Nikolaj Samokiš
Nikola Semjonovič Samokiš (rus. Микола Семенович Самокиш;[1] Nižin, Černihiv, 25. oktobar 1860 — Simferopolj, 18. januar 1944) bio je ukrajinski i sovjetski slikar i ilustrator ukrajinskog kozačkog porekla koji se specijalizovao za vojnu umetnost i slikanje životinja. On je doprineo razvoju ukrajinskog nacionalnog stila u umetnosti krajem 19. i početkom 20. veka . Samokiš je poznat i kao drugi muž ilustratorke knjige Elene Sudkovskaje, sa kojom je često sarađivao.
Nikolaj Samokiš | |
|---|---|
 Fotografija Samokiša, 1929. g. | |
| Datum rođenja | 25. oktobar 1860. |
| Mesto rođenja | Nіžin |
| Datum smrti | 18. januar 1944. (83 god.) |
| Mesto smrti | Simferopolj |
Biografija uredi
Otac mu je bio poštar; verovatno mađarskog porekla. Mladost je proveo u Nosivki sa porodicom svog dede po majci, koji je bio kozak. Kasnije je završio Nežinski licej kneza Bezborodka . Njegov prvi pokušaj da se upiše na Akademiju umetnosti u Sankt Peterburgu bio je neuspešan, ali je dobio odobrenje od saradnika profesora Bogdana Vilevaldea, primljen je i tamo studirao od 1879. do 1885. kod Mihaila Kloda i Valerija Jakobija, kao i Vilevaldea, i osvojio nekoliko nagrada.[2] Njegovu sliku Progulka (Šetnja) kupio je Pavel Tretjakov.[3]
Od 1885. do 1888. studirao je u Parizu kod Eduara Detaja.[2] Kada se vratio, on i Franc Rubo su otputovali na Kavkaz da bi napravili neka velika dela za panoramu u vojnoistorijskom muzeju u Tbilisiju.[3] Godine 1889. oženio se poznatom ilustratorkom knjiga Elenom Sudkovskom.[4] Sledeće godine je proglašen za akademika. Od 1894. do 1918. predavao je na Akademiji, gde je 1913. postao profesor.[2]
Godine 1904, u ime časopisa Niva, otputovao je na front tokom Rusko-japanskog rata i napravio album slika.[2] Godine 1915. on je sa nekim od njegovih učenika na Akademiji formirao „Umetnički odred“ i otišao na Istočni front da pravi skice.[3] Tokom ruske revolucije razdvojio se od svoje žene. Otišla je u Pariz i tamo je očigledno umrla 1924. godine, iako neki izvori kažu da se vratila u Rusiju i umrla u Viborgu.[5]
Godine 1918, nakon ukidanja stare Akademije, sa Oružanim snagama Južne Rusije prelazi na Jaltu, a zatim 1922. u Simferopolj. Tamo pruža podršku umetnički talentovanoj omladini i na kraju organizuje umetničku školu koja dobija zvanično državno priznanje. Godine 1934. dobio je ono što će se pokazati kao njegov najveći nalog: da deluje kao upravni konsultant za gigantsku panoramu koja prikazuje opsadu Perekopa.[2] Posle 1936. radio je u Umetničkom institutu u Harkovu.
Među hiljadama ilustracija knjiga koje je napravio, možda su najznačajnije one za priče Marka Vovčoka, Nikolaja Gogolja i Nikolaja Kutepova.[3] On i njegova supruga radili su zajedno na ilustraciji Mrtvih duša i stvaranju murala za železničku stanicu Carskoe Selo.[4]
Ubrzo nakon završetka Drugog svetskog rata, velika izložba njegovih ranih radova održana je u njegovoj radionici u Harkovu. Bio je tema dokumentarnog filma iz 1966. godine.
Galerija uredi
Reference uredi
- ^ Nikolai Samokish
- ^ a b v g d Brief biography @ Maslovka.
- ^ a b v g Biography and critique of his illustrations @ Slovo.
- ^ a b Brief biography of Elena @ Laboratoriя Fantastiki.
- ^ Brief biography of Elena @ Yandex.
Dodatna literatura uredi
- M. Burachek, Mikola Samokiša (Ukrainian Painters series), Ruh, 1930, Full text online
- Nina Lapidus, Nikolaй Samokiš, Masters of Art series, Belый gorod, 2006
- V. Y. Tkachenko, H. S. Samokiš. Žiznь i tvorčestvo (life and works), Isk-vo, 1964