Gradski muzej Vršac
Gradski muzej Vršac je pre svega zavičajni muzej uspostavljen sa primarnim ciljem da prikaže istoriju grada Vršca. Međutim, tokom svog razvoja muzej je prerastao u ustanovu kompleksnog tipa, koja pokriva istoriju čitavog područja južnog Banata, sa širokom lepezom objekata i artefakata iz arheologije, numizmatike, etnologije, umetnosti i prirodnih nauka.
| Gradski muzej Vršac | |
|---|---|
 Zgrada Gradskog muzeja u Vršcu | |
| Osnivanje | 26. januar 1898. |
| Lokacija | Vršac Srbija |
| Vrsta | muzej |
| Broj predmeta | 260.000 |
| Adresa | Bulevar Žarka Zrenjanina 20 |
| Veb-sajt | Gradski muzej Vršac |
Istorijat uredi
Predmeti za ovaj muzej počeli su se prikupljati 1882. godine. Opštinskim muzejem postao je 9. juna 1894. godine, a otvoren je za javnost 26. januara 1898. Cilj je u početku bio prikupljati materijal o prošlosti Vršca, kasnije (od 1900) cilj je proširen na prikupljanje materijala iz celog područja oko donjeg Dunava. 1908. muzej je dobio svoju zgradu i spojen je sa gradskom bibliotekom. Prema inventaru iz 1909. u muzeju je bilo 14.948 raznih predmeta i 8.014 komada novca.
Posebnu ulogu u nastanku i razvoju ustanove imao je prvi kustos muzeja Feliks Mileker (1858–1942), kome pripada velika zasluga na obogaćivanju muzejskih zbirki putem terenskih iskopavanja i otkupa predmeta od kolekcionara. Mileker je bio učitelj, ali se već od rano počeo zanimati za istraživanje prošlosti Banata. Zvaničnim kustosom postaje 1899. godine, kada u Budimpešti završava tečaj za rukovodioce muzeja, prvenstveno za rad u arheološkim zbirkama, koji je organizovalo Glavno zemaljsko nadzorništvo za muzeje i biblioteke Ugarske.
Mađu najvažnije predmete u muzeju spadaju preistorijski predmeti iz železnog doba, koji su nađeni u Vatinu kod Vršca (6.000 predmeta) i numizmatička zbirka, zbirka novca iz raznog doba.
Stalne postavke uredi
- Građanski život Vršca u drugoj polovini XIX i početkom XX veka
Deo izložbe smešten je u prostoru „Apoteke na stepenicama” a predstavlja razvoj građanskog staleža na ovom prostoru tokom XVIII, XIX i XX veka.
- Hladno oružje iz zbirki gradskog muzeja
Izložba prikazuje 155 predmeta iz tri odelenja Muzeja: Arheološkog, Istorijskog i Etnološkog.
- Od praistorije do srednjeg veka
Izložba obrađuje starije kameno doba, mlađe kameno doba, bakarno doba, bronzano doba, gvozdeno doba, rimski period, kasnoantički period, period seobe naroda i dolazak slovena.
- Sećanje na Paju Jovanovića
Izložba prezentuje deo radova slikara Paje Jovanovića, rođenog u Vršcu. Ovaj izvanredni umetnik pored Uroša Predića najznačajniji je predstavnik umetničke scene srpskog realizma.
- Istorija zdravstvene kulture jugoistočnog Banata
Istorijat Vršačke farmacije, apoteka, bolničkog i sanatorijskog lečenja u ovom gradu.
Izdavačka delatnost uredi
Pored svojih osnovnih delatnosti Gradski muzej u Vršcu redovno izdaje niz publikacija. Najznačajnije su:
- 20 vekova novca u jugoistočnom Banatu (1994).
- Židovar - naselje bronzanog i gvozdenog doba, katalog (1997).
- Živi svet Vršačkih planina (2002).
- Eneolit južnog Banata (2002).
- Staroegipatska zbirka Gradskog muzeja u Vršcu, monografija (2002).
- Vršac - nekad i sad, katalog izložbe (2003).
- Medalje iz zbirke Gradskog muzeja Vršac, katalog (2004).
- Ptice banata Die vögel des Banats, monografija (2004).
- Umetnost obrade bronze u Banatu, katalog (2004).
- Židovarsko blago (2006).
- Prirodnjačka zbirka Gradskog muzeja Vršac, katalog (2008).
- U potrazi za istorijom znameniti Vrščani (2009).
- Ostave Vršačkog gorja (2010).
- Vodič kroz zbirke starina, katalog (2011).
- Hronika Vršačkog zamka, katalog izložbe (2015).
Literatura uredi
- Milleker, Felix (Feliks Mileker): Führer durch die Altertumssammlung des Städtischen Museums in Werschetz (1910).
Spoljašnje veze uredi
- Noći muzeja u Vršačkom muzeju Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. decembar 2016)