Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ u Laktašima

Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ u Laktašima od svojih prvih vidova kroz pokretne biblioteke pa do danas predstavlja najznačajnijeg nosioca kulturnih aktivnosti na području Laktaša. Biblioteka se nalazi u Karađorđevoj ulici br. 58, na teritoriji Laktaša. Biblioteka predstavlja stub kulture i znanja, što dokazuje dugotrajno trajanje ove institucije.

Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ u Laktašima

Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ u Laktašima
Osnivanje	1972.
Lokacija	Laktaši Opština Laktaši Republika Srpska
Vrsta	Narodna biblioteka
Direktor	Dijana Trubajić
Adresa	Ulica Karađorđeva br. 58
Veb-sajt	http://bibliotekalaktasi.org/

Istorijat

Počeci bibliotečke djelatnosti na području današnje opštine Laktaši počinju još u vrijeme Kraljevine Jugoslavije.

Pisani tragovi govore da su prve narodne knjižnice i čitaonice – preteče današnjih biblioteka na ovoj teritoriji postojale već 1923. godine u Laktašima, Drugovićima i Slatini. Bile su to pokretne knjižnice, koje su djelovale kao ispostave Prosvjetine centralne biblioteke i u prosjeku su posjedovale oko 80 naslova. 1927. godine otvorena je Seoska čitaonica u Kosjerovu, a već 1929. godine Slatina dobija prvu stalnu knjižnicu sa početnim fondom od 100 naslova.

Osim osnovnog zadatka – širenja pismenosti naroda, fond ove biblioteke, u velikoj mjeri, su koristili i banjski gosti. Navedene biblioteke su do 1936. značajno obogatile svoj fond te su pomenute godine posjedovale Laktaši 116, Drugovići 145, a Slatina 475 naslova.

Školske 1930.-1931. godine se formiraju i školske biblioteke u Maglajanima, Klašnicama, Čardačanima i Slatini. Ova naselja 1939. godine dobijaju seoske knjižnice i čitaonice koje su djelovale u okviru Odbora i povjerenstava Kulturnog društva Zmijanje.

Tokom Drugog svjetskog rata rad postojećih biblioteka je prekinut i većina korištenih objekata je uništena ili oštećena, te se po završetku rata, radi na obnavljanju, jako na objektima, tako i na kulturnom radu.

Prva samostalna opštinska biblioteka otvorena je 24. aprila 1950. godine i raspolagala je fondom od 417 knjiga. 1964. godine biblioteka je već posjedovala 1891 knjigu i tada je bila u sastavu Kulturno-prosvjetnog vijeća Opštine. Rad biblioteke je prekinut katastrofalnim zemljotresom 1969. godine koji je tada pogodio to područje. Knjige koje su tada sačuvane (oko 500 tomova), prikupila je Opštinska organizacija Saveza socijalističke omladine, koja ih je, uz odobrenje lokalne vlasti, zajedno sa novim poklonjenim obradila, čuvala i davala na čitanje.

U to vrijeme Laktaši su bili jedna od četiri opštine na području BiH koja nije imala biblioteku. Akcijom Odbora za širenje knjige Kulturno-prosvjetne zajednice BiH u sklopu Narodnog univerziteta, ponovo je formirana Biblioteka 1. aprila 1972. godine. Tada je na poklon dobila 15.000 naslova od Izdavačkog preduzeća „Veselin Masleša“ i zaposlen je prvi put stalni bibliotečki radnik. Smještena u montažnu zgradu osnovne škole, koja se prethodne godine preselila u nove prostorije, a u oktobru iste godine počela sa radom pod nazivom Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ Laktaši.

U narednom periodu iz godine u godinu knjižni fond biblioteke je rastao i povećavao se broj korisnika.

Godine 1976. Biblioteka je preselila u novu zgradu koja se nalazila u samom centru, uz zgradu Skupštine opštine, što je dodatno uticalo na povećanje broj čitalaca, a 1982. godine Biblioteka prelazi u prostorije novoizgrađenog Doma kulture. U novim prostorijama se stiču uslovi za formiranje dva zasebna odjeljenja: Informativno-pozajmnog odjeljenja za odrasle i odjeljenja za djecu. Porastao je i broj kulturnih programa i manifestacija, koje je biblioteka organizovala.

Tokom rata od 1992.-1995. godine Biblioteka je, kao i ostale institucije radila u otežanim uslovima, bez normalnih uslova za rad. Zanimljiva činjenica je to da je, sve od svog postajanja, baš u tom periodu imala rekordan broj korisnika i pročitanih knjiga.

Izdvajanje i osamostaljivanje biblioteke uslijedilo je 1997. godine pod istim nazivom kao i danas.

Biblioteka danas

Danas Biblioteka radi kao samostalna ustanova pod nazivom JU Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ Laktaši i jedan je od nosilaca kulturnog razvoja opštine. Nalazi se u zgradi JU „Centar za kulturu i obrazovanje“ i koristi prostor od 196 m2. Raspolaže fondom od oko 32.000 knjiga, razvrstanih u 4 odjeljenja: Informativno-pozajmno odjeljenje za odrasle, dječije odjeljenje, fond Zavičajne zbirke i čitaoničko odjeljenje, pri kojem djeluju studijska i čitaonica periodike.

Biblioteka je aktivan učesnik u svim kulturnim manifestacijama na opštini. U svom radu ostvaruje kontakte sa nizom partnerskih ustanova iz svih sektora, kako na području opštine, tako i u širem okruženju. Samostalno organizuje brojne književne susrete i promocije knjiga, a organizator je i tradicionalnih manifestacija „Dani biblioteke“ i „Biblioteci u pohode“.

U prigodnim programima pripremljenim za te prilike, predstavljaju se, ne samo značajnih pisci i drugi umjetnici iz lokalne zajednice i okruženja, nego aktivno učešće u programu uzimaju i članovi naših sekcija.

U biblioteci radi 6 stručnih radnika.

Dječije odjeljenje

Dječije odjeljenje JU Narodna biblioteka „Veselin Masleša“ pruža usluge čitaocima do 14 godina. Rad sa djecom prvenstveno ima za cilj da tu grupu korisnika osposobi za samostalni izbor knjiga i da kod njih razvije sopstveni čitalački ukus, jer se čitalačka publika oblikuje još od najranijeg djetinjstva gdje se mladi čitalac, preko dječijeg odjeljenja, kao prve stanice, polako uvodi u svijet ozbiljne književnosti.

Fond odjeljenja sadrži oko 10.000 bibliotečkih jedinica i redovno se obogaćuje novim naslovima. Veći dio fonda čine naslovi školske lektire, neobavezne beletristike, kao i slikovnice za djecu predškolskog uzrasta. Odjeljenje ima i skromnu zbirku enciklopedija, rječnika, leksikona i atlasa, koja se koristi u prostorijama biblioteke. Cjelokupna literatura je pregledno raspoređena na policama prema sistemu UDK-a i uzrastu korisnika kojima je namijenjena.

Na ovom odjeljenju osim usluga izdavanja knjiga, djeci su omogućene i rezervacije knjiga koje su trenutno na čitanju. Takođe, djeci je na raspolaganju i jedan računar na kojem mogu izrađivati različite referate i seminarske radove, ali i igrati različite edukativne i zabavne igrice.

Dječije odjeljenje kroz svoj rad trudi da izgradi imidž, ne samo mjesta gdje se mogu posuditi dobre knjige, nego i mjesta gdje dijete može ugodno i korisno provesti svoje slobodno vrijeme. Iz tih razloga pokrenuti su i različiti programi kreativnog rada sa djecom. Sedmično jednom održavaju se sekcije „Kreativna radionica“ i „Mali bibliotekari“, a svakodnevno je aktivan i kutak društvenih igara. Svim članovima dječijeg odjeljenja omogućen je besplatan upis u čitaonicu periodike.

Informativno-pozajmno odjeljenje

Informativno-pozajmno odjeljenje je najveće odjeljenje u biblioteci, kako po broju knjiga, tako i po broju korisnika. Čitaocima je na raspolaganju oko 20.000 knjiga. Pored obavezne lektire za srednjoškolce i stručne literature iz različitih oblasti, većinu fonda sačinjava beletristika. Postojećim knjigama konstantno se popunjava fond sa najsavremenijim naslovima.

Korisnicima Odjeljenja pružaju se usluge izdavanja, preporuke i rezervacije publikacija, pomoć pri korišćenju lisnih kataloga i elektronskog kataloga kao i usluge stručne pomoći pri izradi maturskih, seminarskih, diplomskih, magistarskih i drugih radova.

Takođe, informativno pozajmno odjeljenje posjeduje solidan fond knjiga na stranim jezicima i skroman fond stare i rijetke knjige, tj. rariteta, a povremeno se postavljaju tematske i druge vrste izložbi kojima se promoviše fond kojim odjeljenje raspolaže.

Zavičajna zbirka

Dragocjena, veoma specifična građa posebne namjene kojima se promoviše naša opština i njeni građani se nalazi u fondu Zavičajne zbirke. Građa ovog fonda se godinama sakupljala, ali su se tek 1999. godine stekli uslovi za njezino uspostavljanje i sistematsko obrađivanje. Od tada ova zbirka djeluje kao organizovana cjelina biblioteke.

Njen osnovni zadatak je da prikupi, obradi, čuva i daje na korišćenje sav dostupan materijal, koji se odnosi na uži zavičaj. Zato se s pravom može reći da je ona riznica našeg zavičaja, odnosno da čuva od zaborava prošlost i njezine vrijednosti. Materijal zavičajne zbirke obuhvata sve aspekte društvenog, privrednog i kulturnog života jedne zajednice i voema je raznovrsan.

Fond Zavičajne zbirke se kontinuirano prezentuje putem izložbi u holu čitaonice, a najsveobuhvatnije predstavljanje ovog fonda organizovano je 2001. godine kada je postavljena izložba „Laktaši kroz vijekove“ koja se sastojala od tri cjeline: muzejskih eksponata, etnološke zbirke našeg kraja i hemerotečkog materijala s početka i kraja 20. vijeka. U saradnji sa Arhivom RS, Muzejom RS, Zavodom za zaštitu spomenika, Nacionalnom i univerzitetskom bibliotekom RS tada je znatno obogaćena građa ove zbirke.

Sva građa iz fonda Zavičajne zbirke je dostupna čitaocima isključivo u prostorijama biblioteke.

Odjeljenje obrade

Na ovom odjeljenju se vrši stručna obrada knjiga po svim bibliotečkim propisima i međunarodnim standardima UDK. Izrađuju se i uredno održavaju katalozi, a posljednjih desetak godina intenzivno se radi na formiranju elektronske baze podataka. Biblioteka posjeduje lisne alfabetske kataloge (autorski i predmetni), koji predstavljaju značajan izvor informacija o publikacijama obrađenim na klasičan način.

Od 2005. godine u Biblioteci je prisutna elektronska obrada publikacija, koja se vrši putem bibliotečkog programskog paketa Winisis. Pri izradi elektronskog kataloga, odnosno formiranja elektronske baze podataka, prioritet se daje novonabavljenim publikacijama, zbog njihove aktuelnosti, a drugi segment obrade je unos starog fonda u elektronski katalog. Ovaj svojevrsni informacioni sistem omogućava komunikaciju korisnika sa knjižnim fondom i pruža informacije o publikacijama koje Biblioteka posjeduje.

Studijska i čitaonica periodike

Od 14. septembra 1999. godine u sastavu Narodne biblioteke „Veselin Masleša“ Laktaši rade i Studijska čitaonica, te čitaonica periodike.

Studijska čitaonica je namijenjena isključivo studentima, učenicima i naučnim radnicima. Raspolaže sa 16 mjesta i fondom od oko dvije hiljade naslova probrane stručne i referalne knjige iz svih oblasti ljudskog znanja. Čitaonica takođe posjeduje 4 računara sa stalnom internet konekcijom, koji su na raspolaganju korisnicima. Prostor je klimatizovan, kako bi u svakom periodu bio prihvatljiv za cjelodnevno korištenje.

Organizacija

Osnovne organizacione jedinice Biblioteke su:

• Dječije odjeljenje
• Informativno-pozajmno odjeljenje
• Zavičajna zbirka
• Odjeljenje obrade
• Studijska i čitaonica obrade

Vidi još

• Biblioteke u Republici Srpskoj
• Laktaši

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt