Dom omladine Pančevo
| Dom omladine Pančevo 
| |
| Osnivač: | Grad Pančevo |
| Osnovan: | 1975. |
| Sedište: | Svetog Save 10,[1] Pančevo  Srbija
|
| Veb prezentacija | https://domomladinepancevo.rs/ |
| Kontakt: | 013/331‑073[1] |
Dom omladine Pančevo je spomenik kulture i nepokretno kulturno dobro prvenstveno posvećen omladini.[2] Osnovan 1975. godine, bavi se organizacijom edukativnih i kulturno zabavnih programa za mlade Pančeva. Raspolaže sa 21 zaposlenim licem, sa prostornim kapacitetom za kulturna i edukativna dešavanja od 3000 kvadrata i adekvatnom opremom.[3] Upisan je u registru Zavoda 19. maja 2010. pod brojem 109, a u centralnom registru SK 2024 24. maja 2010.[2]
Ostvaruju saradnju sa školama u pančevačkoj opštini, udruženjima, kulturnim i drugim institucijama od javnog značaja, a poslednjih godina i mnogobrojnim nevladinim organizacijama.[3] Pripremaju programe za mlade u raznim oblastima stvaralaštva: koncerte, filmske projekcije, pozorišne predstave, likovne i foto izložbe, tribine i književne večeri.[3] Učestvuju u realizaciji Strategije kulturnog razvoja Grada Pančeva 2012—2016. i Strategiji razvoja brige o mladima Grada Pančeva.[3]
Istorija uredi
Zgrada Doma omladine izgrađena je 1875. godine kao Vojna bolnica.[2] Nakon ukidanja Vojne granice vojska je iseljena iz objekata u centru grada i izgrađen je kompleks zgrada za potrebe vojske među kojima je bila i Vojna bolnica. Do kraja Prvog svetskog rata tu je bila smeštena austrijska vojna bolnica.[2] Po završetku rata u zgradi je formirana poljska vojna bolnica srpske vojske. Najznačajniji period za istoriju zgrade vezuje se za vreme kada se u njoj nalazio Ruski sanatorijum Crvenog krsta Viteškog Kralja Aleksandra Prvog Ujedinitelja.
Ruska bolnica počela je sa radom 10. marta 1920. godine i radila je sve do oslobođenja Pančeva u Drugom svetskom ratu, 6. oktobra 1944. godine.[2] Uz pomoć predstavnika ruske vlade u Jugoslaviji i američkog Crvenog krsta, bolnica je opremljena najsavremenijom opremom i postala je vrhunska bolnica zahvaljujući stručnom kadru koji je u njoj radio, a bio je sastavljen od ruskih lekara i bolničarki koji su izbegli u Pančevo za vreme Oktobarske revolucije. Bolnicom je rukovodio doktor Levitski, profesor hirurgije na Medicinskom fakultetu u Moskvi.[2] U okviru ruske bolnice nalazili su se biblioteka i kapela u kojoj je služilo rusko sveštenstvo. Neposredno pre završetka Drugog svetskog rata većina ruskih lekara i ostalog osoblja napustila je bolnicu plašeći se represije od strane sovjetske armije. Po oslobođenju Pančeva bolnica je pretvorena u Bolnicu lakih ranjenika koja je ukinuta krajem januara 1946. godine.[2]
Zgrada Doma omladine je jednospratni objekat na uglu ulica Svetog Save i Zmaj Jovine.[2] Razvijene je osnove u obliku slova E. Zgrada je zidana opekom sa svodnom konstrukcijom u podrumu, dok je u prizemlju i na spratu sa drvenom međuspratnom tavanicom. Na delovima dvorišne fasade, levo i desno od središnjeg, nalazi se po osam (4+4) prozora. Uz sam središnji krak, takođe sa desne strane, nalazi se natkriveno stepenište kojim se silazi u podrum objekta. Unutrašnje strane bočnih krila imaju po jedan sporedni ulaz i po četiri prozora u prizemlju, kao i četiri (jugoistočno krilo), odnosno pet (severozapadno krilo) prozora na spratu. Stepenište je dvokrako, centralno postavljeno, i povezuje dvorišni ulaz sa prizemljem, spratom i potkrovnim prostorom. Manja stepeništa povezuju podrum sa dvorištem, kao i različite nivoe u okviru prizemlja. Prizemlje i sprat imaju po jedan dugačak hodnik otvoren prozorima prema dvorištu. Prema glavnoj fasadi u prizemlju su postavljene kancelarije, isto kao i u bočnim krilima, osim dve sale koje se nalaze u severozapadnom krilu. Na spratu se takođe nalaze kancelarije, ali i nešto veći broj sala (5). Ispod glavnog trakta objekta, tačnije ispod njegove leve polovine gledano sa ulice, nalazi se podrum. Pristup podrumskim prostorijama je ostvaren preko stepeništa iz dvorišta. Krovna konstrukcija je složena od drvenih greda. Nad glavnim krilom, kao i nad bočnim, nalaze se dvoslivni krovovi pokriveni biber crepom. Zgrada Doma omladine u Pančevu nema stilskih obeležja.[2] Izgrađena je kao tipski vojni objekat druge polovine 19. veka, sa jednostavnom i strogom fasadom. Zgrada je nekada imala i arhitektonsku plastiku. Stare fotografije prikazuju i ogradu oko objekta, sa stupcima, kao i sa rešetkom i kapijom od kovanog gvožđa.[2]
Događaji uredi
Od 1975. godine, kada je ova institucija počela da deluje u Pančevu, zaživele su manifestacije koje su postale tradicija Doma omladine:[3]
- Festival alternativnih pozorišnih trupa (Ex-Teatar Fest)[4]
- Zbornik poezije i proze „Rukopisi”[5]
- Etno glas
- Škola crtanja
- Fridom Art Festival[6]
- Međunarodni dan mladih[7]
- Dan planete Zemlje[7]
- Najgluplji film na svetu — radionica Miloša Tomića[7]
Galerija uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b „Dom omladine Pančevo, Svetog Save 10, Pančevo”. PlanPlus.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-08.
- ^ a b v g d đ e ž z i „Zgrada Doma omladine u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-08.
- ^ a b v g d „Dom Omladine Pančevo”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-09-08.
- ^ „EKS TEATAR FEST – Dom omladine Pančevo” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-08.
- ^ Janković, O. (18. 1. 2023). „„Rukopisi” čekaju mlade eks-Ju pisce”. Politika. Pristupljeno 22. 1. 2023.
- ^ „FreeDom Art 2021 – Dom omladine Pančevo” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-08.
- ^ a b v „Novosti – Dom omladine Pančevo” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-08.
