Vjetroelektrana Hrgud

Vjetroelektrana Hrgud ili VE „Hrgud“ nakon izgradnje trebalo bi da bude prvi energetski objekta ove vrste u sistemu Elektroprivrede Republike Srpske", sa 16 vjetroelektrana čija instalisana snaga će iznositi 48 megavati. Ukupna vrednost investicije trebalo bi da bude 64.285.000 eura.

Primer vjetroelektarne

Preduslovi

Zakonom o energetici Republike Srpske uređena je osnove energetske politike Republike Srpske, a donošenjem Strategije razvoja energetike, planova, programa i drugih akata za njeno sprovođenje, pokrenuta su i osnovna pitanja vezano za regulisanje i obavljanje energetske delatnosti, korišćenjem obnovljivih izvora energije i uslovi za ostvarivanje energetske efikasnosti. Ovim zakonom propisano je da je korišćenje obnovljivih izvora energije i efikasne kogeneracije u Republici Srpskoj od opšteg interesa za Republiku.

Cilj ovog zakona i Strategije RS je:

• promovisanja i podsticanja proizvodnje i potrošnje električne i toplotne energije iz obnovljivih izvora energije,

• ostvarivanje energetske politike u pogledu postizanja obavezujućih ciljeva učešća energije iz obnovljivih izvora energije u odnosu na bruto finalnu potrošnju energije u Republici Srpskoj,
• doprinos zaštiti životne sredine,

• podrška realizaciji ciljeva za ublažavanje klimatskih promena,

• doprinos održivom razvoju,

• racionalnije korišćenje primarnih izvora energije,

• povećanje sigurnosti snabdevanja energijom,

• poboljšanje diversifikacije izvora i sl.

Na osnovu napred navedenih akata MH „Elektroprivreda Republike Srpske“ MP a.d Trebinje donela je odluku da se u opštini Berkovići, na lokaciji planine Hrgud, uz pomoć konsultantske kompanije provede jednogodišnja ispitivanja potencijala vetra na ovoj lokaciji, i na osnovu toga potom izradi detaljna Studija opravdanosti izgradnje VE „Hrgud“.

Prema sprovedenoj studiji opravdanosti vjetroelektrana ba imala ove karakteristike:

• instalisanu snagu od 48 MW
• prosečnu godišnju proizvodnju energije za 16 vjetroelektrana (P50): 125,9 GWh/y
• 2.623 h/y sati punog opterećenja
• faktora kapaciteta:29,9%

Na osnovu napred navedenih akata MH „Elektroprivreda Republike Srpske“ MP a.d Trebinje donela je odluku da se u opštini Berkovići, na lokaciji planine Hrgud, uz pomoć konsultantske kompanije provede jednogodišnja ispitivanja potencijala vetra na ovoj lokaciji, i na osnovu toga potom izradi detaljna Studija opravdanosti izgradnje VE „Hrgud“.

Prema sprovedenoj studiji opravdanosti vjetroelektrana ba imala ove karakteristike:

• instalisanu snagu od 48 MW
• prosečnu godišnju proizvodnju energije za 16 vjetroelektrana (P50): 125,9 GWh/y
• 2.623 h/y sati punog opterećenja
• faktora kapaciteta:29,9%

Položaj i izbor lokacije

Vjetroelektrana Hrgud trebalo bi da bude izgrađena na planina Hrgud (prosečne visine 1000 m), koja se nalazi jugozapadno od Berkovića, a severoistočno od Stoca u južnom delu Bosne i Hercegovine, u regiji Hercegovina (entitet Republika Srpska), 50 km severno od Trebinja i oko 30 km južno od Mostara u opštini Berkovići. Sa južne strane planina Hrgud je ograničena strmim odsekom prema dolini Bregave, sa istočne strane takođe strmim odsekom prema Dabarskom polju, a na severu se veže za ogranke planine Snježnice. Planina se pruža u pravcu istok-zapad, a podeljena je tako da zapadni deo pripada opštini Stolac u Federaciji Bosne i Hercegovine, a istočni opštini Berkovići u Republici Srpskoj.

Opština Berković sa Hrgud planinom na čijoj teritoriji će biti izgrađena VE Hrgud

Lokalitetu Hrgud je izabran iz više razloga:

• Na bazi urađenih jednogodišnjih ispitivanja nakon kojih je utvrđeno da se srednja godišnja brzina vetra u ovom delu Hercegovine u Republici Srpskoj kreće između 6,1–8,1 m/s na na istraživanoj lokaciji vjetroagregata visine 79,5 m.
• Da se mikrolokacija na lokalitet Hrgud (koja je izabrana za izgradnja vjetroelektrane) nalazi u planinskom području na zemljištu dodeljenom za poljoprivredu i stočarstvo, kao i na šumskom zemljištu.
• Da se lokalitet ne nalazi unutar rezervata prirode ili zaštićenog područje prirode.
• Da na osnovu obavljene projekcije životne sredine, nisu identifikovani ekološki faktori koji bi mogli ugroziti dalji razvoj projekta vjetroelektrane na lokaciji Hrgud.

Tehničke karakteristike VE

Na osnovu uslova na lokaciji i Studije opravdanosti planirano je da se instalira 16 vjetroturbina. U analizi su uzete u obzir sledeće tri vrste vjetroturbina, koje su trenutno dostupne na tržištu.

Tip vjetroturbine	WTG Class	Visina rotora [m] iznad tla	Br.	Instalacioni kapacitet [MW]
Siemens SWT-3.0-101	IA	79.5	16	48
Vestas V90-3.0	IA	80.0
Enercon E-82-3.0	IA	84.6

Delovi tipičnog vetrogeneratora sa horizontalnom osovinom

Neophodne elektrokomponente za sabiranje energije i povezivanje projekta VE Hrgud na trafostanicu Berkovići su:

• Elektro-mreža koja se sastoji se od transformatora i prekidača smeštenih u pojedinim turbinama i kablova između turbina i do trafostanice na lokaciji,

• Trafostanice na lokaciji za sabiranje energije iz vjetrotrubina na nivou 35 kV i transformaciju na nivo 110 kV,

• Dalekovoda 110 kV (nadzemni vod) iz trafostanice na lokaciji koji vodi do napajača u trafostanici Berkovići,

• Napajača za 110 kV dalekovod u trafostanici Berkovići.

Svaki vjetroagregat će imati nazivnu snagu od 3 MW i proizvodit će energiju na niskom naponu od 1 kV.

Trafostanica 35 kV Berkovići će biti spojena na državnu mrežu visokonaponskim vodom (110 kV liniji, ali trenutno radi pod 35 kV). Ova trafostanica moraće se dograditi ili izgraditi nova trafostanica kako bi se mogla preuzeti energija proizvedena u vjetroelektrani Hrgud.

Dodatni radovi na infrastrukturi lokaliteta

Tokom realizacije projekta VE Hrgud, rešavaće se i putna infrastruktura i vodosnabdevanje sela Hrgud. Time bi se poboljšali uslove života u ovom delu Berkovića.

Ukupna dužina novo izgrađenih puteva do lokaliteta je oko 6,5 km, a planira se i rekonstrukcija postojećih puteva u dužini od oko 4,6 km. Nove/rekonstruisani putevi dobili bi šljunčano/makadamsku podlogu.