Eparhija za Australiju i Novi Zeland
Eparhija za Australiju i Novi Zeland je nekadašnja eparhija Mitropolije novogračaničke pod jurisdikcijom Srpske pravoslavne crkve.
| Eparhija za Australiju i Novi Zeland Srpska pravoslavna crkva | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Mitropolija | Novogračanička mitropolija |
| Sjedište | Kanbera |
| Država | Australija i Novi Zeland |
| Osnovana | 1964. |
| Ukinuta | 2011. |
| Arhijerej | |
| Čin arhijereja | episkop |
| Titula arhijereja | episkop australijsko-novozelandski i episkop administrator Eparhije za Australiju i Novi Zeland Mitropolije novogračaničke |
Sjedište eparhije se nalazilo u manastiru Novi Kalenić kod Kanbere.
Istorija uredi
Raskol uredi
Nakon donošenja odluka Svetog arhijerejskog sabora u maju 1963. i martu 1964, koje su se ticale episkopa američko-kanadskog Dionisija Milivojevića, došlo je do izjašnjavanja za i protiv Srpske patrijaršije u Beogradu i do prilaženja većine crkveno-školskih opština u Australiji raščinjenom episkopu Dionisiju. Zatim, oktobra 1964. na australijski kontinent je došao raščinjeni Dionisije s glavnim zadatkom da svoje pristalice ohrabri i osnuje novu eparhiju. Sveštenik Slavko Nićetin je tim povodom sazvao Crkveno-narodni sabor, koji je održan 31. oktobra 1964. godine. Na Saboru su učestvovali raščinjeni episkop Dionisije (predsjednik), arhimandrit Dimitrije Balać, tri sveštenika i 47 delegata koji su predstavljali 14 crkveno-školskih opština i 25 nacionalnih organizacija. Najprije se glasalo o nazivu eparhije u Australiji. Većinom glasova Sabor je odlučio da se nazove Slobodna srpska pravoslavna crkva — Eparhija za Australiju i Novi Zeland.
Na predlog Dionisija Crkveno-narodni sabor je donio i odluku o izboru arhimandrita Dimitrija Balaća za episkopa novoosnovane eparhije. Međutim, Dionisije je naglašavao da do hirotonije nije moglo doći brzo, tako da je on upravljao poslovima eparhije. Na istom Saboru, kao osnovni pravni akt novoosnovane Eparhije za Australiju i Novi Zeland usvojen je Ustav Američko-kanadske eparhije.
Izabrani episkop Dimitrije Balać je rukopoložen 13. novembra 1966. i stigao je u Australiju 26. decembra 1966. Njegovim rješenjem E. br. 26 od 8. februara 1967, na osnovu Ustava Slobodne srpske pravoslavne crkve — Eparhije za Australiju i Novi Zeland, obrazovan je eparhijski Crkveni sud. Crkveni sud Američko-kanadske eparhije smatrao se višim crkvenim sudom. Na Petom Crkveno-narodnom saboru održanom krajem decembra 1976. na predlog Dimitrija za njegovog vikara je izabran arhimandrit Petar Bankerović, koji je od 1979. do 1988. bio eparhijski arhijerej. Tokom 1980. godine kupljeno je imanje za manastir Svetog Save kod Kanbere, koje je osvećeno 25. januara 1981. Odlukom zajedničke sjednice Eparhijskog plenuma i Savjeta od 26. januara 1981. sjedište Eparhije za Australiju i Novi Zeland je premješteno iz Kabramate u manastir Svetog Save.[1]
Jedinstvo uredi
Prije 1992. Srpska pravoslavna crkva u Australiji i Novom Zelandu je bila razdvojena na dvije zasebne eparhije: Eparhiju za Australiju i Novi Zeland (kojom je u početku administrirao mitropolit Novogračaničke mitropolije sa sjedištem u manastiru Nova Gračanica u Ilinoisu, a potom episkop sa sjedištem u manastiru Svetog Save kod Kanbere) i Eparhiju australijsko-novozelandsku (koja se neposredno nalazila u sastavu Srpske pravoslavne crkve i čiji je episkop imao sjedište u manastiru Svetog Save kod Ilejna u Viktoriji).
Godine 1992. nakon pomirenja Srpske pravoslavne crkve i Novogračaničke mitropolije (tzv. Slobodne srpske pravoslavne crkve)[2] prestale su da postoje dvije preklapajuće jurisdikcije u vidu dva episkopa, u Ilejnu i Kanberi. Godine 2000. episkop Nikanor (Bogunović) je postao jedinstveni episkop Srpske pravoslavne crkve u Australiji i Novom Zelandu bivajući imenovan za episkopa administratora Eparhije za Australiju i Novi Zeland Mitropolije novogračaničke i za episkopa Eparhije australijsko-novozelandske. Godine 2003. naslijedio ga je episkop Milutin (Knežević). Godine 2006, nakon njegovog postavljenja za episkopa valjevskog, za novog episkopa je izabran Irinej (Dobrijević).
Eparhija za Australiju i Novi Zeland Mitropolije novogračaničke je prestala postojati 2011. nakon njenog sjedinjavanja sa Eparhijom australijsko-novozelandskom u novu jedinstvenu Mitropoliju australijsko-novozelandsku.[3]
Episkopi uredi
Episkopi za Australiju i Novi Zeland (u periodu razdvojenosti):
- raščinjeni episkop američko-kanadski Dionisije Milivojević (1963—1966), administrator;
- episkop za Australiju i Novi Zeland Dimitrije Balać (1966—1978);
- episkop za Australiju i Novi Zeland Petar Bankerović (1979—1988);
- episkop za Australiju i Novi Zeland Vasilije Veinović (1991—1994);
- episkop za Australiju i Novi Zeland Sava Jurić (1994—1999).
Episkopi administratori Eparhije za Australiju i Novi Zeland i episkopi australijsko-novozelandski:
- episkop Irinej Kovačević (1988—1991);
- episkop Nikanor Bogunović (1999—2003);
- episkop Milutin Knežević (2003—2006);
- episkop Irinej Dobrijević (2006—2011).
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ Osnivanje eparhija, Istorija Srpske pravoslavne crkve u Australiji, Novom Zelandu i Južnoj Africi, Stanimir Spasović i Srboljub Miletić („Svetosavlje“, 2. januar 2010) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016), Pristupljeno 17. 8. 2014.
- ^ Predlog o pomirenju između Srpske pravoslavne patrijaršije i Srpske pravoslavne mitropolije novogračaničke Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. avgust 2010), Pristupljeno 17. 8. 2014.
- ^ Melburnška povelja o crkveno-administrativnom jedinstvu SPC u Australiji i Novom Zelandu Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. septembar 2010), Pristupljeno 17. 8. 2014.
Literatura uredi
- Puzović, Predrag (1996). „Eparhije Srpske pravoslavne crkve u rasejanju” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 40 (1-2): 87—96. Arhivirano iz originala (PDF) 08. 06. 2019. g. Pristupljeno 25. 03. 2018.
