Epitafi Radenkovićima na groblju Rajkovača u Rtarima
Epitafi Radenkovićima na groblju Rajkovača u Rtarima predstavljaju vredna epigrafska i familijarna svedočanstva prepisana sa starih nadgrobnih spomenika u donjodragačevskom selu Rtari, Opština Lučani.[1][2][3]
| Dragačevski epitafi | |
|---|---|
 Spomenik Vlajku Radenkoviću | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Rtari |
| Opština | Opština Lučani |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 19. vek-20. vek |
Radenkovići iz Rtara uredi
Radenkovići vode poreklo iz Muškovine kod Sjenice. Tu su živela dva brata - Radenko i Nedo. Kada je Karađorđe u vreme Prvog srpskog ustanka prodro na područje Sandžaka, Radenko je sa užom porodicom prešao u Rtare, dok je Nedo ostao u Muškovini. Još neki članovi iz ovog roda su tada prešli u Srbiju i naselili se u Lascu na području trnavskog sreza.[4]
Radenko se u Rtarima naselio na samim obroncima Jelice. Zauzeo je uglavnom posed pod šumom, koja je postepeno krčena u pretvarana i obradive porišine. Imao je tri sina: Maksima, Miletu i Obrena, su uzeli prezime po očevom imenu. Međutim, njegovi unuci su se prezivali Maksimović, Miletić i Obrenović, po imenu svojih očeva.[2]
Najstariji Radenkov sin Maksim sa suprugom Spasenijom imao je troje dece: Jelenu (Jecu), Martu i Mihaila.[2]
Drugi sin, Mileta, sa suprugom Stamenom imao je sinove Toma, Petra, Stevana i ćerku Anđu.[2]
Najmlađi Obren je sa suprugom Jovanom imao sinove Matiju i Nedeljka i ćerke Ljubicu i Jelenu.[2]
Od Obrenove dece samo je Matije imao potomstvo. Bio je oženjen sa Albinom, ćerkom Jovana Đunisijevića. Potomci tvrde da je Matije imao velike posede u Rtarima - takozvanu „Matijevinu”, ali kako je pijančio i živeo raskalašno, svu imovinu je proćerdao i ništa ostavio. Zbog toga potomci nisu hteli da podignu nadgrobni spomenik, niti su mu u podušne dane palili sveće.[2]
Matijev sin Radoje uzeo je prezime Matijević, kako se i danas prezivaju njegovi potomci u Kraljevu.[2]
Danas Radenkovića ima u Rtarima, Čačku, Užicu i Loznju. Slave Đurđevdan.[2]
Epitafi na spomenicima Radenkovićima uredi
Spomenik Marku Obrenoviću (†1843)
- MARKO Obrenović
- poživi 12 g.
- umre 13 junia 1843 g[3]
Spomenik Jeleni-Jeci Radenković (†1846)
- Zde počiva raba božii
- ECA
- kćer Maksima Redenkovića
- 1846[3]
Spomenik Vasiliji Radenković (†18??)
- Ovde počiva rab božia
- VASILIJA
- supruga Stevana Radenkovića iz Rtara
- pož... (dalje oštećeno)[3]
Spomenik Milici Radenković (†1869)
- Ovde počiva ra Božija
- MILICA
- supruga Stevana Radenkovića iz Rtara
- poživi 25 g.
- umrla 24 februara 1869[3]
Spomenik devojčici Stoji Radenković (†1884)
- R. B.
- STOJA
- kći Mihaila R.
- poživi 12 g
- umrla 27 maia 1884 g.[3]
Spomenik Staniki Radenković (†1896)
- Ovde počiva rab Božija
- STANIKA
- supruga Vlajka Radenkovića iz Rtara
- poživi 27 g
- umre 2 avgusta 1896 g
- Ovaj spomen podiže muž Vlajko
- sinovi Milorad i Miljko[3]
Spomenik Draginji Radenković (†1938)
- Pred ovim spomenikom leži telo
- neumorne Radnice
- DRAGINjE Radenković
- koja časno poživi 58 god.
- a ispusti dušu 7 maja 1938 g
- Bog da joj dušu prosti
- Spomen joj podižu muž Nićifor
- sinovi Dobrivoje i Cvetko[3]
Spomenik Vlajku Radenkoviću (†1948)
- Ovde p.
- VLAJKO Radenković
- koji poživi 85 godina
- a umre 20 januara 1941 godine
- i njegova supruga
- DRINKA Radenković
- a koja pož. 70 g
- i umre 1948 g 12 novembra.[3]
Reference uredi
- ^ Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- ^ a b v g d đ e ž Nedović, Radisav (1983). Rtari. Rtari: Mesna zajednica.
- ^ a b v g d đ e ž z Nedović, Radisav (1995). Kameni letopis Rtara : groblja, nadgrobnici, krajputaši i spomen-obeležja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
- ^ Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
Literatura uredi
- Nedović, Radisav (1983). Rtari. Rtari: Mesna zajednica.
- Nedović, Radisav (1995). Kameni letopis Rtara : groblja, nadgrobnici, krajputaši i spomen-obeležja. Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv.
- Dragačevo : naselja, poreklo stanovništva, običaji. Beograd: Službeni glasnik : SANU. 2010. ISBN 978-86-519-0718-3.
- Nedović, Radisav (1998). Rtarski rodovi. Čačak: Štamparija "Bajić".
- Nedović, Radisav (1998). Rtarske čitulje. Čačak: Štamparija "Bajić".
- Stojić, Nikola Nika (2011). Dragačevski epitafi : zapisi sa nadgrobnika i krajputaša (2. dopunjeno izd.). Čačak: Međuopštinski istorijski arhiv. ISBN 978-86-80609-45-4.
- Slavković, Joviša M. (2017). Stanovništvo Dragačeva. Guča: Biblioteka opštine Lučani. ISBN 978-86-88197-29-8.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka: o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.