Zavičajni muzej Aleksinac

Zavičajni muzej Aleksinac
Zavičajni muzej Aleksinac
	Zavičajni muzej Aleksinac
Osnivanje	1963.
Lokacija	Aleksinac; Srbija
Vrsta	muzej
Broj predmeta	5000
Direktor	Aleksandar Nikezić
Adresa	Momčila Popovića 20, Aleksinac
Veb-sajt	Zavičajni muzej Aleksinac

Zavičajni muzej Aleksinac je osnovan odlukom SO Aleksinac 24. novembra 1963. godine. ^[1]

Sedište muzeja se nalazi u ulici Dušana Trivunca broj 7, a stalna postavka u staroj gradskoj kući u ulici Momčila Popovića br.20, najstarijoj kući u gradu. Kao zgrada Zavičajnog muzeja proglašena je 1985. godine spomenikom kulture. U njoj se čuva preko 5ooo eksponata razpoređenih u arheološku, numizmatičku, istorijsku, etnološku, umetničku i prirodnjačku zbirku, što ga svrstava u kategoriju muzeja kompleksnog tipa.

Od 2009. godine muzej izdaje svoj godišnjak „Karadžić“ – časopis za istoriju, etnologiju, arheologiju i umetnost nastavljajući tradiciju etnologa Tihomira Đorđevića koji je još 1899. godine u Aleksincu pokrenuo istoimeni časopis.

Gradska kuća uredi

Zgrada Zavičajnog muzeja u Aleksincu, poznata kao gradska kuća, po svojim karakteristikama, počev od starosti, autentičnosti i retkosti do estetskih, kulturnih i društveno-istorijskih vrednosti, kulturno je dobro pod zaštitom i ima status spomenika kulture. Stilski ovu kuću vezuju za turski period gradnje, što navodi na zaključak da je sagrađena pre 1833. godine. Kao prvi poznati vlasnik kuće pominje se 1839. godine Anastas Špartalj, trgovac koji do 1863. godine postaje jedan od najbogatijih ljudi u Aleksincu. Porodica Špartalj živela je u ovoj kući do 1934. godine.

Etnološka zbirka uredi

Etnološka zbirka, koja je po broju predmeta najveća, podeljena je na predmete koji pripadaju gradskoj odnosno seoskoj kulturi s kraja XIX i početka XX veka uglavnom sakupljane na čitavoj teritoriji Aleksinačkog pomoravlja koja pored same varoši obuhvata i seoska naselja raspoređena u plodnoj moravskoj ravnici i potplaninskoj zoni Jastrepca, Bukovika i Leskovika. Prema broju i raznovrsnosti predmeta izdvajaju se podzbirke: nakita (pafte, minđuše, prstenje, tepeluci); predmeta od tekstila (ćilimi, „domaćice“, goblensko tkanje); narodnih nošnji (košulje, jeleci, libada, zavijače); metalnog i drvenog pokućstva kao i posuda od keramike. Posebnu zbirku čine obredni hlebovi upotrebljavani u ritualne svrhe o Božiću i drugim praznicima, vrlo raznovrsni kako po obliku tako i po nazivima. U stalnoj postavci muzeja prikazani su enterijer gradske kuće iz druge polovine XIX veka i improvizovano seosko ognjište sa pokućstvom XIX i prve polovine XX veka.