Krajputaš Janku Pavloviću u Bogdanici
Krajputaš Janku Pavloviću u Bogdanici (opština Gornji Milanovac) nalazi se na međi Bogdanice i Tometinog Polja, sa desne strane puta gledano prema Maljenu. Put ujedno predstavlja administrativnu granicu između dve opštine - gornjomilanovačke i požeške. Krajputaš je podignut u spomen vojniku Janku Pavloviću koji je izgubio život u srpsko-bugarskom ratu 1885. godine.
| Krajputaš Janku Pavloviću | |
|---|---|
.jpg) Spomenik na Tometinom Polju | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Bogdanica |
| Opština | Opština Gornji Milanovac |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Krajputaš |
| Vreme nastanka | 1907 |
Opis uredi
S prednje strane spomenika prikazana je stojeća figura vojnika oko čije glave su uklesani ime i prezime. U lučno zasvođenom polju na poleđini spomenika uklesan je epitaf iznad koga je reljefni krst. Tekst se nastavlja na bočnim stranama, ukomponovan sa simbolično-dekorativnim ornamentima.
Materijal, dimenzije i stanje uredi
Krajputaš je isklesan od sivog peščara dobrog kvaliteta. Dimenzije stuba iznose 135h40h20 cm, a pokrivke 10h50h57 cm.[1] Spomenik je relativno dobro očuvan.
Likovni sadržaj uredi
S prednje strane spomenika prikazana je stojeća figura vojnika sa šajkačom, puškom na ramenu i bajonetom o opasaču. Uniforma je veoma detaljno obrađena. Na levoj strani grudi vojnik ima medalju - verno prikazanu Spomenicu na rat 1885−1886 godine. Na poleđini spomenika su dva profilisana reljefna krsta, a na bočnim stranama urezi dekorativnih krstova na postoljima i stilizovana vinova loza sa grožđem.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Epitaf uredi
Na poleđini spomenika uklesan je tekst u 16 redova. Natpis glasi:
- JANKO PAVLOVIĆ IZ BOGDANICE ŽIVIJO 26 G. A POGIBE 4-og NOVEMBRA 1885. G. U SRPSKOBUGARSKOME RATU NA VLADISAVCIMA BRANEĆI SRPSKU OTADžBINU OSTAŠE MU KOSTI NA BOJNOM POLjU.
Tekst se nastavlja levoj bočnoj strani:
- OVAJ PUTNI SPOMEN SPODIŽE NjEGOVA JEDINA ĆERKA LjEPOSAVA SA SVOIM MUŽEM ILIJOM RADOVANOVIĆA IZ TOMETINE POLjA U 1907. G.[1]
Pri dnu desne bočne strane je potpis požeškog kamenoresca Veljka Jankovića iz sela Ljutice koji je spomenik izradio zajedno sa sinom.[2]
Reference uredi
- ^ a b Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-0181-5.
- ^ Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
Literatura uredi
- Radičević, Branko V. (1961). Plava linija života : srpski seoski spomenici i krajputaši. Beograd: Savremena škola.
- Dudić, Nikola (1995). Stara groblja i nadgrobni belezi u Srbiji. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture; Prosveta. ISBN 978-86-80879-07-9.
- Nikolić, Radojko (1998). Kamenopisci narodnog obraza : kamenorezaštvo i kamenoresci zapadne Srbije. Čačak: Litopapir.
- Savović, Saša (2009). Srce u kamenu: krajputaši i usamljeni nadgrobnici rudničko-takovskog kraja. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-0181-5.
- Krstanović, Božidar; Radonjić Živkov, Estela; Kesić-Ristić, Sanja (2012). Narodno graditeljstvo opštine Gornji Milanovac. Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd. ISBN 978-86-6299-006-8.
- Nikolić, Radojko (2018). Kamena knjiga predaka : o natpisima sa nadgrobnih spomenika zapadne Srbije (PDF) (2. dopunjeno izd.). Čačak: Narodni muzej. ISBN 978-86-84067-63-2.