Evros (okrug)
Okrug Evros (grč. Περιφερειακή ενότητα Έβρου) je okrug u periferiji Istočna Makedonija i Trakija i istorijskoj pokrajini Trakiji, u krajnje severoistočnoj Grčkoj. Upravno središte okruga je grad Aleksandrupolis, a važni su i gradovi Didimotika i Orestijada. U sastavu prefekture Evros nalazi se i ostrvo Samotraki.
| Okrug Evros Περιφερειακή ενότητα Έβρου | |
|---|---|
 | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Istočna Makedonija i Trakija |
| Admin. centar | Aleksandrupolis |
| Površina | 4.242 km2 |
| Stanovništvo | 2005. |
| — broj st. | 150.580 |
| — gustina st. | 35,5 st./km2 |
| — ISO 3166-2 | GR-72 |
| Poštanski broj | 68x xx |
| Registarske tablice | OP |
| Oblasna oznaka | 255x0 |
| Broj opština | 5 |
| www.nomevrou.gr | |
Okrug Evros je uspostavljen 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, obuhvat i granice.
Poreklo naziva uredi
Okrug je nazvan po reci Evros, što je grčki naziv za reku Maricu, koja čini istočnu granicu okruga prema Turskoj.
Prirodne odlike uredi
Okrug Evros nalazi se na krajnjem severoistoku Grčke. Veći deo granica ove prefekture je istovremeno i državna granica. Tako je svojom severnom i severozapadnom granicom okrug pogranični prema Bugarskoj), dok je na istoku okrug granični ka Turskoj po reci Marici. To je jedina kopnena granica između Grčke i Turske. Na jugu okrug izlazi na Egejsko more. Na zapadu se ova prefektura graniči sa okrugom Rodopi i to jedino mesto gde se okrug vezuje za ostatak Grčke.
Područje Evroskog okruga obuhvata zapadnu stranu doline reke Marica pre njenog ušća u Egejsko more. Na krajnjem severu nalazi se ušće reke Arde u Maricu. Na zapadnom obodu okruga se nalaze se istočni završeci brda Rodopa. Dolinski deo okruga je pogodan za zemljoradnju. Ostrvo Samotraki nalazi se 30-ak kilometara južno od kopnenog dela okruga.
Klima je sredozemna duž obale i na Samotrakiju, da sa pomeranjem od obale ona postaje izmenjeno sredozemna, jer se uticaji sa Sredozemlja mešaju sa uticajima iz unutrašnjosti Balkana (toplija leta i hladnije zime). U zapadnim brdskim krajevima klima je još oštrija.
Istorija uredi
U antici oblast današnjeg Evrosa prvo pripadalo je naseobini Tračana i bila je legendarna domovina Orfeja. U doba starog Rima ovo područje bilo je deo pokrajine Trakija, da bi 395. g. pripalo Vizantiji i bilo jedna od njenih središnjih i najvažnijih oblasti sve do 15. veka.
Područje Evrosa zauzele su Osmanlije krajem 14. veka i početkom 15. veka. Udeo hrišćana je brzo opadao u sledećim vekovima, tako da je do 20. veka područje značajno izgubilo svoj nekadašnji grčki karakter. Tokom 20. veka na ovom području desile su se znatne promene. 1912. g. Prvim balkanskim ratom dotad tursko područje postaje prvo deo Bugarske, ali je posle Prvog svetskog rata pripalo Grčkoj. Posle toga, usled Grčko-turskog rata 1922-23. g., došlo je do iseljavanja Turaka i Bugara i doseljavanja Grka iz Male Azije. Ovo je dovelo do velikih promena u sastavu stanovništva i ono je posle ovih dešavanja postalo pretežno grčko.
Grčka država je sledećih decenija 20. veka pomagala ovo granično područje raznim načinima osavremenjavanja, ali i pored toga ono je postepeno gubilo stanovništvo. 1947. g. obrazovana je prefektura Evros izdvajanjem iz ukinute prefekture Trakija. Poslednje dve decenije sa ponovnim zanimanjem za put Ignjaciju (Solun-Istanbul) i njegovom izgradnjom u savremeni auto-put pružaju se nade za bolju budućnost današnjeg okruga Evros.
Stanovništvo uredi
Po poslednjim procenama iz 2005. godine okrug Evros je imao oko 150.000 stanovnika, od čega više oko 1/3 živi u sedištu okruga, gradu Aleksandrupoliju.
Etnički sastav: Većinsko stanovništvo okruga su Grci, a mali deo (4,5%) čini muslimanska manjina u Grčkoj (jedina zvanično priznata manjina u državi) u par naselja na zapadu okruga. Nju mahom čine Turci (50%), ali Bugari-Pomaci (35%) i Romi (15%). Značajna deo Grka vodi poreklo od izbeglica iz Male Azije.
Gustina naseljenosti je oko 38 st./km2, što je dvostruko manje od proseka Grčke (oko 80 st./km2). Dolinski deo uz Maricu na istoku je mnogo bolje naseljen nego planinska oblast na zapadu.
Upravna podela i naselja uredi
Okrug Evros se deli na 5 opština:
Aleksandrupoli je sedište okruga, a pored njega veća naselja (> 10.000 st.) u okrugu su i Didimotika i Orestijada.
Privreda uredi
Okrug Evros spada u slabije razvijene okruge Grčke. Glavne privredne grane su poljoprivreda, šumarstvo i laka industrija.
