Википедија

Devoatin D.1

Devoatin D.1 (fr. Dewoitine D.1) je francuski lovački avion. Avion je prvi put poleteo 1922. godine. [1]

Devoatin D.1
Devoatin D.1 sa skijama
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Dužina7,50
Razmah krila11,50
Visina2,75
Površina krila20,00
Prazan820
Normalna poletna1240
Klipno-elisni motor1 Hispano-Suiza 8Fb
Snaga1 x 220 kW
Brzina krstarenja225 km/h
Maks. brzina na Hopt255 km/h
Dolet400 km
Plafon leta8000 m
Brzina penjanja450 m/min

Projektovanje i razvoj

uredi
 
Lovac Devoatin D.1

Avion Devoatin D.1 je projektovao inženjer Emil Devoatin kao prvi avion otkako je osnovao vlastitu firmu za projektovanje aviona CAED (fr. Constructions Aeronautiqes Emile Dewoitine) oktobra meseca 1920. godine. Bio je jednosedi lovac parasol koncipiran još 1919. godine i trebalo je da zameni islužene lovce zaostale iza Prvog svetskog rata. Prvi prototip je poleteo 18. novembra 1922. godine. U toku projektovanja avion je pretrpeo dve značajne izmene, koje su označene kao D.1bis i D.1ter ovaj drugi model je prihvaćen za serijsku proizvodnju kao model iz 1924. godine. Rodonačelnik je čitave serije lovačkih aviona od D.1 do Devoatin D.27.

Tehnički opis

uredi

Avion Devoatin D.1 je jednokrilni - visokokrilac, jednosed, metalne konstrukcije.

Trup aviona je bio metalne konstrukcije (duraluminijumske cevi spojene zakivcima) i obložen duraluminijumskim limom. Iza krila u trupu aviona se nalazila otvorena pilotska kabina.

Pogonska grupa: Avion je u kljunu imao tečnošću hlađen linijski motor V rasporeda cilindara Hispano-Suiza 8Fb snage 300 КС. Pokretala ga je drvena dvokraka elisa fiksnog koraka. Hladnjak tečnosti za hlađenje motora je bio pričvršćen za nepoktretan deo nogu stajnog trapa i bio je u obliku valjaka.

Krilo je bilo četvrtastog oblika metalne konstrukcije od duraluminijuma presvučeno platnom. Sa po dve kose upornice, svako krilo je bilo oslonjeno na trup aviona.

Stajni trap: Avion je imao fiksni stajni trap konvencionalne konstrukcije sa dva prednja točka postavljana na osovinu i elastičnu drljaču kao treću oslonu tačku aviona ispod repa aviona. U zimskom periodu umesto točkova su na stajni trap montirane skije. Amortizacija stajnog trapa je bila pomoću gumenih užadi (sandova). Nos aviona i repni deo aviona je više zaobljen a repno peraje ugaonog oblika.[2]

Operativno korišćenje

uredi

Nekoliko zemalja je koristilo avion D.1 to je pre svega bila Francuska koja je za svoju mornaričku aviaciju naručila 40 primeraka ovih aviona, od čega je 15 aviona služilo na nosaču „Bern“. Švajcarska je kupila 2 primerka a Japan i Italija po jedan primerak. Italijanska firma Anasaldo je kupila licencu za proizvodnju ovih aviona i proizvela je 112 komada koji su predstavljali okosnicu lovačke avijacije Italije do 1929. godine. Avion proizveden u Italiji imao je naziv Ansaldo AC2 na taj način je Italija postala najveći korisnik aviona Devoatin D.1.

Operativno korišćenje u Vojnom vazduhoplovstvu Kraljevine Jugoslavije

uredi

Jugoslavija je kupila 45 primeraka ovih aviona, jedan iz pred serije model 1924. godina koji je bio na ispitivanju u VV i 44 serijski proizvedena primerka koji su isporučivani u toku 1925. godine a u operativnu upotrebu su ušli u toku 1926. godine.[3] Avioni su bili u sastavu 101.102.103 i 104. eskadrile stacionirane na aerodromu u Zemunu i 107 i 108. eskadrile stacionirane na aerodromu u Zagrebu. U toku eksploatacije ovih aviona je konstatovano da su avioni iz serijske proizvodnje bili lošiji od demonstracionog primerka na osnovu koga je avion izabran. Nakon nekoliko nesreća sa ovim avionom, na zahtev komande VV KSHS inž. Dušan Stankov izvršio je 1929. godine detaljnu reviziju statičkog proračuna, projektovao novi horizontalni stabilizator, doterao centražu aviona i izvršio određena pojačanja strukture aviona. Obiman posao modifikacije aviona Devoatin D.1 izvršio je zemunski Ikarus. Nije tačno utvrđen broj ovako modifikovanih aviona ali prema nekim proučavanjima taj broj je iznosio oko 37 aviona. Mada je značaj aviona Devoatin D.1 umanjen uvođenjem u naoružanje lovačkih aviona Avia BH-33 on se u naoružanju VV KSHS održao sve do 1937. godine kao avion za obuku i trenažu pilota u akrobatskim letovima.[1][4][5]

Naoružanje

uredi
Naoružanje aviona: Devoatin D.1
Vatreno (streljačko) naoružanje
Top
Mitraljez
Broj i oznaka mitraljeza 2
Kalibar 7,7 mm
Bombardersko naoružanje (bombe)
Raketno naoružanje (rakete)


Zemlje koje su koristile ovaj avion

uredi

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ a b „Dewoitine D.1” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 16. 7. 2010. 
  2. ^ Lučić, Dušan (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na ((sr))). Novi Sad: Vazduhoplovni glasnik.
  3. ^ „Politika - 1928 - P-2484-1928 - Digitalna Narodna biblioteka Srbije”. scr.digital.nb.rs. Arhivirano iz originala 30. 11. 2011. g. Pristupljeno 14. 9. 2011. 
  4. ^ Petrović, Ognjan (2000). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930) (na ((sr))). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 2/2000. ISSN 1450-684X
  5. ^ Mikić 1933.

Literatura

uredi
  • Dimitrijević, Bojan B., Predrag Miladinović i Milan Micevski (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918—1944. Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8. 
  • Lučić, Dušan (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na jeziku: (jezik: srpski)). Novi Sad: Vazduhoplovni glasnik. 
  • Janić, Čedomir (2003). Vek avijacije : [ilustrovana hronologija] (na jeziku: (jezik: srpski)). Beočin: Efekt 1. COBISS.SR 110428172. 
  • Petrović, Ognjan (2000). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930) (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 2/2000. ISSN 1450-684X. 
  • Petrović, Ognjan (2004). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo II: 1931 – 1941) (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 3/2004. ISSN 1450-684X. 
  • Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2. 
  • Veljović, Živojin (1972). Pet decenija Zmaja (na jeziku: (jezik: srpski)). Zemun: IPM Zmaj. 
  • Mikić, Sava (1933). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Štamparija Drag. Gregorić. 
  • Đokić, Nebojša; Radovanović, Radovan (2017). „STVARANjE VAZDUHOPLOVSTVA KRALjEVINE SHS I FORMIRANjE RATNE DOKTRINE”. Zapisi (na jeziku: (jezik: srpski)). Požarevac: Istorijski Arhiv Požarevca. 6: 113 — 126. ISSN 2334-7082. 
  • Mijatović, Ivan; Đokić, Nebojša (2011). „LOVAČKA AVIJACIJA VOJSKE KRALjEVINE JUGOSLAVIJE I PRAĆENjE SAVREMENIH TRENDOVA U NAORUŽANjU - stereotipi i činjenice,”. Rasinski anali (na jeziku: (jezik: srpski)). Kruševac: Istorijski Arhiv Kruševca. 9: 136 — 168. ISSN 1451-4346. 

Spoljašnje veze

uredi
 
Devoatin D.1 na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Девоатин_D.1&oldid=27778071”