Kovin (tvrđava)
Kovin (lat. Conin, Chovino) ili Jerinin grad, je tvrđava u Srbiji koja se nalazi na stenovitom uzvišenju iznad leve strane klisure Lima, 9 kilometara severno od Prijepolja, između mesta Džurova, Kučina i Izbičanja. Ostaci tvrđave predstavljaju spomenik kulture.
| Kovin | |
|---|---|
 Ostaci tvrđave | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Džurovo, kod Prijepolja |
| Opština | Prijepolje |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | tvrđava |
| Vreme nastanka | 15. vek |
| Tip kulturnog dobra | spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Istorijat uredi
Nije poznato kada je podignuta, pošto se u izvorima pominje tek sredinom XV veka (1448. i 1454) kao pogranična tvrđava Stefana Vukčića Kosače prema Despotovini Srbiji, a otomanski putopisac Evlija Čelebija navodi 1622. godine da potiče iz doba Nemanjića i da je porušena u doba otomanskog osvajanja tog dela Balkana. Uloga Kovina bila je da kontroliše prolaz klisurom Lima, između Bistrice i Prijepolja, kao i put koji je Prijepolje povezivao sa manastirom Orahovicom (Mažići). Od nekadašnjeg utvrđenja, najočuvanija je donžon kula na samom vrhu uzvišenja, a na terenu se uočavaju ostaci građevina, cisterne, ali i terasasti platoi, povezani uklesanim stepenicama, koji se spuštaju do reke. Južno od tvrđave (na daljini od oko pola kilometra) nalazi nekropola iz doba antike i srednjeg veka, dok se severozapadno od nje nalazi lokalitet koji pripada Vinčanskoj kulturi.
Ostaci Kovina uredi
Uzvišenje na kome je tvrđava podignuta, visoko je 698 metara nmv. i njegove stenovite ivice onemogućavaju prilaz njenom vrhu sa severa i zapada, dok se na istoku nalazi klisura Lima. Zahvaljujući ovakvom prirodnom položaju, Kovinu se praktično moglo prići samo sa jugozapada i dosta teže sa jugoistoka, na kome danas ima ostataka bedema. Na padini koja se spušta ka reci uočljivo je nekoliko zaravnjenih platoa, između kojih se nalaze stepenice uklesane u stenama.
Donžon kula, danas očuvana do visine od oko 6,5 metara, ima četvorougaonu osnovu unutrašnjih dimenzija 9 x 6 metara. Zidovi su joj debeli 1,6 odnosno 1,8 metara, tako da su joj spoljašnje dimenzije 12,5 x 9,2 metara. U njenoj unutrašnjosti se uočavaju otvori za grede koje su nosile spratnu konstrukciju, postavljene na 48 do 50 centimetara, sa razmakom od 3,5 metara između dva sprata, dok se prvi nivo nalazi na visini od 1 metra, u odnosu na današnji nivo njenog dna. Izgrađena je od manjeg kamenja, a prilikom gradnje njenog severozapadnog kraja, neravan teren je popunjen blokom maltera. Istočno od nje, ka Limu, u stenu je uklesana klupa sa naslonom, dužine preko 2 metra, kakva postoji u Ostrvici na Rudniku.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Deroko, Aleksandar (1950). Srednjevekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji. Beograd: Prosveta.
- Zdravković, Ivan (1970). Srednjovekovni gradovi u Srbiji. Beograd. str. 29—32.
- Grupa autora (2010). Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja. Beograd. str. 130—131. ISBN 978-86-17-16604-3.
- Milica Nikolić. „Gradovi, trgovi i naselja u srednjem veku” (PDF) (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala (PDF) 29. 12. 2013. g. Pristupljeno 15. 11. 2011.
