Дан-ноћ (биљка)

Dan-noć (maćuhica, trobojna ljubičica, ljubičica, milovanka, sirotica ili šarena ljubičica; lat. Viola tricolor), je biljka iz porodice ljubičica (Violaceae).

Viola tricolor
Naučna klasifikacija
Carstvo:	Plantae
Divizija:	Magnoliophyta
Klasa:	Magnoliopsida
Red:	Malpighiales
Porodica:	Violaceae
Rod:	Viola
Vrsta:	V. tricolor
Binomno ime
Viola tricolor L.

Opis biljke

Može biti jednogodišnja ili višegodišnja zeljasta biljka sa tankim, razgranatim poleglim stablom. Listovi su na drškama, srcastookruglog oblika po obodu su zupčasti sa dobro razvijenim zaliscima. Cvetovi su pojedinačni, na dugačkim drškama sa raznobojnim kruničnim listićima - vršni su tamnije, a bočni svetlije ljubičasti dok je donji beložućkast (lat. tricolor = trobojna). Plod je čahura.

Droga i hemijski sastav

Upotrebljava se nadzemni deo procvetale biljke (Violae tricoloris herba). Kao lek se upotrebljava samo divlja, poljska vrsta.

Droga sadrži:

• salicilnu kiselinu,
• etarsko ulje,
• glikozide (od kojih potiču boje cveta),
• saponine,
• oko 10% sluzi,
• šećere,
• vitamin C,
• malo tanina i dr.

• 
  Viola tricolor
• 
  Viola tricolor
  var. tricolor
• 
  Viola tricolor
• 
  Viola tricolor
  var. maritima
• 
  Viola tricolor
• 
  Viola tricolor
• 
  Viola tricolor
• 
  Viola tricolor
• 
• 
  Viola tricolor
  var. maritima

Upotreba

Zbog prisustva salicilne kiseline koristi se spolja kod psorijaze, ekcema, akni, dermatitisa tako što se čajem ispiraju obolela mesta, a gusta masa (talog) se stavlja kao obloga. Koristi se za izlučivanje mokraće i protiv upale mokraćne bešike, kod katara disajnih organa (obavezni je sastojak sirupa za iskašljavanje), kod grozničavih stanja i reumatskih bolesti.

Koristi se u obliku čaja, sirupa, obloga i tečnosti za ispiranje. Kod povećanih doza i upotrebe duže od 4-6 nedelja može da se javi mučnina.

Spoljašnje veze

• BioNet škola
• Links to images, collected by the Texas A&M University Bioinformatics Working Group Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. фебруар 2007)
• Species information in the Plants for a Future database

Literatura

• Grbić, M., Marković, M. i Đukić, M. (2017): Cvećarstvo – sezonsko cveće. Univerzitet u Beogradu. Beograd. ISBN 978-86-7299-260-1