Википедија

Momčilo Zlatanović

Momčilo Zlatanović (Rataje, kod Vranja, 1934 — Vranje, 19. februar 2022[1]) bio je srpski leksikograf, sakupljač narodnih umotvorina Južne Srbije i vranjskog kraja, književnik i profesor univerziteta.

Momčilo Zlatanović
Lični podaci
Puno imeMomčilo Zlatanović
Datum rođenja(1934-00-00)1934.
Mesto rođenjaRataje, Vranje,  Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti19. februar 2022.(2022-02-19) (87/88 god.)
Mesto smrtiVranje,  Srbija

Biografija uredi

Rođen je u porodici doseljenika iz Crne Trave, iz bratstva Radovinci. Završio je Gimnaziju „Bora Stanković“ u Vranju (1954) i Višu pedagošku školu u Nišu – Grupa za srpskohrvatski jezik i jugoslovensku književnost (1956). Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Skoplju, na Grupi za istoriju književnosti naroda Jugoslavije (1958), gde je i doktorirao (1973) s tezom „Istorijske pesme vranjskoga kraja“.

Radio je kao nastavnik srpskohrvatskog i ruskog jezika u Pasajnu, kod Gnjilana, potom u Ekonomskoj školi i Gimnaziji u Gnjilanu (1956–1958/1959). Od 1960. je profesor i prosvetni savetnik u Vranju. Od 1967. godine predaje teoriju književnosti, narodnu književnost i metodiku srpskohrvatskog jezika i književnosti na višim školama u Vranju. Potom je, od 1993. godine do penzionisanja 2001, profesor narodne književnosti i retorike na Učiteljskom fakultetu u Vranju, na kome je osam godina bio i prodekan za naučnoistraživački rad (1993 – 2001). Po penzionisanju dve godine predaje narodnu književnost na Filozofskom fakultetu u Nišu.

Zlatanović se bavio narodnim pesništvom, leksikografijom, metodikom nastave književnosti i drugim oblastima nauke i kulture. Pisao je i kratku prozu.

Preminuo je 19. februara 2022. godine u Vranju.[2]

Dela uredi

Zbirke narodnih umotvorina uredi

  • Igliče venče nad vodu cveta, narodne pesme, 1967.
  • Nišna se zvezda po vedro nebo, narodne pesme iz Vranja i okoline, Vranje, 1967.
  • Mori Bojo, bela Bojo, narodne pesm ekoje se pevaju u Vranju i okolini, Leskovac, 1968.
  • Stojanke, bela Vranjanke, narodne pesme koje se pevaju u vranjskoj oblasti, Leskovac, 1969.
  • Vranjske legende I, Vranje, 1970.
  • Kraljičke pesme, Vranje 1971.
  • Vranjske legende, predanja i priče II, Vranje, 1974.
  • Narodne pesme i basme južne Srbije, SANU, 1994.
  • Pričam ti priču, Vranje, 2000.
  • Legende i predanja, Vranje, 2003.
  • Narodne pesme i basme Kosovskog Pomoravlja, Vranjske knjige, br. 4, Vranje, 2007.
  • Narodne pripovetke iz južne Srbije, Vranjske knjige, br. 5, Vranje, 2007.
  • I san o sreći već je bol. Misli, Vranje, 2012.

Književno-istorijske i etnografske studije uredi

  • Kultura javnih komunikacija, Vranje, 1979.
  • Narodno pesništvo južne Srbije, Vranje, 1982.
  • Prvi srpski ustanak na jugu Srbije i tradicija, Vranje, 2004.
  • Istorija i tradicija, Vranje, 2006.
  • Pčinja, Vranjske knjige, Vranje, 2007.
  • Članci i studije (1), Vranjske knjige, Vranje, 2007.
  • Članci i studije (2), Vranjske knjige, Vranje, 2007.
  • Poljanica, Vranjske knjige, Vranje, 2008.

Antologije uredi

  • Sija zvezda, narodne pesme o oslobodilačkoim ratu i revoluciji, Gradina, Niš, 1974.
  • Lirske narodne pesme iz južne i istočne Srbije, Beograd, 1982.
  • Epske narodne pesme jugoistočne Srbije, Vranje, 1987.
  • Lirske narodne pesme, Niš, 2000.

Leksikografija uredi

  • Rečnik govora južne Srbije, Učiteljski fakultet Vranje, 1998.
  • Rečnik govora juga Srbije, Aurora, Vranje, 2011.
  • Rečnik govora juga Srbije, Učiteljski fakultet Vranje, 2014.

Proza uredi

  • Životni krug, Vranje, 2010.

Udžbenik uredi

  • Školska lektira srpskohrvatskog jezika za VIII razred osnovne škole sa nastavom na albanskom i turskom jeziku, Priština, 1970.

Knjige u koautorstvu uredi

  • Čudno drvo, lirske narodne pesme jugoistočne Srbije (izbor, sa Stanišom Stošićem), Niš, 1971.
  • Da znaješ, mome mori, vranjske pesme (izbor, sa Miroslavom Milovanovićem), Obelisk, Beograd, 1972.
  • Narodne pesme južne Srbije o oslobodilačkom ratu i revoluciji (sa Nikolom P. Ilićem), Leskovac 1985.
  • Narodne pesme iz leskovačke oblasti (sa Dragutinom M. Đorđevićem), SANU, Beograd 1990.
  • Lirske narodne pesme jugoistočne Srbije, izbor (sa Vladimirom Cvetanovićem), Učiteljski fakultet, Vranje 1999.
  • Narodno pesništvo danas (sa Vladimirom Cvetanovićem), Učiteljski fakultet, Vranje, 1999.
  • Obeležavanje dvestote godišnjice Prvog srpskog ustanka i stvaranje moderne srpske države u opštini Vranje (sa Borivojem Ćukovićem), Vranje, 2005.

Priredio uredi

  • Vuka Pop-Mladenova: Ljudski jadi, pripovetke, Vranje, 1972.
  • Tematski dvobroj časopisa "Naše stvaranje" o Vuku Karadžiću, br. 1-2, Leskovac, 1987.
  • Vranje kroz vekove, izbor radova, Vranje, 1993.
  • Hadži-Todor Dimitrijević, život i delo, Vranje, 2001.

Radovi objavljeni u časopisima i zbornicima (izbor) uredi

  • Jedna mogućnost obrade romana u osnovnoj školi, Naša škola, br. 5-6, Sarajevo, 1964, str. 308-321;
  • Obrada „Detinjstva“ Maksima Gorkog, Pedagoški rad, br. 1-2, Zagreb, 1966, str. 67-75;
  • Uočavanje kompozicione strukture na pripoveci „Duga“ od Dinka Šimunovića, Nastava srpskohrvatskog jezika u sonovnoj školi, Beograd, 1967, 82-88;
  • Narodne pesme o kačacima na jugu Srbije, Vranjski glasnik, IX, Vranje, 1975, str. 509-521;
  • Contacts entre les elements das folklores Turc et Serbe et leur penetration mutuelle dans le midi de la Serbie, I, Uluslararasi Turk folklore kongresi bildirileri, Ankara, 1976, str. 241-257;
  • Hidrellez Martafallari, Červen, Priština, 1978, 18-19, str. 79-84;
  • Ojkonimi Vranjske kotline, Leskovački zbornik, XXI, Leskovac, 1981, str. 209-227;
  • O nekim zakonitostima poetskog narodnog stvaralaštva danas, Društvene promene i narodno stvaralaštvo (zbornik), Filozofski fakultet, Niš, 1988, str. 57-62;
  • Borisav Stanković i Stara Srbija, Književnost Stare i Južne Srbije, Beograd, 1997, 53-60;
  • Narodna bajka u osnovnoj školi, Zbornik radova učiteljskog fakulteta, VI, Vranje, 1999, str. 201-210;
  • Tužbalica u južnoj Srbiji, Etnokulturološki zbornik, V, Svrljig, 1999, str. 103-107;
  • Dramske igre u Staroj Srbiji (Morava i Pčinja), Književnost Stare i Južne Srbije, 3, Beograd, 2001, str. 21-25;
  • Preševska kaza (1878-1912, Srbija i oslobođenje srpskog naroda u Turskoj (1804—1912) (zbornik), SANU, Beograd, str. 177-183;
  • Epsko pevanje u jugoistočnoj Srbiji, Ekonomika, 1-2, Niš, 2004, str. 21-30; i drugi.

Nagrade uredi

  • Prva nagrada Zavoda za unapređenje školstva Srbije, Beograd, 1966;
  • Nagrade „Raskovnika“, 1971. i 1983. godine;
  • Vukova nagrada Kulturno-prosvetne zajednice Srbije, 1983;
  • Zlatna plaketa Učiteljskog fakuleta u Vranju, 1998;
  • Povelja za životno delo „Mile Nedeljković”, 2019

Reference uredi

  1. ^ „Umro je Momčilo Zlatanović: Odlazak vranjanskog Vuka Karadžića”. JugMedia. 20. 2. 2022. Pristupljeno 20. 2. 2022. 
  2. ^ „VELIKI GUBITAK ZA SRPSKU NAUKU: Preminuo profesor Momčilo Zlatanović”. Novosti. 20. 2. 2022. Pristupljeno 20. 2. 2022. 

Literatura uredi

  • Stvaralaštvo Momčila Zlatanovića (zbornik), priredio Tihomir Petrović, Učiteljski fakultet Vranje, 2003;
  • Kole Simiczijew: Momčilo Zlatanović – godny nasladowca Vuka Karadžicoa, LUD, tom 67, Wroclaw – Poznan, 1983, str. 295-304;
  • Kole Simiczijew: Momčilo Zlatanović: „Narodno pesništvo južne Srbije“, LUD, tom 68, Wroclaw, str. 298-300;
  • Zoran Momčilović: Vreme, ljudi, događaji (povodom dela Momčila Zlatanovića), Niš, 2009;
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Момчило_Златановић&oldid=27535222”