Mijajlova jama
Mijajlova jama je zaštićeni memorijalni spomenik prirode i jedini speleološki objekat sa tim vidom zaštite u Srbiji. Nalazi se na severozapadnom obodu Kučaja, tri kilometra jugoistočno od Senjskog rudnika.
Opis uredi
Na zapadnom obodu planine Južni Kučaj na 710 metara nadmorske visini. Predstavlja duboku vrtaču u krečnjaku u šumi na Pasuljanskim livadama.
Po tipu je prost fosilni i vertikalni ponorski speleološki objekat. Ukupne je dužine 297 metara. Dužina istraženih kanala iznosi 192,5 metara. Vertikalni deo jame je dubine od 127 metara. Prosečna širina vertikalnog grotla je 25 metara koja se pri dnu sužava.
Veliki ulaz u Mijajlovu jamu nalazi se na dnu vrtače i vodi u vertikalni kanal koji se spušta 127 metara. Na toj dubini počinje iskošeni kanal, koji se završava siparom, preko koga su debele naslage leda. Temperatura na vrhu ledenog sipara je izuzetno niska i iznosi 2-5 °C. Na dnu sipara se nalazi prostrana dvorana. Temperatura u dvorani iznosi 6-10 °C.[1]
Karakterišu je estetske odlike i priče vezana za Drugi svetski rat.[2]
Istorija uredi
U danima okupacije u periodu od 1941. do 1945. godine, četnici komandanta Gačića, pobili su i bacili u jamu više od hiljadu ljudi, boraca i simpatizera NOR-a.
Iznad jame je 1951. godine postavljena spomen ploča. Kasnije je zamenjena novom.[3]
Spomenik prirode uredi
Jama je zaštićena kao memorijalni spomenik prirode 1978. godine. Revizijom iz 2004. i 2005. godine potvrđen joj je ranije dodeljeni stepen zaštite.
Mesto Mijajlova jama utvrđeno je za nepokretno kulturno dobro kao znamenito mesto, odlukom SO Despotovac br. 06-81-4/8-01 od 29. 4. 1983. godine.
Legenda uredi
Na osnovu predanja, jama je dobila ime po pastiru Mijajlu koga je ovan gurnuo dok je svirao na ivici jame. Nestao je u ponoru, a voda je kažu, iznela njegovu frulu negde kod Sisevca.
Reference uredi
Spoljašnje veze uredi
- Dušan Prica, Joksim Radojković: Mijajlova jama, Despotovac, 1984, pristupljeno 31.5.2017.
