Отац на службеном путу
Otac na službenom putu je jugoslovenski dramski film iz 1985. godine režisera Emira Kusturice, koji je napisao Abdulah Sidran.[1] Glavne uloge tumače dečak Moreno de Bartoli, Miki Manojlović, Mirjana Karanović, Mustafa Nadarević i Mira Furlan.
| Otac na službenom putu | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Žanr | drama |
| Režija | Emir Kusturica |
| Scenario | Abdulah Sidran |
| Producent | Mirza Pašić |
| Glavne uloge | Moreno de Bartoli Miki Manojlović Mirjana Karanović Mustafa Nadarević Mira Furlan Pavle Vuisić Eva Ras |
| Muzika | Zoran Simjanović |
| Scenograf | Predrag Lukovac |
| Snimatelj | Vilko Filač |
| Montaža | Andrija Zafranović |
| Producentska kuća | OUR Sarajevo film Sutjeska film Forum Sarajevo |
| Godina | 1985. |
| Trajanje | 129 minuta |
| Zemlja |  SFR Jugoslavija |
| Jezik | srpskohrvatski |
| Veb-sajt | www |
| IMDb veza | |
Radnja filma, smeštena nakon Titovog raskola sa Staljinom 1948. godine, prati prosečnu jugoslovensku porodicu, kroz oči njenog najmlađeg člana, i posledice na njihov život nakon što otac porodice biva poslat u zatvor zbog komentara koji se interpretira kao kritika vlasti.
Kusturica i Sidran su ranije sarađivali na filmu Sjećaš li se Doli Bel? koji je doživeo veliki uspeh u Jugoslaviji i u inostranstvu, osvojivši Srebrnog lava na Filmskom festivalu u Veneciji i nekoliko nagrada na Filmskom festivalu u Puli.[2] Otac na službenom putu se dokazao kao još veći uspeh, osvojivši, između ostalog, Zlatnu palmu na Filmskom festivalu u Kanu, u tom trenutku jednu od najprestižnijih filmskih nagrada u Evropi.[3] Film je takođe nominovan za nagradu Oskar za najbolji međunarodni film.[4]
Jugoslovenska kinoteka je 2016. godine, u skladu sa svojim ovlašćenjima, proglasila Otac na službenom putu za kulturno dobro od velikog značaja.[5]
Radnja
uredi
U filmu se opisuje Titov razlaz sa Staljinom 1948. godine, kao i početak ne samo lomova, već i veoma teških godina za mnoge jugoslovenske komuniste.
Neoprezan komentar o novinarskoj karikaturi je dovoljan da glavni junak doživi mnoge zatvorske nesreće. Sada je njegova porodica prisiljena da se bori i čeka njegov izlazak iz zatvora. Film prati priča iz perspektive Malika, njegovog mlađeg sina, koji veruje u priču svoje majke o tatinom odlasku na službeni put.[6]
Radnja filma se dešava u Sarajevu, juna 1950, vreme pritiska SSSR-a i zemalja Informbiroa na socijalističku Jugoslaviju. Trgovački putnik i komunist Meša veliki je ženskar, usprkos tome što ima privlačnu ženu i dvoje dece koja ga vole. Ljubavnici Ankici dugo je lagao kako će se razvesti, no kad ona napokon shvati da to nikad neće učiniti, prijavi usputnu Mešinu primedbu o preterivanju u antistaljinističkoj propagandi oznaškom čelniku Ziji, rođenom bratu Mešine žene Sene. Zijo, kojem Ankica postane priležnica, smesta pošalje Mešu u zatvor, pri čemu deci kažu da je tata otišao na službeni put. Od tada mlađi Mešin i Senin sin, šestogodišnji Malik, mesečari.[1][7]
Uloge
uredi| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Moreno de Bartoli | Malik |
| Miki Manojlović | Mehmed Meša |
| Mirjana Karanović | Senija |
| Mustafa Nadarević | Zijah |
| Mira Furlan | Ankica Vidmar – „prva žena pilot na Balkanu” |
| Predrag Laković | Franjo |
| Pavle Vuisić | Muzafer |
| Slobodan Aligrudić | Ostoja Cekić |
| Eva Ras | Ilonka Petrović |
| Emir Hadžihafizbegović | ujak |
| Zoran Radmilović | Pilot |
| Davor Dujmović | Mirza (stariji Malikov brat) |
| Aco Đorčev | dr Ljahov (kao Aleksandar Dorčev) |
Nagrade
urediLista značajnijih nagrada koje je film osvojio ili za koje je nominovan:
| Nagrada | Kategorija | Nominacija | Rezultat |
|---|---|---|---|
| Nagrade Kanskog filmskog festivala[8] | Zlatna palma za najbolji film | Otac na službenom putu | Osvojeno |
| Nagrada međunarodnih kritičara FIPRESCI | |||
| Nagrade Filmskog festivala u Puli[9] | Velika zlatna arena | Otac na službenom putu | Osvojeno |
| Zlatna arena za režiju | Emir Kusturica | ||
| Zlatna arena za scenarij | Abdulah Sidran | ||
| Zlatna arena za žensku ulogu | Mirjana Karanović | ||
| Zlatna arena za mušku ulogu | Predrag Miki Manojlović | ||
| Nagrada filmske kritike „Milton Manaki” | Emir Kusturica | ||
| Nagrada Ruža Pazinke | Mirjana Karanović | ||
| Nagrada Jelen | Otac na službenom putu | ||
| Zlatna vrata Pule | Otac na službenom putu | ||
| Nagrade Festivala —„ Filmski susreti”[10] | Gran pri „Ćele kula” | Mirjana Karanović | Osvojeno |
| Nagrada Car Konstantin | Predrag Miki Manojlović | ||
| Velika povelja za izuzetnu žensku ulogu | Mira Furlan | ||
| Velika povelja za izuzetnu mušku ulogu | Mustafa Nadarević | ||
| Nagrade Festivala filmskog scenarija u Vrnjačkoj Banji[11] | Prva nagrada za scenario | Abdulah Sidran | Osvojeno |
| Nagrade Oskar[12] | Oskar za najbolji međunarodni film | Otac na službenom putu | Nominacija |
| Nagrade Zlatni globus[13] | Zlatni globus za najbolji strani film | Otac na službenom putu | Nominacija |
Reference
uredi- ^ a b „Otac na službenom putu”. Moj Tv. Pristupljeno 21. 1. 2021.
- ^ „28. filmski festival – Arhiva Pula Film Festivala” (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2025-03-02.
- ^ „OTAC NA SLUZBENOM PUTU”. Festival de Cannes (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2025-03-02.
- ^ „The 58th Academy Awards | 1986”. www.oscars.org (na jeziku: engleski). 2014-10-04. Pristupljeno 2025-03-02.
- ^ „Sto srpskih igranih filmova (1911-1999) proglašenih za kulturno dobro od velikog značaja”. www.kinoteka.org.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-12-07.
- ^ „Otac na službenom putu”. Rts. Pristupljeno 21. 1. 2021.
- ^ „Otac na službenom putu”. BH Film. Arhivirano iz originala 03. 02. 2021. g. Pristupljeno 29. 1. 2021.
- ^ „OTAC NA SLUZBENOM PUTU”. Festival de Cannes (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2025-03-03.
- ^ „32. filmski festival – Arhiva Pula Film Festivala” (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2025-03-03.
- ^ „Istorijat”. web.archive.org. 2021-01-31. Arhivirano iz originala 31. 01. 2021. g. Pristupljeno 2025-03-03.
- ^ „Festival filmskog scenarija - Vrnjačka Banja”. www.screenfest.org.rs. Pristupljeno 2025-03-03.
- ^ „The 58th Academy Awards | 1986”. www.oscars.org (na jeziku: engleski). 2014-10-04. Pristupljeno 2025-03-03.
- ^ „When Father Was Away on Business”. Golden Globes (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2025-03-03.
Spoljašnje veze
uredi- Otac na službenom putu na veb-sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Otac na službenom putu — filmska banka
