Википедија

Zločin u Skelanima

Zločin u Skelanima ili masakr u Skelanima naziv je za masovno ubistvo stanovnika srpske nacionalnosti u mestu Skelani, nedaleko od Srebrenice, januara 1993. godine.[1] Zločin se dogodio 16. januara 1993. godine kada su muslimanski vojnici - pripadnici armije Republike Bosne i Hercegovine napali Skelane i ubili 69 meštana srpske nacionalnosti.[1][2]

Pozadina uredi

Pripadnici muslimanske vojske su tokom aprila i maja 1992. godine proterali više hiljada Srba iz okupirane Srebrenice i bratunačkih sela pa su mnogi od njih privremeni smeštaj pronašli u Skelanima, koji su bili kod kontrolom srpskih snaga.[3] Pre masakra u Skelanima, pripadnici armije Republike Bosne i Hercegovine počinili su zločine u više od 110 sela u Podrinju, a poslednji od tih događaja bio je u selu Kravica, na pravoslavni Božić 7. januara 1993. godine kada je ubijeno 49 meštana.[4] Napad je predvodio komandant Naser Orić a u zločinu je pored muslimanskih vojnika, učestvovao i veliki broj civila sa područja Srebrenice.[4] Prvi napadi na Skelane zbili su se još u aprilu 1992. godine a najveći zločin počinjen je 16. januara 1993. godine.[5]

Masakr u Skelanima uredi

Napad je počeo u zoru (oko 7:30) 16. januara 1993. godine kada su pripadnici armije Republike Bosne i Hercegovine iz Srebrenice napali Skelane i okolne zaseoke, prilikom čega je ubijeno 69 a povređeno 175 lica srpske nacionalnosti.[6] U napadu su ubijene 24 žene i petoro dece dok je 18-oro dece zadobilo teže povrede [6] Najmlađa žrtva masakra bio je petogodišnji dečak Aleksandar Dimitrijević, a ubijen je i njegov brat Radisav Dimitrijević, star dvanaest godina.[6] Obojica su usmrćeni snajperom dok su pokušavali sa majkom Milicom da pređu skelanski most i domognu se Bajine Bašte.[6] 30 ljudi je odvedeno u logor u Srebrenicu gde su mučeni i maltretirani a čak osmoro ih je tamo i ubijeno. Petoro se i dalje vode kao nestali.[6] Neke žrtve su ubijene u svojim kućama i to ritualnim metodama - odsecanjem glava i ekstremiteta, spaljivanjem, mučenjem i klanjem.[7]

Cvetku Ristiću, tada devetogodišnjem dečaku muslimanski vojnici su tog dana ubili celu porodicu a njegova potresna sudbina obišla je čitav svet.[5] Muslimanski vojnici su najpre zarobili njegovog oca Novaka Ristića (40) kojeg su potom živog zapalili, a onda su u podrumu kuće zlostavljali pa masakrirali dečakovu majku Ivanku (42) i maloletnu sestru Mitru, staru osamnaest godina dok su brata Miću, starog 15 godina zarobili i odveli u srebrenički logor gde je najverovatnije ubijen a njegovi posmrtni ostaci još nisu pronađeni.[7] Sa njima u kući je ubijena i komšinica Milenija Janković (28) koja je pre smrti višestruko silovana.[5] Srpkinja Gordana Sekulić (33) ubijena je snajperskim hicem od strane muslimanskih vojnika i to dok je držala svoju decu u naručju.[5] Paralizovanu staricu Darinku Mitrović (72) su Orićevi vojnici masakrirali u njenoj kući a prema rečima njene ćerke, ubica, izvesni musliman Durmo je potom na njenom beživotnom telu ostavio pismo upućeno Darinkinom sinu i kćeri gde se hvali svojim zločinom.[5] U Skelanima je zarobljena i satima silovana pa ubijena Rosa Neđić (43) a nepokretna starica Radosava Kovačević (78) ubijena je sa preko dvadeset udaraca sekirom.[5] Dragina Ranković ispričala je medijima kako su njenu majku Milenku Ristić, penzionerku od 63 godina, pripadnici muslimanske vojske najpre silovali u kući a potom je ubili i urezali joj krst na telu.[5]

U svojoj kući su mučeni, prebijani pa masakrirani supružnici Bogdan (66) i Dobrina Živanović (70), zatim Anđelko Pavlović (79) i Vidosava Trifunović (78) a od zadobijenih povreda u bolnici je preminula i Milenka Stevanović, stara 53 godine.[5] U napadu na Skelane su takođe ubijeni i Anđa Janjić (66), Filip Živanović (63), Stojan Živanović (69), Savo Maksimović, Ilija Milanović (71), Rado Ristić (73), Dušanka Milanović (73), Milenko Todorović (66), Nikola Živanović (71), Radinka Mitrović (47), Mirko Rakić (68), Rada Kovačević (78), Ilinka Blagojević (79) i mnogi drugi.[5]

Prema rečima svedoka, veliki broj žena muslimanske nacionalnosti učestvovao je u pljačkama srpskih kuća i krađi imovine a mnoge su danas članice udruženja "Majke Srebrenice".[5] Dražo Gligić, čiji je sin Aleksa tog 16. januara 1993. ubijen u Skelanima, ispričao je kako je u paljenju njihovog sela tog dana učestvovala i Džemila Delalić iz Dobraka, članica udruženja "Majke Srebrenice" a posebno ogorčenje je izrazio zbog toga što ju je u Beogradu 2006. ugostio tadašnji predsednik Republike Srbije Boris Tadić.[8] I druge članice pomenutog udruženja, Kada Hotić i Nura Begović priznale su medijima da su zajedno sa svojim sinovima i braćom koji su bili pripadnici Armije BiH, učestvovale u napadima na srpska sela Kravicu, Bjelovac, Skelane, Fakoviće.[9]

Prilikom napada na Skelane, porušeno je više od 500 kuća i objekata, uništene su dve pravoslavne crkve a demolirana su i četiri groblja.[7]

Tokom građanskog rata u Bosni i Hercegovini (1992-1995) na području opštine Skelani, stradalo je 305 lica srpske nacionalnosti među kojima i 24 dece.[10]

Spomenik u Skelanima uredi

U Skelanima je 2005. godine podignut spomenik u čast nevino stradalih meštana gde je prisustvovao i veliki broj stranih delegacija.[11] Na spomeniku su ispisana imena svih 305 žrtava koji su stradali u ovom mestu tokom rata.[11]

Film o stradanju Srba u Skelanima uredi

O stradanju dece i civila u Skelanima ali i drugim mestima srednjeg Podrinja snimljen je i dokumentarni film pod nazivom "Zločin bez kazne – stradanje Srba u srednjem Podrinju", koji je emitovan krajem 2017. godine.[11] Film je rađen u produkciji Informativnog programa RTS-a a autor filma je Slađana Zarić.[11]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b http://www.novosti.rs: Skelani: Zločin još bez kazne (језик: српски)
  2. ^ http://www.srebrenica-project.com Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. maj 2011): Istorijski projekat Srebrenica Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. maj 2011) (jezik: srpski)
  3. ^ Kongres srpskog ujedinjenja: Žrtve u 1993. godini
  4. ^ a b Zgarista: Srpska sela oko Srebrenice petnaest godina kasnije Arhivirano na sajtu Wayback Machine (28. maj 2011), Pristupljeno 11. 10. 2016.
  5. ^ a b v g d đ e ž z i [1], Pristupljeno 14. 1. 2022.
  6. ^ a b v g d http://www.novosti.rs: Skelani: Zločin još bez kazne
  7. ^ а б в http://www.pecat.co.rs: Skelani: krvava nit jednog zlocina
  8. ^ [2], Pristupljeno 14. 1. 2022.
  9. ^ [3], Pristupljeno 14. 1. 2022.
  10. ^ http://www.spc.rs Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. februar 2011): Skelani sluzhen parastos za 305 ubijenih Srba Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. novembar 2016)
  11. ^ a b v g http://www.rts.rs: Stradanje Srba u Podrinju, pravda za Slobodana
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Злочин_у_Скеланима&oldid=26886723”