Губар

Gubar (lat. Lymantria dispar) je vrsta leptira (Lepidoptera) iz porodice Erebidae i najveća je štetočina lišćarskih šuma i voćnjaka, koja se javlja periodično u velikom broju (prenamnoženje ili gradacija gubara) kada izaziva golobrste na stotinama i hiljadama hektara šumskih površina i milionima voćnih stabala.

Gubar
Gusenica gubara
Naučna klasifikacija
Domen:	Eukaryota
Carstvo:	Animalia
Tip:	Arthropoda
Klasa:	Insecta
Red:	Lepidoptera
Natporodica:	Noctuoidea
Porodica:	Erebidae
Rod:	Lymantria
Vrsta:	L. dispar
Binomno ime
Lymantria dispar Linnaeus, 1758
Sinonimi
Phalaena dispar Linnaeus, 1758 Ocneria dispar (Linnaeus, 1758) Porthetria dispar (Linnaeus, 1758)

Životni ciklus

Gubar ima jednu generaciju godišnje. Ženke polažu jaja u kasnim letnjim mesecima i vrsta prezimljava u ovom stadijumu. Jaja su položena u većim grupama i zaštićena setama. Sa porastom temperature eklodiraju mlade gusenice, i u prvom stupnju su prvodinog integumenta, a izražene su crne, krupne papilozne osnove seta. U zavisnosti od pola i spoljašnjih uslova, gubar se presvlači do 7 puta. Kako gusenica raste, zadobija svoje prepoznatljive karakteristike. Na sredini razvojnog puta mediodorzalno su najuočljivija žuta polja. U kasnijim stupnjevima, integumentom dorzalno dominiraju krupne jarke papile: prednji parovi plave i zadnji parovi crvene boje. Lateralno od glavene kapsule, izražene su i papile prvog torakalnog segmenta koje nose duge sete sakupljene u repiće. Glavena kapsula je markirana i dvema krupnim prugama nalik na oči.

Štetočina

Štete u šumarstvu su sušenje drveća, smanjenje prirasta i poremećaj u gazdovanju šumama. Štete u poljoprivredi su brst na raznim poljoprivrednim kulturama posebno u voćarstvu zbog smanjenja uroda i sušenja stabala. Pored ovih direktnih (ekonomskih) šteta daleko veće su ekološke štete koje je ponekad i teško izračunati.

Ishrana

Gubar je polifagna štetočina, čije su gusenice mogu hraniti lišćem preko 100 vrsta biljaka, ali u pojedinim područjima svog rasprostranjenja on preferira određene biljne vrste. U kontinentalnom delu to su, pre svega, hrastovi, zatim grab, bukva, brestovi i drugo, a od voćaka jabuke i šljive. Gubar, u nedostatku hrane, može obrstiti i četinare (smrču, jelu i borove). Značaj ove štetočine je i u tome što predstavlja jednog od prvih biotskih uzročnika u procesu sušenja hrastovih šuma u Srbiji, kao primarna štetočina.

Galerija

• 
  ♀
• 
  ♂

Mere suzbijanja gubara

Gubar se može suzbijati primenom mehaničkih i hemijskih mera u stadijumu jajeta i primenom aviosuzbijanja u stadijumu gusenice.

• Suzbijanje gubara u stadijumu jajeta sprovodi se primenom: mehaničkih mera - koje podrazumevaju skidanje (struganje) gubarevih legala zajedno sa delom mrtve kore oštrim predmetom, sakupljanje u posude ili džakove i spaljivanje na za to određenim mestima i hemijskih mera - koje podrazumevaju natapanje gubarevih legala petrolejom, (prije preparatima na bazi di-nitro-orto-kreozola (DNOC-a), koji je sad zabranjen za upotrebu zbog otrovnosti po čovjeka i toplokrvne životinje) ili naftom kojoj se dodaje malo bitulita radi pojačanja boje, sunđerom pričvršćenim na štap dužine dva ili više metara zavisno od mesta polaganja jaja - legala.
• Suzbijanje gubara u stadijumu gusenice sprovodi se primenom aviometode, odnosno aviotretiranjem korišćenjem bioloških preparata. Aviotretiranje kao metod suzbijanja sprovodi se u proleće kada se iz jaja razviju gusenice i tretiranje se vrši u mlađim larvenim stupnjevima (najbolji efekti su kad se tretira drugi stadijum).

Koje će se metode suzbijanja primeniti zavisi od intenziteta napada, visine položenih legala i pre svega zdravstvenog stanja populacije gubara.

Podvrste

Podvrsta	Latinsko ime	Rasprostranjenost	Karakteristike
Evropski gubar	Lymantria dispar dispar	Evropa, Jugozapadna Azija i Severna Afrika	Ženke imaju krila ali ne mogu da lete
Azijski gubar	Lymantria dispar asiatica	Istočna Azija, zapadna Severna Amerika	Ženke mogu da lete; privlači ih svetlost
Japanski gubar	Lymantria dispar japonica	Japan	Mužjaci su veliki, tamnosmeđe su boje