Mariner 4
Mariner 4 (Mariner 4) je američka svemirska letjelica iz programa Mariner, lansirana 1964. sa Zemlje sa prvenstvenom namjerom da se istraži Mars i pošalju fotografije prikupljene prilikom prolaska sonde pored planete. Mariner 4 je poslao prve snimke Marsa i prve bliske snimke neke planete osim Zemlje.
| ||||||||||||||||||||||
Ovi snimci su šokirali naučnu javnost, jer je na snimcima prikazana beživotna površina sa kraterima slična Mjesečevoj. Kasnije tokom misije će pokazati da je snimljeni dio Marsa netipičan, a snimci su bili niske rezolucije i nisu pokazivali zanimljive detalje koje će iduće misije otkriti.
Oprema letjelice
uredi
Sonda je imala oktagonalnu konstrukciju od magnezijuma, 1.270 mm po dijagonali i 457 mm visine. Četiri solarna panela su bila pričvršćena na šasiju sa rasponom od 6,88 m. Parabolička antena velikog pojačanja prečnika 1168 mm i druga manja omnidirekciona antena su bile montirane na stubu, pa je ukupna visina sonde iznosila 2.890 mm.
Elektronska oprema, pogonski sistem i kablovi su montirani unutar oktogonalnog dijela, a televizijska kamera i naučna oprema je montirana izvan osnovne kutije.
Naučni instrumenti su bili:
- TV kamera
- magnetometar
- skupljač prašine
- teleskop za kosmičke zrake,
- 2 radijaciona detektora
- mjerač sunčeve plazme.
.jpg)
Snaga je dolazila od solarnih panela, koji su mogli da proizvedu 310 W u okolini Marsa. Baterija je bila od 1.200 W*h, punjiva. Hidrazinsko gorivo je korišteno za raketni motor potiska 222 N, za manevre. Kontrola nagiba je vršena sa azotnim mlaznicima montiranima na krajevima solarnih panela i sa 3 žiroskopa. Pozicija je utvrđivana sa 4 Sunčeva senzora, i po jedan senzor za Zemlju, Mars i Zvijezdu Kanopus.
Radio veza je ostvarivana sa 2 predajnika u S talasnom području (7–10 W) i sa jednim prijemnikom koji je primao podatke na 8 ili 33 bita u sekundi. Podaci su spremani na magnetsku traku kapaciteta 5,24 miliona bita.
Operacije su kontrolisane sa Zemlje preko komandnog sistema koji je mogao da primi 29 direktnih komandi i 3 komandne riječi za korekciju putanje.
Centralni računar je koristio frekvenciju 38,4 KHz za sinhronizaciju komandi.
Kontrola temperature je postignuta sa podesivim otvorima na elektronskim sklopovima, uz korištenje višeslojne izolacije, aluminijumskih štitova i posebnih boja.
Istraživanja
uredi
Mariner 4 je proletio pored Marsa 14. i 15. jula 1965. godine.
Letjelica je u trenutku proleta bila udaljena 9.846 km od površine Marsa. Slike su snimljene na magnetsku traku i poslate na Zemlju poslije prolaza pored Marsa. Prenos slika je trajao od 15. jula do 3. avgusta, a sve slike su poslate 2 puta da se otklone moguće greške.
21 potpuna fotografija je snimljena i poslata na Zemlju. Zbog spore veze (8–33 bitova u sekundi) i pionirske tehnike, kvalitet snimaka je bio loš, pa su se mogli razaznati samo veći detalji na malom dijelu površine Marsa (1%) koji je snimljen.
Ukupni podaci koji su poslati su imali samo oko 5,2 miliona bitova (634 Kilobajta). Iz podataka koji su dobijeni procijenjene su vrijednosti: pritisak na površini 410 do 710 Paskala, površinska dnevna temperatura od oko -100 °C i odsustvo magnetskog polja.
Ovakvi podaci su uzdrmali tadašnje uvjerenje o inteligentnim bićima na Marsu, i počela su ozbiljnija razmatranja o mogućnostima života mikroorganizama u izmjerenim realnim uslovima.
