Opšti izbori u Republici Srpskoj 1996.

Opšti izbori u Republici Srpskoj održani su 14. septembra 1996. godine. To su bili prvi izbori u Republici Srpskoj i uopšte u Bosni i Hercegovini posle završetka rata u BiH i potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma. Na izborima su se birali srpski član predsjedništva Bosne i Hercegovine, predsjednik i potpredsjednik Republike Srpske, poslanici za predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH iz Republike Srpske te poslanici za Narodnu Skupštinu Republike Srpske. Isti dan su na teritoriji Federacije BiH održani izbore za bošnjačkog i hrvatskog člana predsjedništva, poslanici za predstavnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine sa teritorije Federacije, skupština Federacije BiH te kantonalne skupštine.

Uvod

Posle potpisivanja Dejtonskog sporazuma bilo je potrebno održati izbore za sve nivo vlasti, kako u republici Srpskoj tako i na nivou Bosne i Hercegovine. Čitav proces raspisivanja i održavanja izbora bio je pod kontrolom međunarodne zajednice, naročito OEBS-a.

Učesnici

Na izborima je učestvovao veliki broj stranaka i koalicija. Apsolutni favorit je bila Srpska demokratska stranka.Od ustalih učesnika veći uticaj su imali Srpska radikalna stranka, Socijalističa partija Republike Srpske koja je nastupila u okviru koalicije Savez za mir i progres, Demokratski Patriotski Blok koji je predstavljao koaliciju nekoliko manjih stranka pod vođstvom gradonačelnika Banja Luke Predraga Radića. Regionalni uticaj su imali i Srpska Patriotska Stranka, Srpska stranka Krajine i Posavine. Nastupilo je dvadesetak manjih stranaka od kojih mnoge više nikad nisu ni izlazile na izbore Neke od poznatijih su Narodna Stranka Republike Srpske Radoslava Brđanina, Stranka Srpskog Jedinstva. U okviru Saveza za mir i progres je nastupila i Stranka nezavisnih socijaldemokrata sadašnjeg predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika

Stranke iz Federacije su takođe nastupile u Republici Srpskoj i dominantan uticaj među njima je imala Stranka demokratske akcije. Nekoliko manjih stranka je formiralo koaliciju pod nazivom Združena lista.

Jedan od razloga za veliki broj stranaka je i to što su značajna finansijska sredstva za izbornu kampanju dobijana od strane međunarodne zajednice.

Kandidati

Kandidat SDS-a za Predsjenika Republike Srpske je bila Biljana Plavšić, za srpskog člana Predsjedništva SDS-je kandidovao Momčila Krajišnika. Savez za mir i progres je za predsjednika RS kandidovao Živka Radišića, Demokratski Patriotski Blok je kandidovao za predsjednika Republike Srpske Predraga Radića, za srpskog člana predsjedništva BiH obe opozicione koalacije su kandidovale Mladena Ivanića. Od ostalih kandidata najpoznatiji je bio Slavko Lisica kanditat Stranke SPAS.

Kampanja

Kampanja za izbore je počela vrlo rano. U većini medija je bilo vidljivo favorizovanje Srpske demokratske stranke. U kampanji Srpske radikalne stranke aktivno je učestvovao Vojislav Šešelj.

Rezultati

Ubjedljivu pobjedu je ostvario SDS koji je osvoji 46 poslanika u NSRS, 10 poslanika u Parlamentarnoj skupštini BiH a njeni kandidati su izabrani za predsjednika Republike Srpske i srpskog člana predjedništva BiH.

Savez za Mir i Progres je osvojio 10 poslanika u Narodnoj skupštini i 3 u Parlamentarnoj skupštini.

Srpska radikalna Stranka je osvojila 6 poslanika u NSRS.

Demokratski patriotski blok je osvojio 2 poslanika u NSRS.

Stranka SPAS i Srpska stranka Krajine i Posavine su osvojile po jednog poslanika.

Stranka demokratske akcije je osvojila 14 poslanika u narodnoj skupštini i poslanika u Parlamentarnoj skupštini.

Združena lista je osvojila 3 mandata u Narodnoj skupštini.