Долазак цара Душана у Дубровник
Dolazak cara Dušana u Dubrovnik jeste slika srpskog slikara Marka Murata.
 | |
| Umetnik | Marko Murat |
|---|---|
| Godina | 1899—1900. |
| Tehnika | ulje na platnu |
| Mesto | Narodni muzej Srbije |
Murat je sliku naslikao u sali palilulske škole između 1899. godine i 1900. godine po sopstvenoj inicijativi.[1] Deo finansija obezbedio je kralj Milan Obrenović dok je preostali deo priložio sam slikar.[1]
Tema slike je svečani ulazak cara Dušana u Dubrovnik 1350. godine.[1] Ideja iza slika bila je da probudi patriotizam u mladom kralju i potrebu za oslobođenjem i ujedinjenjem Južnih Slovena. Slika sadrži oko 70 prikazanih likova a slikar je svoje crte lica dao zabrađenom nosaču baldahina koji je na slici prikazan sa desne strane kompozicije.[1][2]
U srpskoj javnosti slika je izazvala polemike i kontroverze. Debatu na temu valorizovanja Muratovog dela vodili su Božidar Nikolajević, Simo Matavulj i Miloje Vasić. Nikolajević je smatrao da je car Dušan prikazan neadekvatno za jednu energičnu ličnost koja je gospodarila Balkanom. On je takođe kritikovao izgled krune cara Dušana i upotrebljeni kolorit.[1] Simo Matavulj je replicirao Nikolajeviću i stao u odbranu Muratovog dela, navodeći da je koristio istorijske zapise Stojana Novakovića i Ive Vojnovića te arheološka istraživanja Dragutina Milutinovića i Mihaila Valtrovića. U polemiku se nadovezao Miloje Vasić koji je primetio nemogućnosti spajanja teme dostojne istorijskog slikarstva sa modernim slikarskim izrazima.[1]
Bogdan Popović se u svojoj kritici pozitivno izrazio o delu.[1]
Slika je izlagana na srpskom paviljonu na Svetskoj izložbi u Parizu 1900. godine, gde je doživela pozitivnu recepciju a Muratu je dodeljena bronzana medalja.[1] Nakon uspeha na izložbi, prestale su negativne kritike slike.[1]
Milan Kašanin i Dejan Medaković primećivali su uravnoteženje starijih tradicija i akademskih postulata na delu.[1]
Smatra se da je Dolazak cara Dušana u Dubrovnik Muratova najslavnija slika.[1]
Slika se pre Prvog svetskog rata nalazila u beogradskom Starom dvoru. Tokom okupacije je uklonjena odatle i odnesena prilikom austrougarskog povlačenja. Nađena je posle rata u Mađarskoj, gotovo neoštećena, da bi 1922. godine bila donesena u Novi dvor.[3]
Tokom 2023. godine stručni tim Narodnog Muzeja Srbije je otpočeo konzervatorske radove na slici, za koje je najavljeno da će trajati godinu dana.[4]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž z i j Borozan, Igor B. (2016). „OBLIČAVANjE I RECEPCIJA SLIKE DOLAZAK CARA DUŠANA U DUBROVNIK MARKA MURATA U SVETLOSTI KONCEPTA ESTETSKOG ISTORIZMA”. RECUEIL DU MUSÉE NATIONAL. XXII-2: 269—287.
- ^ „Majstori prerušavanja – Svaka slika ima svoju priču | Narodni muzej” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-04-28.
- ^ "Politika", 28. maj 1922, str. 5]
- ^ Jakovljević, Marija (20231001T1055+0200). „Dolazak cara Dušana u Dubrovnik - ponovo pred publikom”. Sputnik Srbija (na jeziku: rs). Pristupljeno 2023-10-01. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=(pomoć)
