Dinoša
Dinoša je naselje u opštini Tuzi u Crnoj Gori. Prema popisu iz 2003. bilo je 520 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 785 stanovnika). Ovo naselje pripada istorijskoj oblasti Malesije, a nastalo je na izlasku planinskog (kanjonskog) doline rijeke Cijevne, prema Zetskoj ravnici. Atar naselja je gotovo podjednako i brdski i ravničarski, a zahvata površinu od 420 hektara, tj. 4,2 km².
Dinoša | |
|---|---|
 Panorama Dinoša | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Crna Gora |
| Opština | Tuzi |
| Stanovništvo | |
| — (2011) | 520 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 25′ 04″ S; 19° 20′ 12″ I / 42.417833° S; 19.336666° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Dinoša Dinoša na karti Crne Gore | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 020 |
| Registarska oznaka | PG |
Istorija uredi
Stari vijek uredi
Dinoša je kao naselje postojala još u antičkom periodu, o čemu svjedoči citadela na platou omanjeg brda Ćuteza. Na prostoru ovog objekta su sačuvani bedemi rađeni od krupnijih kvadara, u helenističkom opusu. U rimskom periodu, Dinoša je bila vezana za antički grad Duklju, pored ostalog i dobro očuvanim ostacima vodovoda, kojim se ona snadbijevala vodom (izvorište i kolektor vodovoda konstatovani su u ovom mjestu, na obali rijeke Cijevne).[1]
Srednji vijek uredi
U srednjm vijeku Dinoša je znatno razvijeno naselje, o čemu svjedoči povelja kralja Milutina iz 1314. godine. Povezivala je dobar dio Malesije sa trgom Podgorica, Spužom i Onogoštom (Nikšićem). U sklopu sadašnjeg groblja u naselju, nalaze se temelji (ostaci crkve) Sv. Arhangela Mihaila. Naselje je posjedovalo svoje planine u oblastima Koštice, Rikavca i Širokara. Vremenom su formirane komunice (u brdskom i ravničarskom dijelu) a korišćene su s jeseni i proljeća. Ljeti, uz uobičajenu naknadu, stoku su davali na izdržavanje stočarima iz predjela današnjih Kuča i Zatrijepča.
Osmanska vlast uredi
Za vrijeme osmanske vlasti, Dinoša je jedno od središta i za islamizaciju doseljavanog stanovništva, sa jednom od najstarijih džamija u okolini Podgorice. Iz nje su se islamizirani Malisori selili prema Nikšiću, Spužu i Podgorici. Na brdu Planici se nalaze ostaci tvrđave iz turskog perioda. Stanovništvo Dinoše je pretežno islamizirano (prema podacima iz 1941. godine, u naselju je živjelo 69 rimokatolika i 308 muslimana).
Demografija uredi
U naselju Dinoša živi 368 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 35,4 godina (35,9 kod muškaraca i 34,9 kod žena). U naselju ima 107 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 4,86.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Albancima (prema popisu iz 2003. godine).
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 3 | 4 | ||
| 80+ | 10 | 6 | ||
| 75—79 | 8 | 5 | ||
| 70—74 | 2 | 9 | ||
| 65—69 | 14 | 12 | ||
| 60—64 | 9 | 17 | ||
| 55—59 | 10 | 9 | ||
| 50—54 | 24 | 12 | ||
| 45—49 | 16 | 24 | ||
| 40—44 | 10 | 16 | ||
| 35—39 | 15 | 11 | ||
| 30—34 | 11 | 20 | ||
| 25—29 | 18 | 19 | ||
| 20—24 | 17 | 21 | ||
| 15—19 | 18 | 25 | ||
| 10—14 | 24 | 26 | ||
| 5—9 | 22 | 16 | ||
| 0—4 | 16 | 21 | ||
| Prosek : | 20 | 8 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 185 | 61 | 118 | 6 | 0 | 0 |
| Ženski | 210 | 60 | 125 | 23 | 2 | 0 |
| UKUPNO | 395 | 121 | 243 | 29 | 2 | 0 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 61 | 13 | 0 | 0 | 8 |
| Ženski | 20 | 4 | 0 | 0 | 4 |
| UKUPNO | 81 | 17 | 0 | 0 | 12 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 0 | 3 | 3 | 0 | 11 |
| Ženski | 0 | 0 | 2 | 0 | 1 |
| UKUPNO | 0 | 3 | 5 | 0 | 12 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 0 | 2 | 9 | 4 |
| Ženski | 0 | 1 | 0 | 6 | 2 |
| UKUPNO | 0 | 1 | 2 | 15 | 6 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 6 | 0 | 0 | 2 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| UKUPNO | 6 | 0 | 0 | 2 | |
Reference uredi
- ^ Drevna utvrda iznad Dinoše: Otkriće o kome se ćutalo tri decenije - Vijesti.me
- ^ Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2003, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2005. COBISS-ID 8764176.
- ^ Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2004. ISBN 978-86-84433-00-0.
- ^ Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. oktobar 2004. COBISS.CG-ID 8489488.
Literatura uredi
- Grupa autora: Istorijski leksikon Crne Gore, knjiga 3, Daly Press-Vijesti, 2006.