Kvantitativni poremećaji emocija
Kvantitativni poremećaji emocija označavaju promenu normalnog emocionalnog iskaza.
Kvantitativni poremećaji emocija mogu biti:
Depresija uredi
Depresija predstavlja snažan emotivni naboj, gde objektivni povod ne postoji, ili je dosta slabiji od same reakcije bolesnika. Depresivna osoba pored neosnovane tuge, nije u stanju da sama sagleda moguća rešenja za svoje stanje. Negativnog emocionalni ton (bezvoljnost, tuga, očajanje, opšti gubitak interesovanja i sl.) uz prateću mimika lica, se prenosi i na sve ostale bolesnikove aktivnosti. Tako oboleli bolesnik koji je emocionalno preokupiran svojim mentalnim stanjem, se ne može usredsrediti na zbivanja u svom okruženju (usled poremećaja pažnje u vidu hipertenaciteta i kvantitativnih i kvalitativnih poremećaja mišljenja u vidu usporenog misaonog sadržaja i depresivnih sumanutih ideja), on zanemaruje svoje lične, roditeljske, bračne i socijalne obaveze (poremećaji nagona i volje). Treba razlikovati depresiju od normalne tuge. Naime, pod uticajem tragičnog događaja i normani ljudi podležu tuzi, postaju očajni i pate, ali za to imaju i odgovarajući uzrok. Čak i ako se za njih može reći da su depresivni, to je normalna depresija, normalna tuga. Kod normalno depresivnih svet je taj koji je crn i bezvredan, a kod patološko depresivnih bolesnka, bezvrednim i crnim se doživljava sama ličnost. Depresija normalnih postepeno slabi i prolazi, kao što i svaka inajintezivnija emocija vremenom gubi na svom intenzitetu.
Patološka depresija je tipična odlika poremećaja raspoloženja, i kao takva se često može videti u kombinaciji sa anksioznom poremećajima, kod shizoafektivne psihoze, može biti i postshizofrenog karaktera, kao i u sklopu reakcija na telesna oboljenja i invaliditet.[1][2][3][4][5][6][7]
Manija uredi
Manija, euforuja ili egzaltiranost su sve sinonimi za hipertimiju polarizovanu u smislu veselog raspoloženja, bez bilo kakvog oslonca u spoljašnjoj sredini. To je patološko snažan emocionalan naboj sreće, dobrog raspoloženja, optimizma, zadovoljstva, bez potkrepljenja, kojeg prate i odgovarajuća mimika, gestikulacija i odevanje, odnosno sve aktivnosti bolesnika su podređene njegovom emocionalnom stanju. Ponekad se za manično stanje kaže da je suprotno od depresije, zapravo pod tim se misli da kao i u depresiji, tako i manično stanje karakteriše usled emocionalnog naboja pogođenost psihičkih funkcija pažnje, mišljenja, volje i nagona, s razlikom što kvalitet ovih funkcija sada zauzima suprotan ekstrem. Ako kod depresivnog bolesnika imao usporeni, ovde sadaa imamo ubrzani misaoni tok (poremećaji mišljenja po formi). Takođe, kliničku euforiju prati hipervigilnost, (poremećaj pažnje), obilje ekspazivnih sumanutih ideja, precenjenih ideja, ili ideja veličine (poremećaji mišljenja po sadržaju), prenaglašenost, uglavnom nesvrsishodnih aktivnosti (poremećaj volje), kao i pojačanje seksualnosti i nagonskog života.
Manija se može sresti u sklopu bipolarnog poremećaja raspoloženja, kao manična faza, dalje u sklopu shizoafektivnih psihoza, organskih lezija mozga i kod egzogenih intoksikacija.[8][9][6][7]
Anksioznost uredi
Generalizovana Anksioznost zapravo predstavlja nerealni strah (slobodnolebdeći strah), koji nastaje kao rezultat neke davno zaboravljene situacije (realne ini usled fantazama) i prateće emocije, koja se tako jednom potisnuta sada vraća u svest, ali ovog puta osobođena od sadržaja, u okviru kojog je i prvobitno nastala. Ukoliko se tako potisnuta emocija sada veže za neki drugi, neutralni sadržaj, razvija se fobični poremećaj. Nekada se njen prodor u svest kontroliše ponavljanjem bezsmislenih misli (osesije) ili ritualnih aktivnosti (kompulsije), čime se manifestuje opsesino-kompulsivni poremećaj.
Anksioznost je prolongirano i veoma neprijatno stanje, bez oslonca u realitetu. Pratilac anksioznosti je i ubrzan rad srca, bol i stezanje u grusima, utisak manjka kiseonika, otežanost disanja, malaksalost, proširenje očnih kapaka i zenica, nepetost, besciljno kretanje, čupanje kose, grickanje noktiju i sl. Za razliku od anksioznosti, običan, realni strah karakteriše konkretnost izvora pretnje, i dužina trajanja koja se upravo vezuje za samu pretnju (po otklanjanju pretnje i strah nestaje). Kod anksiozosti strah, za koji sam subjekt nema objašnjenja, od osećaja ugroženosti može prerasti u depresiju, kao sekundarno oboljenje, koji proilazi od emocionalnog odgovora na strepnju. Anksioznost još može biti pratilac neurotskih (generalizovana anksioznost, opsesivno kompulzivni poremećaj, fobije i sl.), sa stresom povezanih somatofornih poremećaja, a takođe i pratilac psihoza (akutna shizofrenija, posebno paranoidna, usled delirijuma i strašnih halucinacija koje ga prate, sumanutih ideja i sl.), usled telesnih oboljenja (angina pektoris i hipertireoidizam), usled endogenih i egzogenih intoksikacija, ogranskih oštećenja mozga (epilepsije, zapaljenjskih procesa). Neobjašnjivi strah se može javiti i kod normalnih ljudi, u blažem obliku.[6][10][11][12][7]
Patološka razdražljivost uredi
Patološka razdražljivost se manifestuje kao nesklad između intenziteta i povoda afektivnog reagovanja. Zapaža se burno emocionalno reagovanje, koje može dovesti do privremenog suženja svesti, koje prati delimična ili potpuna amnezija. Vreme latence između provokacije i reakcije je značajno manje nego kod normalnih ljudi, a postoji i opasnost po okolinu, usld prisilnih radnji. Patološka razdražljivost se može zapaziti kod obolelih od epilepsije, paranoidne shizofrenije, usled maničnog sindroma, u vezi sa povredadama mozga i lezija frontalnog korteksa, alkoholizmom, poremećaja ličnosti kod psihopata, histeričnih bolesnika. Patološkim afektom se naziva ekstreman slučaj patološke razdražljivosti u psihijatriji.[6][7]
Apatija uredi
Apatija se vezije za shizofreniju (posebno u sklopu autohormičkih formi oboljenja) i kod organskih oštećenja mozga (naručito frontalnog režnja) i perioda rekonvalescencije. Apatija se karakteriše kao odsutsvo normalnog afektivnog reagovanja. Takva osoba deluje prazno i nevoljno, kod nje ne uočavamo za depresiju karakteristično tužno raspoloženje.[13][7]
Patološki afekat uredi
Patološki afekat prestavlja snažnu emociju, koja je u stanju da izazove suženje svesti (kvalitativni poremećaj svesti). Patološki afekat možemo definisati kao privremeni duševni poremećaj sa značajnom globalnom izmenom mentalnog funkcionisanja. Ovakvo stanje je izuzetno značajno za forenzičku psihijatriju. U širem smislu patološki afekat možemo opisati kao: stanje sa visokim rizikom konfortacije sa spoljašnjim okruženjem, usled značajnog izmenjenja stanja svesti i prateće dezorijentacije. Sumračna stanja mogu biti izvor heteroagresivnih ili autoagresivnih radnji; postoji vidna nesrazmera između povoda i preterano jake emocionalne reakcije; prisutna je sumanutost misaonig sadržaja; prati ga znatno izražena psihomotorna aktivnost; umanjen stepen voljne kontrole, pa otuda postoji dodatni rizik od agresivnog ponašanja; kritični period je praćen delimičnom ili potpunom amnezijom.[6]
Distimija uredi
Umerena hipertimija koja se tokom života iskazuje kao fiksirani pesimizam. Sadrži ublažene simptome depresije.[14][15]
Hipomanija uredi
Hipomanija predstavlja slabije izraženu kliničku sliku manije i kraćeg je trajanja[16][17]
Ciklomanija uredi
Podrazumeve smenjivanje stanja distimije i hipomanije.[18]
Emocionalna labilnost uredi
Emocionalna labilnost predstavlja kolebanje afektivnog stanja bez spoljašnjeg uzroka. U svom ekstremnom stepenu, ovo stanje se naziva emmocionalna inkontinencija (konstitucionalna prenaglašenost afektivnog iskaza), ili afektivna inhibicija (kvantitet afektivnoj iskaza je konstitucionalno oskudan). Mogu se videti kod teških organskih lezija CNS-a (kod arterioskleroze u poodmakloj fazi, kod infektivnih i drugih bolesti mozga).[7]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ depresija101 (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ depresija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. decembar 2013) (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ depression (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ Depresija-ubrzava-proces-starenja (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ depresija.html Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. novembar 2013) (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ a b v g d [Miomir Lj. Leštarević, Forenzička psihopatologija, Beograd 2005]
- ^ a b v g d đ [Goran Z. Golubović. Osnovi opšte psihopatologije. Unigraf Niš, 2008]
- ^ psihijatrijske-bolesti (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ solair.eunet.rs. - psihoza (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ anksioznost Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. decembar 2013) (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ /anksioznost/ (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ anksioznost-panika-depresija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. decembar 2013) (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ apatija (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ distimija (pristupljeno 2.12.2013. god)[nepouzdan izvor?]
- ^ distimija (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ manija-i-hipomanija.html (pristupljeno 29.11.2013. god).
- ^ hipomanija. (pristupljeno 2.12.2013. god)
- ^ ciklotimija (pristupljeno 2.12.2013. god)
Literatura uredi
- Goran Z. Golubović. Osnovi opšte psihopatologije. Unigraf Niš, 2008;
- 'Miomir Lj. Leštarević, Forenzička psihopatologija, Beograd 2005.
