Galilejsko jezero
Galilejsko jezero (hebr. ים כנרת – jam kineret = „more Kineret“ (prim. kineret na hebr. znači „violinica“), arap. بحيرة طبريا – buhajrat tabarija, ili بحر الطبريين – bahr at-tabarijajin = „jezero Tiberijadsko“), naziva se još Galilejsko more, Kineretsko more, Tiberijadsko jezero i Genezaretsko jezero, najveće je slatkovodno jezero na teritoriji Izraela.
Galilejsko jezero | |
---|---|
Koordinate | 32° 50′ 00″ S; 35° 35′ 00″ I / 32.833333° S; 35.583333° I 32° 50′ 00″ S; 35° 35′ 00″ I / 32.833333° S; 35.583333° I |
Tip | monomiktičko |
Pritoke | Jordan |
Otoke | Jordan |
Zemlje basena | Izrael |
Maks. dužina | 21 km |
Maks. širina | 13 km |
Površina | 161—169 km2 |
Pros. dubina | 25,6 m |
Maks. dubina | 43 m |
Zapremina | 3,6—4,3 km3 |
Nad. visina | −213 do −208,8 m |
Vodena površina na Vikimedijinoj ostavi |
Naziv Galilejsko dobilo je po pokrajini Galileji u kojoj se nalazi. Genezaret je njegovo starije ime prema gradu koji je postojao uz njegovu obalu, a Tiberijadsko se nazivalo od 1. veka po gradu Tiberijadi. Kineret je njegovo današnje službeno ime.
Geografija
urediGalilejsko jezero dugo je 21, a široko oko 13 kilometara. Površina mu je 166 km². Duboko je 48 metara. Nalazi se 212 metara ispod nivoa mora, što ga čini drugim najnižim na svetu (na prvom je mestu Mrtvo more). U njega se na severu uliva i na jugu iz njega ističe reka Jordan koja se kasnije uliva u Mrtvo more.
Istorija
urediAntika
urediNa severoistoku jezera pronađeni su ostaci biblijskog grada Kineret, koji naučnici datiraju u srednje i pozno bronzano doba. Galilejsko jezero leži na drevnom rimskom putu via maris, koji je povezivao Egipat sa severnijim rimskim provincijama.
Rimsko carstvo
urediGalilejsko jezero spominje se u delima istoričara Josifa Flavija, ali i u Jevanđeljima. Po jevanđeljima, Hristos uz njega delovao: tu je hodao po vodi, pozvao 5 apostola (Andriju, Petra, Jakova, Jovana i Mateja), nahranio pet hiljada ljudi, a na brdu iznad njega je održao besedu na gori, pominje se i grad Dalmanuta na obali jezera.
Novije doba
urediPočetkom 20. veka Jevreji su počeli doseljivanje na jezero, vidi cionizam, 1909. osnovan je prvi kibuc.
Godine 1947. osnovana je država Izrael koja je obuhvatala i Galilejsko jezero.
Severoistočnu obalu zauzela je Sirija 1948.
Izrael ga je celog zauzeo 1967, kao i Golansku visoravan uz istočnu obalu jezera. Sirija i do danas zahteva severoistočnu obalu jezera. Na obalama je smešteno više kibuca koji se bave turizmom i poljoprivredom (npr. uzgoj banana). Po njemu dnevno plovi oko 230 brodova, a turizam je jako razvijen.