Mi-6
Mi-6 (NATO klasifikacija Hook) je sovjetski/ruski teški transportni helikopter koji se proizvodio od 1960. do 1981. pa se u velikom broju sličajeva koristio i u civilne i vojne svrhe. Bio je i prvi helikopter s turboosovinskim motorom koji se proizvodio u Sovjetskom Savezu.[1].
| Mi-6 | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | Višenamenski:za borbu iz vazduha, transport, radio-elektronsku borbu, snabdevanje i veliki broj drugih namena. | |
| Posada | 3 | |
| Proizvođač | M. L. Milя | |
| Povučen iz upotrebe | 2002. god. | |
| Status | kraj eksploatacije 2004. god | |
| Prvi operater | SSSR | |
| Broj primeraka | 925 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 33.18 m m | |
| Masa | ||
| Masa praznog | 27,240 tona. kg | |
| Performanse | ||
| Maksimalna brzina | 300 km/h | |
| Vrhunac leta | 4,500 m m | |
| Pogon | ||
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
Dizajn i razvoj uredi
Mil je počeo s razvojem prvog teškog transportnog vazduhoplova 1954. kada su dobili naredbu da izrade helikopter koji bi mogao da ponese teret teži od 11 tona na udaljenost od 240 km. Veliki helikopter je bio namenjen i komercijalnoj i vojnoj službi. Sovjetski civilni avio prijevoznik, Aeroflot, je hteo da ga koristiti za transport u delovima Sibira, a vojska za transport raketnih lansera i drugog naoružanja. Novi helikopter je uskoro dobio oznaku Mi-6 kao i NATO oznaku"'Hook'". Tokom razvoja, napravljeno je pet prototipova, a prvi je poleteo 1957. s test pilotom Rafailom Kaprelianom[1]. Mi-6 je najverovatnije u proizvodnju ušao 1960. te je do kraja proizvodnje 1981. napravljeno oko 925 ovih helikoptera.
Dizajn uredi
Mi-6 su pokretala dva turboosovinska Soloviev D-25V motora snage 4.100 kW po svakom. Imao je peteokraki glavni rotor, kao i četverokraki repni rotor koji je bio napravljen od plastike koja je obavijala metalne dijelove. Rotoski system je prvotno bio opremljen sa elektro-termalnim sistemom za odleđivanje, ali na samom počeku proizvodnje to je zamenjeno alkoholnim tečnostima.
Imao je posadu od pet ljudi, pilota, kopilota, navigatora, radio operatera i inženjera leta. Mogao je da preveze 70 vojnika na sedištima uz zdove helikoptera i još 20 vojnika na sredini, na sedištima koja su se mogla naknadno montirati. Na bokovima je imao krila raspona 15,3 m koji su korišćena za stvaranje potiska pri letu prema naprijed. Mogla su I da se skidju što se često i činilo, posebno kada je helikopter bio korićten kao vazdušna dizalica jer zbog malih brzina i nisu imala nikakvu funkciju. Mi-6 je mogao da ponese i četiri dodatna spremnika za gorivo. Dva su bila smeštena unutar trupa, a dva iznad stajnog trapa. Standardna elektronika mu je omogućavala let danju i noću kao i u svim vremenskim uslovima. Vojne verzije su imale i sistem prepoznavanja (IFF transponder)kao i sistem upozoravanja u slučaju radarske ozračenosti. Mogao je da nosi i DŠhK 12,7 mm mitraljez u nosu koji je korišćen isključivo za samoodbranu. Posotjali su planovi da se Mi-6 helikopteri pretvore u teško naoružane helikoptere za podršku, ali od toga se odustalo jer bi zbog svoje veličine bili lake mete.
Istorija upotrebe uredi
Mi-6 je korišćen u ratu u Vijetnamu, te su pomoću njega sjevernovijetnamske snage prebacivale svoje avione kako bi izbegli njihovo uništenje. Od svog prvog poletanja, kao i nakon toga, bio je najveći helikopter na svetu. Proizvodio se u velikom broju različitih veryija. Za potrebe civilne avijacije razvijen je proizvođen Mi-6P sa četvrtastim prozorima; napravljena je i verzija i za protivpožarna dejstva. Vojne verzije su uključivale Mi-6VKP koji je korišćen za komunikaciju. Razvijene su i poboljšane verzije: Mi-22 (Hook-C) i Mi-6AJAŠ(Hook-D). Mi-6 se koristio za desante i prevoz trupa, dopremanje dodatnog goriva u zabačenim područjima, protivpožarnu dejstva kao I za pronalaženje i donošenje svemirskih kapsula nakon sletanja. Velik broj Mi-6 je bio korišćen u Rusiji i na početku 21. veka, ali se u julu 2002. jedan se srušio pri čemu je poginula 21 osoba. Iste godine rusko ministarstvo transporta je obajvilo da Mi-6 prestaje da koristiti u većem intenzitetu kao što je to bio slučaj ranije kao pre.
Tehničke karakteristike uredi
Osnovne karakteristike uredi
- posada: 6
- kapacitet :
- 90 putnika
70 opremljenih vojnika 41 ranjenik + dva pripadnika medicinskog osoblja 12.000 kg terteta.
- dužina: 33,18 m
- prečnik rotora: 35 m
- visina: 9,86 m
- masa vazduhoplova: 27.240 kg
- maksimalna masa uzletanja: 42.500 kg
Letne karakteristike uredi
- najveća brzina: 300 km/h
- ekonomska brzina: 250 km/h
- dolet: 1.450 km
o borbeni dolet: 620 km
- odnos potisak/težina: 0,21 kW/kg
- motor: 2× Soloviev D-25V turbo-osovinska motora
Verzije uredi
- V-6- Prva serija prototipova.
- Mi-6 (NATO- Hook-A) - Teški transportni helikopter, osnovna verzija.
- Mi-6A - Civilni transportni helikopter s prostorom za 65 do 90 putnika.
- Mi-6T (NATO- Hook-A) - Vojno transportna verzija sa sedištima na bokovima i u sredini za vojnike.
- Mi-6VKP (NATO- Hook-B) - Verzija za [radio elektronsku borbu]].
- Mi-6BUS (NATO - Hook-C) Verzija razvijena 1975. a korišćena je kao leteće komandno mesto.
- Mi-6AJAŠ (NATO - Hook-D) - Leteće komandno mesto s SLAR-om.
- Mi-6L - Leteća laboratorija za testiranje D-25VF motora i za pogon Mi-12.
- Mi-6M - Verzija za protiv-podmorničku borbu, naoružana sa četiri torpeda.
- Mi-6P - Transportna verzija s mestom za oko 80 putnika.
- Mi-6PP - Verzija za radio-elektronsko izviđanje i ometanje razvijena 80-tih.
- Mi-6PR - Verzija za radio -elektronsko ratovanje.
- Mi-6PS - Vezija razvijena 1966. za potragu i vraćanje svemirskih kapsula.
- Mi-6PZh i Mi-6PZh2 - Model za protivpožarnu borbu bez krila.
- Mi-6R - Specijalizovana verzija za radio komunikaciju razvijena 1974.
- Mi-6S - Model za medicinsko zbrinjavanje I evakuaciju.
- Mi-6TP - Promenjliva verzija za prevoz putnika ili tereta.
- Mi-6TZ - Verzija za transport goriva.
- Mi-6VR "Vodolej" - Eksperimentalni Mi-6 razvijen 1976. za testiranje helikopterskih sistema odleđivanja i rotorskog sistema.
Korisnici uredi
Vojni korisnici uredi
Izvori uredi
