Kapela Svetog Marka

Kapela Svetog Marka na Velebitu je pravoslavna kapela koja se nalazi kod Gračaca, na Velebitu.

Kapela Svetog Marka
Osnovni podaci
Tip	pravoslavna kapela
Jurisdikcija	Srpska pravoslavna crkva
Eparhija	Eparhija gornjokarlovačka
Osnivanje	1863.
Posvećen	Svetom Marku
Lokacija
Mesto	Velebit, Gračac
Država	Hrvatska

Istorija

Kapela Svetog Marka na Velebitu sagrađena je 1863. godine. Dimenzije crkve su u osnovi dužine 9,50 m i širine 5,90 m. Kapela je smeštena na jugoistočnom delu Velebita na nadmorskoj visini od 698 metara i reljefno je izolovana.

Crkvu su zapalili partizani 1943. godine. Obnovili su je u proleće 1944. godine borci Gračačke četničke brigade i omladina iz okolnih sela. Glavni majstor bio je Petar Jerković iz Graba, borac i starešina u toj brigadi.

Posle rata kapela je ostala pod krovom, ali je njena unutrašnjost potpuno devastirana.

Kapela je u posleratnom periodu bila vrlo značajna kad je reč o verskim i nacionalnim osećanjima naroda s tog područja pošto su Gračac i okolna sela ostala bez ijedne pravoslavne crkve. To je dakle bio jedini pravoslavni hram u kome je u toku leta jedanput godišnje služena liturgija, a roditelji ili srodnici donosili decu na krštenje.

Kapela je 1965. godine popravljena, ugrađen je ikonostas i od tada je liturgija služena tri puta godišnje.

Pećina Svetinja

Iza same kapele nalazi se pećina, prvobitno nazvana Kozareva, a nakon što se pročula legenda o čudotvornoj vodi koja se sliva s njenih kamenih zidova, naziva se – Svetinja.

Pećina je duga oko 25 metara, a u njoj su postavljeni kameni oltari i ikone pa se ponekad koristi za verske obrede. Prilagođavajući se prirodnim resursama, jedan meštanin je u ovoj pećini izgradio betonske kamenice u koje se sa stena sliva voda. Osim verskih obreda i sakupljanja čudotvorne vode, u pećini se mogu pronaći i stalci na koje hodočasnici ostavljaju odevne predmete u svrhu ozdravljenja. Običaj je i prilikom ulaska u pećinu umiti se (ili samo smočiti ruke) u svrhu ozdravljenja i upaliti sveću.

Galerija

• 
  Spomen-ploča u znak sećanja na prvu episkopsku posetu mitropolita zagrebačkog Dositeja na Markovdan, 1936. godine
• 
  Kućica pored kapele

Vidi još

• Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Gračacu

Literatura

• Spomen-knjiga „Crkve u Lici: terenski zapisi Mirka Ćelića” Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. jun 2021)