Damjan Jevrić
Damjan Jevrić (Jamena kod Šida, 27. novembar 1836 — Jamena 24. maj 1900) bio je protojerej i prevodilac.
Damjan Jevrić | |
|---|---|
 Damjan Jevrić | |
| Datum rođenja | 27. novembar 1836. |
| Mesto rođenja | Jamena, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 24. maj 1900. (63 god.) |
| Mesto smrti | Jamena, Austrougarska |
Život uredi
Otac mu je bio Jovan Jevrić, ugledni sveštenik i izaslanik iz Jamene na Majskoj skupštini u Sremskim Karlovcima 1848. godine. Osnovnu školu završio je u Jameni, a nemačku školu pohađao u Sremskoj Mitrovici. Tada je u Mitrovici, kod Vengera, stanovao zajedno sa sa Đurom Horvatovićem (1835—1895), kasnije čuvenim generalom srpske vojske, ministrom vojnim i opunomoćenim ministrom Kraljevine Srbije na ruskom dvoru, sa kojim će i posle stalno biti u vezi i dopisivati se. Maturirao je u Vinkovcima 1856. godine. Studirao je pravne nauke u Beču. Na očev zahtev napustio je studije u Beču i upisao se u Karlovačku bogosloviju koju je završio 1862. sa odličnim uspehom - „pervi s prevoshodstvom“. Potom je 12 godina bio kapelan kod oca, a posle očeve smrti preuzeo je njegovu parohiju. U aprilu 1862. godine rukopoložio ga je episkop Nikanor Grujić. Od 1873. godine do smrti bio je sveštenik u Jameni. Dva puta je biran u eparhijsku skupštinu, zatim za člana Arhidijecezalne konzistorije (1874), za svešteničkog poslanika za Mitrovački i Zemunski srez (1879. godine) i više puta u skupštinu Sremske županije. Patrijarh Prokopije Ivačković odlikovao ga je crvenim pojasom (1876), a patrijarh Georgije proizveo ga je za počasnog protu. Proizveden je za protojereja (1899), dva puta je bio i poslanik u Srpskom saboru (1874. i 1879) za Mitrovačko-zemunski srez, a na tom drugom zasedanju i saborski beležnik zajedno sa Mišom Dimitrijevićem, Pavlom Dimićem i Todorom Stefanovićem Vilovskim. Mitrovčani su ga za poslanika izabrali i 1881. godime ali srez nije mogao zastupati zbog nezakonitih izbora u Zemunu.
Bio je oženjen sa Bojanom Nikolajević, sinovicom krušedolskog arhimandrita i gornjokarlovačkog episkopa Lukijana Nikolajevića, sa kojom je dobio pet sinova Žarka (dobio kćerke Olgu, Bojanu i sina Damjana), Milana (dobio sina Svetislava i kćerku Jelku - udato Milanović), Deana (dobio kćerke Emiliju, Mariju i Veru - udato Rankov), Slavka (nije imao dece) i Srbislava (dobio kćerke Olgu Jevrić i Mirjanu - udato Jevrić Lazarević).
Zalagao se za očuvanje pravoslavlja u selima jamenskih filijala u nekadašnjoj Brodskoj regimenti (Stošinci, Rajevo selo, Vrbanja, Soljani, Drenovci, Račinovci, Gunja, Đurići i Podgajci). Za Rajevo Selo izdejstvovao je 1898. godine samostalnu parohiju u koja su ušla pomenuta sela, osim Stošinaca koji su pripali jamenskoj parohiji.
U vreme bosanasko - hercegovačkog ustanka (1875-1878) organizovao je u Jameni prijem izbeglica iz Bosne, a o sopstvenom trošku izdržavao njih 40 šest meseci, zbog čega je dobio zahvalnice i priznanja od najviših vlasti.
Govorio je nemački, ruski i francuski jezik i svoje prevode tekstova sa ovih jezika štampao u raznim časopisima (Javor (1885-1886), Stražilovo (1893), Brankovo kolo (1898), i dr). Sarađivao je u nemačkim listovima.
Prvi je kod Srba preveo sa francuskog jezika „Atalu" (Pančevo Naklada knjižare braće Jovanović 1882. godine) Fransisa Renea de Šatobrijana. Prevodio je E. Borgrava „Srpski car Stevan Dušan i Balkansko poluostrvo", "Mati Ivana Turgenjeva po memoarima njegove kćerke“ M. Delina, M. Lefevra, "Priča o Skender - begu“ P. Pizanija i druge.
Zbog njegovih zasluga i istorijskog značaja jedna ulica u Jameni nosi njegovo ime
Literatura uredi
- Brankovo kolo broj 23, 1900, 734;
- Jovan Grčić - Istorija srpske književnosti, Novi Sad 1906., 291;
- M.Miljević - Damjan Jevrić iz Jamene prvi prevodilac Šatobrijana, SrN, 5. II 1986.;
- D. Poznanović - Prota Damjan Jevrić, naš prvi prevodilac Šatobrijana,SS, 4, 1993., 59—62;
- Žarko Lesek - Jamena, Šidina, 1997, br.3, 136, 138—139;
- Dušan Poznanović, Tomislav Suhecki - Blagorodne duše 2: sedam novih portreta iz sremskog spomenara : Jovan Jovanović Zmaj, Damjan Jevrić, Radivoj Popović, Isidora Sekulić, Bogdan Rajakovac, Oskar Davičo, Vladislav Popović, Srpska knjiga 2007. godine;
- Žiko Nikolić - Graničar, Novi sad, Bistrica, 2008. godine