Поштар увек звони двапут (roman)
Poštar uvek zvoni dvaput (eng. The Postman Always Rings Twice) je kriminalistički roman američkog pisca Džejmsa Malahana Kejna, objavljen 1934. godine. Poštar uvek zvoni dvaput je Kejnov debitantski roman i jedan od najznačajnijih kriminalističkih romana objavljenih u dvadesetom veku.[1]
| Poštar uvek zvoni dvaput | |
|---|---|
 Naslovnica Laguninog izdanja iz 2020. godine | |
| Nastanak | |
| Orig. naslov | The Postman Always Rings Twice |
| Autor | Džejms M. Kejn |
| Zemlja | Sjedinjene Američke Države |
| Jezik | engleski |
| Sadržaj | |
| Žanr / vrsta dela | kriminalistički roman |
| Lokalizacija | Kalifornija,SAD; XX vek |
| Izdavanje | |
| Izdavač | Alfred A. Knopf |
| Datum | 1934. |
| Broj stranica | 100 |
| Klasifikacija | |
| ISBN ? | 978-86-521-3686-5 |
| Hronologija | |
| Naslednik | Serenada |
Radnja romana prati lutalicu Frenka Čejmbersa koji se zaljubljuje u udatu ženu Koru, i sa njom kuje plan da ubiju njenog muža. Kada je prvi put bio objavljen, roman je izazvao veliku pometnju zbog svog prikaza nasilja i seksa. Sudski proces je pokrenut protiv knjige u Bostonu, u saveznoj državi Masačusets, godinu dana nakon sudskog procesa koji je pokrenut protiv romana Uliks.[1]
Poštar uvek zvoni dvaput je adaptiran u film sedam puta. Najznačajnije od ovih adaptacija bile su adaptacija iz 1946. godine, gde je Lana Tarner tumačila ulogu Kore Smit, i adaptacija iz 1981. godine gde su glavne uloge tumačili Džek Nikolson i Džesika Lang.[2][3]
Radnja uredi
Roman je napisan u prvom licu gde je protagonista i pripovedač lutalica Frenk Čejmbers. Radnja je smeštena u ruralnu Kaliforniju dvadesetog veka.
Radnja romana počinje dolaskom Frenka u kafanu gde odlučuje da se zapošljava. Vlasnici kafane su venčani par Kora Smit i njen muž Nik Papadakis koji se ponekad u romanu naziva i nadimkom "Grk".
Frenk i Kora započinju strasnu sadomazohističku aferu ubrzo nakon Frenkovog zapošljavanja. Kora je nezadovoljna svojim životom, i želi da se reši svog muža. Ona i Frenk kuju plan da ubiju Nika i preuzmu kafanu.
U prvobitnom planu, Kora bi udarila Nika tupim predmetom po glavi, a zatim inscenirala telo tako da izgleda da se on sapleo u kadi i umro od udara u kadu. Kora sprovodi ovaj plan, ali on ne uspeva zbog iznenadnog nestanka struje i dolaska policajca u kuću pa se Nik oporavlja od udarca. Nik se ne seća ničeg pre udarca pa Kora i Frenk ne bivaju uhvaćeni.
Frenk i Kora smišljaju novi plan u kojem bi Frenk lažirao saobraćajnu nesreću u kojoj bi Nik preminuo, a Kora ostala sa manjim povredama. Ovaj plan uspeva, i Nik umire, ali lokalni tužilac počinje da sumnja da su Kora i Frenk krivi za Nikovo ubistvo. Tužilac odličuje da optuži Koru za Nikovo ubistvo, ali ne i Frenka. Kora priznaje zločin i objašnjava svoju i Frenkovu ulogu u Nikovom ubistvu. Tužilac odlučuje da pusti Koru iz zatvora, manipulisanjem osiguravajućih društva i svedoka zločinu.
Nakon njenog suđenja, Kora se vraća u kafanu, ali je njen odnos sa Frenkom zauvek iskvaren. Frenk započinje aferu sa krotiteljkom lavova, a Kora saznaje da je trudna. Uprkos Frenkovoj aferi, Kora i on se venčavaju i počinju da planiraju svoju budućnost.
Na kraju romana, Kora umire u saobraćajnoj nesreći dok je Frenk bio za volanom. Frenk biva lažno optužen za njeno ubistvo i biva osuđen na smrt.
Adaptacije uredi
Poštar uvek zvoni dvaput je adapitran više puta uključujući sedam puta za filmsko platno i dva puta za pozorište.
- Le Dernier Tournant (srp. Poslednje skretanje na putu) je francuska adaptacija romana koju je režirao Pjer Šenal.
- Ossessione (srp. Opsesija) je italijanska adaptacija romana koju je režirao Lukino Visonti.
- The Postman Always Rings Twice (srp. Poštar uvek zvoni dvaput) je prva holivudska adaptacija romana. Imala je svoju premijeru 1946. godine. Smatra se značajnim filmom u žanru film noara. Režirao ju je Tej Garnet.
- Chair de Poule (srp. Žmarci) je francuska adaptacija romana Tirez la chevillette koja sadrži elemente romana Poštar uvek zvoni dvaput. Režirao ju je Žulijen Divivijer.
- The Postman Always Rings Twice je druga holivudska adaptacija romana. Imala je svoju premijeru 1981. godine i režirao ju je Bob Rafaelson.
- The Postman Always Rings Twice je prva pozorišna adaptacija romana sa Val Kilmerom u glavnoj ulozi, u režiji Lusi Bejli.[4]
- Szenvedély (srp. Strast) je mađarska adaptacija romana koju je režirao Gjorgi Fehir.
- Buai laju-laju (srp. Njiši se visoko, draga moja) je malajska adaptacija romana objavljena 2004. godine u režiji U-vej Hadži Sarija.
- Jerichow je nemačko-turska adaptacija romana u režiji Kristijana Petzolda.
- Počtalьon vsegda zvonit dvaždы (pьesa) (srp. Poštar uvek zvoni dvaput) je ruska pozorišna adaptacija romana u režiji Aleksandra Marina.[5]
Reference uredi
- ^ a b „100 Best Crime Novels of the 20th Century :: CrimeFest” (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 20. 09. 2021. g. Pristupljeno 2021-08-25.
- ^ The Postman Always Rings Twice (1946) - IMDb (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2021-08-25
- ^ The Postman Always Rings Twice (1981) - IMDb (na jeziku: engleski), Pristupljeno 2021-08-25
- ^ „The Postman Always Rings Twice, Playhouse, London”. the Guardian (na jeziku: engleski). 2005-06-09. Pristupljeno 2021-08-26.
- ^ „Moskovskiй teatr «Master»: Počtalьon vsegda zvonit dvaždы”. www.mtm.theatre.ru. Pristupljeno 2021-08-26.