucionarnoj pesmi, 1962.
- Radništvo i seljaštvo u našoj narodnoj pesmi revolucije i izgradnje, 1962. COBISS.SR 55796236
- Vuk Karadžić o Leskovcu i Vranju, 1963.
- Vranjsko pomoravlje - etnološka ispitivanja: doktorska disertacija, 1964. COBISS.SR 24237327
- Vranjske narodne pesme o oslobođenju i revoluciji, 1964.
- Vranjsko pomoravlje : etnološka ispitivanja, 1974.
- Arhaične ustanove i pojave društvenog običajnog života u Vranjskom pomoravlju, 1967. COBISS.SR 46124559
- Obredi na voveduvanje (inicijacija) vo svadbenite običai kaj Srbite, Makedoncite i kosovsko-metohiskite Albanci = Les rites de l'initiation dans les cérémonies de noce ches les Serbes, les Macédoniens et les Albanais de Kosovo, 1972.
- Etnološke komponente književnog stvaralaštva Ive Andrića, 1975.
- Rađevina i Jadar u neobjavljenim rukopisima Cvijićevih saradnika, 1975.
- Leskovac i oslobođeni predeli Srbije 1877-1878. godine : etničke, demografske, socijalno-ekonomske i kulturne prilike, 1975.
- Vuk Karadžić o srodstvu, porodici i braku u našem narodu, 1978.
- Narod i krajevi južne Srbije u delima Veljka Petrovića, 1985.
- Porodica u sistemu tradicionalnih i savremenih ustanova u društveno-običajnom životu Rađevaca, 1989. COBISS.SR 7266050
- Etnološka proučavanja Srba u Metohiji, 2003.
- Društveni život i običaji u Prizrenu : etnološka ispitivanja, 2009, priredio Vladimir Stojančević, COBISS.SR 156243212
Reference uredi
- ^ a b Fenomen etnosa u delima srpskih pisaca kroz naučni opus etnologa dr Vidosave Stojančević. Požarevac: Istorijski arhiv. 2008. str. 231—245.
- ^ Nikolić, Vidosava (1964). Vranjsko pomoravlje - etnološka ispitivanja: doktorska disertacija. Beograd: Filozofski fakultet.
- ^ „Acta historica medicinae, pharmaciae, veterinae | Hrvatska enciklopedija”. www.enciklopedija.hr. Pristupljeno 2019-05-26.