Grb Novog Sada
Grb grada Novog Sada je službeni grb grada od 1. februara 1748. godine kada je Novi Sad dobio status slobodnog kraljevskog grada od Marije Terezije.
| Novi Sad | |
|---|---|
 | |
| Detalji | |
| Nosilac |  Grad Novi Sad |
| Usvojen | 1. februar 1748. |
| Ranije verzije |  |
| Upotreba | grb nakon 1945. |
Izgled uredi
U elibertacionoj diplomi u članu 19, gde se opisivao pečat je naveden i oblik grba koji će biti na pečatu. - Da u pečat svoj taj grb metnu: na plavu štitu stoje tri srebrne, okrugle kule sa nastrešnicom na vrhu i sredini, svaka kula za sebe od tesana kamena, gornja strana nastrešnice zubčasta kapije zatvorene, a prozori za pucanje udešeni i otvoreni. Stoje na obali Dunava, koji teče talasajuči se preko zelene livade, poređene u redu jedna pored druge, srednja je nešto šira i viša, a nad njom se leprša takozvani Nojev golub; okolo periferije štita ide natpis: „Pečat kraljevskog slobodnog grada Novog Sada“ (lat. Sigillum Regiae Liberaeque Civitatis Neoplantensis).
U Statutu grada u članu 7. navodi se: Grb Grada predstavlja štit barokne forme, u čijem se gornjem plavom polju nalaze tri okrugle kule srebrne - svetlosive boje, od kojih svaku sredinom i odozgo opasuje nadstrešnica. Kule stoje odvojeno, svaka za sebe, sazidane od neotesanog kamena. Nadstrešnica gornjeg dela im je zupčasta, kapije su im zatvorene, a prozori otvoreni. Srednja kula je nešto viša i šira, a nad njom beli golub u letu sa maslinovom grančicom. U donjem zelenom polju ispod kula nalazi se talasasta srebrna traka.
Simbolika grba uredi
Tri kule u varoškom grbu jesu simbol pređašnjeg značaja varoši i uloge koju je igrala pre oslobođenja. To znači da je Novi Sad varoš koja je nastala iz militarnog šanca, te tako se tri kule odnose na provincijalisanje graničarskog šanca. U heraldici kule znače duhovnu snagu kao i dom i sigurnost.
Valoviti Dunav, što preseca zeleno polje i Nojev golub koji se leprša, odnose se na poplave iz prošlosti, pa time se pokazuje kako je grad oživeo posle burnih ratova. Poplava turskih ratova proredila je stanovništvo ovih krajeva.
Ako posmatramo varoški grb u pravom mu značenju a ne u prenesenu smislu, onda talasasti Dunav koji otiče preko zelene livade i kraj njega podignute tri kule, kojima su prozori otvoreni i za pucanje udešeni a kapije zatvorene znači: na dunavskoj obali na zelenoj livadi nazidani Petrovaradinski Šanac, koji je već zatvorena varoš, zbog čega i jesu mu kapije zatvorene, dokle otvoreni prozori znače onu važnost, koju i diploma iskazuje, da i u buduće bude odbrana petrovaradinskoj tvrđavi.[1]
Istorija uredi
Usvojeni grb Novog Sada korišćen je sve do 1944. godine, ostavši isti i za vreme Austrijske Carevine, Dvojne Monarhije i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Međutim, dsolaskom Komunističke Partije na vlast, ukinuta je i heraldička tradicija, te su šezdesetih godina 20. veka počeli eksperimenti s grbom.[2] U jednom trenutku grb je čak imao i crvenu petokraku na štitu.[3] Izobraženje grba koje se veoma dugo koristilo kao zvanično, je iz vremena kada se u gradu održalo Stonotenisko prvenstvo Evrope 1981. godine.
Međutim, kako je Grad Novi Sad poneo titulu evropske prestonice kulture za 2021. godinu, kao i omladinske prestonice za 2019. godinu, uvidelo se da je potrebno učiniti sve kako bi simboli grada postali verni simbolima koji su dodeljeni gradu 1748. godine. Stoga je 2016. osnovana komisija sastavljena od istoričara, heraldičara, grafičara i likovnih stručnjaka, koja bi utvrdila etalon ili izvornik grba i upodobila izgled grba s onim kakav je grad dobio u vreme vladavine Marije Terezije.[2]
