Oraovica (kod Grdelice)

Oraovica
Oraovica;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Jablanički
Grad	Leskovac
Stanovništvo
— 2011.	1.944
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 52′ 24″ S; 22° 04′ 07″ I / 42.873333° S; 22.0685° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	362 m
	Oraovica Oraovica na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	16220
Pozivni broj	016
Registarska oznaka	LE

Oraovica je naseljeno mesto grada Leskovca u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 1.944 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 2.210 stanovnika). Ovo je jedno od najvećih sela u Grdeličkoj Klisuri. Leži jugozapadno od Grdelice, na zemljištu visokom od 360 do 400 m.

Geografija uredi

Nalazi se u širokoj kotlini neposredno pred ulazak u Grdeličku klisuru. Nazivi potesa u ataru su: Oraovičko Polje, Mirkovac, Gornje Polje, Košarsko, Manastir, Karamanova Čuka, Straža, Dalkaranova Dolina, Drum, Morava, Lužavica, Golemo Drvo, Moravište, Ogložina, Stublina, Kamenitica, Ribarci, Jabučje, Latinsko Groblje, Lojište, Vitlište, Ispustište, Linčište, Solilo, Ržište, Ovsište, Jovančevac, Laz, Šareno Drvo, Ploče i Javor.

Tip sela uredi

Naselje je razbijenog tipa. Deli se na mahale: Reka, Gornje Polje, Migulovac, Košarsko, Vojinica i Morava. Mahale su međusobno oštro izdvojene. U selu je 1959 bilo 314 domova.

Starine u selu uredi

Naziv Manastir odnosi se na uzvišenje koje leži u severoistočnom delu sela pored Južne Morave. Na njemu se nalazi crkvica Sv. Nikole. Meštani ne znaju kada je zidana. Oko te crkvice bilo je grobova. U blizini te crkvice je uzvišenje Straža. Ovde se nalazi Manastir Svetog Nikole kod Oraovice.

Iz prošlosti sela uredi

U narodu se govori, da je nekada skadarski paša sa vojskom logorovao u Oraovičkom Polju. Po narodnom predanju, one je bio veoma pravičan. Jednom je neki njegov vojnik „napravio zlo u selu“. Paša je naredio da se taj vojnik strelja. On je ubio i konja koji je povredio jedno srpsko dete na mestu Muževica. Na potesu Vitlište, između mahala Reka i Mugulovac, ranije je postojao „turski saraj“. U njemu je boravio „Turčin gospodar“. Njemu je pripadalo celo današnje Oraovičko Polje. Neki kažu da se poslednji gospodar zvao Ismail. Na mestu Šubarsko Gumnište vršilo se žito za desetak.

Po jednom izveštaju iz 1878. godine pominje se muška škola u mestu. Radila je u jednoj sobici crkvene kuće, jer su novi školski konak zapalili Turci. Školu je pohađalo 25 đaka iz nekoliko sela, koja su školu prilogom i izdržavala. Učitelj je bio iz Oraovice sa godišnjom platom od 600 groša.^[1]

Postanak sela uredi

Kako je nastala današnja Oraovica ne može se tačno utvrditi. Po nekim kazivanjima, izgleda da je u ovom selu najstarija Reka Mahala. Ona je danas središnji i glavni deo naselja sa školom, crkvom i grobljem. Namnoženi stanovnici ove mahale kasnije prelaze u druge delove atara i tamo osnivaju posebne mahale. Ranije je Oraovica imala još dve mahale. To su bile Robindel i Bistrica. Pomenute mahale, zbog udaljenosti i brojnosti stanovništva, postepeno su se izdvojila kao posebna sela. Sada postoji namera da se iz sela izdvoji i mahala Vojinica. Sve mahale Oraovice imaju zajedničko groblje. Nalazi se u Reka Mahali. Posebne krstove, oko kojih se priređuju sabori na dan seoske slave (Spasovdan) sada imaju samo tri mahale: Vojinica, Gornje Polje i Morava. Oraovica je brzo narasla po oslobođenju od Turaka 1878. godine. Te godine svaka mahala je imala po 10 kuća. Krajem XIX i početkom XX veka u Oraovici je bio učitelj Svetozar Popović – Paraćinac. On je bio sledbenik Vase Pelagića. Za Popovića stariji ljudi kažu da je bio čovek „kakvog majka Srpkinja ne rodi više“. On je naučio mnoge seljake da kaleme, riljaju, gaje detelinu, vinovu lozu, bostan i dr.^[2]

Demografija uredi

U naselju Oraovica živi 1767 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,4 godina (39,9 kod muškaraca i 41,0 kod žena). U naselju ima 647 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,42.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[3]
Godina	Stanovnika
1948.	1.929
1953.	2.113
1961.	2.267
1971.	2.289
1981.	2.361
1991.	2.165	2.114
2002.	2.210	2.305
2011.	1.944

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[4]

Srbi	2.201	99,59%
Makedonci	2	0,09%
Rumuni	1	0,04%
Bošnjaci	1	0,04%
nepoznato	4	0,18%

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	4	6
80+	15	22
75—79	30	36
70—74	67	81
65—69	61	84
60—64	66	79
55—59	52	45
50—54	75	60
45—49	113	88
40—44	76	78
35—39	73	70
30—34	67	68
25—29	76	69
20—24	78	74
15—19	65	70
10—14	68	64
5—9	61	65
0—4	49	55
Prosek :	39,9	41,0

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	353	377	474	546	620	561	647

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	100	143	98	141	75	58	19	9	3	1	3,42

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	918	241	610	59	8
Ženski	930	163	620	129	18
UKUPNO	1.848	404	1.230	188	26

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	380	21	0	0	144
Ženski	209	2	0	0	128
UKUPNO	589	23	0	0	272
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	6	74	31	14	17
Ženski	0	9	15	7	1
UKUPNO	6	83	46	21	18
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	6	11	22	10
Ženski	0	0	5	19	15
UKUPNO	0	6	16	41	25
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	3	0	0	21
Ženski	2	0	0	6
UKUPNO	5	0	0	27

Galerija uredi

Zima u Oraovici.

Reference uredi

^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1880. godine
^ Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 89-91 strana
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze uredi

[1] "Prosvetni glasnik", Beograd 1880. godine

[2] Dr. J. F. Trifunovski, Grdelička Klisura, Leskovac, 1964, 89-91 strana

[3] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[4] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]