Википедија

Progon Kopta

Kopti su izvorni egipatski hrišćani, uglavnom pravoslavni, koji trenutno čine oko 10 do 20%[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12] stanovništva Egipta - najveće verske manjine u toj zemlji. Od invazije muslimana na ove prostore Kopti trpe progon tokom čitave svoje istorije. Hjuman Rajts Voč je u svom izveštaju za 2010. godinu uočio "rastuću versku netoleranciju" i versko nasilje nad koptskim hrišćana u poslednjih nekoliko godina, i neuspeh egipatske vlade da efikasno istraže pravilno i goni one koji su odgovorni[13][14] Otmica i nestanak koptskih hrišćanskih žena i devojaka ostaje ozbiljan problem koji do dan danas nije rešen.[15][16]

Koptski krst

Antičko doba uredi

Po svedočenju Svetog Pisma Jevanđelja po Marku prvu hrišćansku zajednicu u Aleksandriji osnovali su Sveti apostoli a on je postao njen prvi episkop.[17] U roku od 50 godina od dolaska Svetog Marka u Aleksandriju, fragment Novog zaveta je objavljen u Oksirinhusu, što ukazuje da je hrišćanstvo brzo počelo da se širi južno od Aleksandrije. Do sredine 3. veka, znatan broj Egipćana su bili proganjani od strane Rimljana zbog svoje hrišćanske vere, počevši od Trajanovog edikta. Hrišćanstvo je tolerisano u Rimskom carstvu sve do 284. godine, kada je car Dioklecijan pokrenuo masovni progon i pogubljenje velikog broj hrišćanskih Egipćana.[18] Ovaj događaj je postao prekretnica u istoriji egipatske hrišćanstva, označavajući početak formiranja Egipatske ili Koptske crkve. Ovaj period je poznat kao "eri mučenika" i obeležava se posebno se u kalendaru Koptske orijentalno-pravoslavne crkve. U vreme kada su Egipatski hrišćani bili progonjeni od strane cara Dioklecijana, mnogi su povukli u pustinju kako bi se spasili. Ova praksa je ubrzala rast monaštva, po kom su Kopti poznati. Sveti Antonije Veliki, Sveti Pahomije, Sveti Sisoje Veliki i Sveti Amon, uzimaju se kao začetnici egipatskog monaštva. Do kraja 4. veka, procenjuje se da je većina Egipćana prihvatila hrišćanstvo.[19]

451 godine nakon Četvrtog vaseljenskog sabora, Aleksandrijska crkva je podeljena na dva dela. Oni koji su prihvatili odluke Sabora nazvali su se Aleksandrijska patrijaršija ili Halkidonci. Oni koji nisu poštovali odluke Sabora su označeni su kao nehalkidonci ili monofiziti. Nehalkidonci, međutim, odbacuju pojam monofizitizam kao pogrešna i insistiraju na nazivu Miafizitstvo. Većina Egipćana prihvatilo je nehalikodonsko učenje, što je dovelo do njihovog progona od strane Vizantijske vlasti u Egiptu, što se nastavilo sve do arapskog osvajanja Egipta.

Arapsko-muslimansko osvajanja Egipta uredi

Arapsko-muslimansko osvajanje Egipta desilo se 639. godine. Egipat je dugo vremena i nakon toga ostao većinski hrišćanska zemlja, iako je priliv arapskih imigranata i postepena islamizacija tokom vekova promenila Egipat od većinski hrišćanske u večinski muslimansku zemlju do kraja 14. veka.[20]

Ovaj proces je ubrzao progon tokom i nakon vladavine El Hakim bi Amr Alaha (996—1021.) i krstaških ratova.

Moderno doba uredi

U Egiptu vlada ne zvanično priznaje prelazak iz islama u hrišćanstvo. Takođe određeni međuverski brakova nisu dozvoljeni, a dece hrišćanskih parova se često klasifikuju kao muslimani i daje im se muslimansko obrazovanje.

Vlada takođe zahteva dozvole za popravku crkve ili izgradnju novih, koje ss drugr strane često uskraćuje.[21]

1981. godine egipatski predsednik Anvar el Sadat, prognao je koptskog patrijarha Šenudu III optužujući ga da podstiče međuverski sukob. Sadat je nakon toga izabrao pet episkopa Koptske crkve i zahtevao do njih da izaberu novog patrijarha. Oni su to odbili, a 1985. godine novi predsednik Hosni Mubarak dozvoljava patrijarhu Šenudu III da se vrati na čelo Koptske crkve.

Specifični incidenti uredi

  • 20. jun 1981 - 10 mrtvih u sukobima u Zavaia Hamra. 5 hrišćani i 4 muslimana ubijeno i jedno neidentifikovano telo.[22]
  • 17. novembar 1981 - Koptski sveštenik sveštenik Makimose Guirguis je kidnapovan i prećeno mu je smrću ako ne osudi hrišćanstvo i javno pređe na islam. On odbija i sku mu grlo ostavljajući ga da krvari do smrti.[23]
  • 9 Mart, 1992 - Manshiet Naser, Dirot, Gornji Egipat. Kopt sin farmera Badr Abdulaha Masuda je ubijen nakon što je odbio da plati porez od oko 166 dolara lokalnom lideru islamske grupe. Masudovo telo je pronađeno izbodeno noževima.
  • Maj 4, 1992 - Sela Manshia i Veesa, Dirot, Gornji Egipat. Iislamski ekstremista ubija 13 koptiskih poljoprivrednika[24]
  • 13. mart 1997 - muslimanska rulja napada turistički voz sa španskim turistima, ubivši 13 hrišćana i ranjava 6, u selu Nakhla kod Nage Hamadi.
  • 1997 - Ebu Kurkas. Tri maskirana napadača ušli su u crkvu Svetog Đorđa u Abu Kurkasu i ubili osam Kopta na nedeljnom sastanku mladih. Tokom bekstva ubili su i hrišćanskog farmera dok je zalivao svoje njive.[25]
  • Februar i april 2001. - Međunarodni Kristijan Koncern izveštava da su u februaru 2001. godine, radikalni islamisti spalili crkvu i 35 hrišćanskih domova u Egiptu.
  • April 2001. 14-godišnji devojka hrišćanska je kidnapovana, da bi kaznili njene roditelje jer su tajno iz islama prešli u hrišćanstvo[26]
  • 19. april 2009 - Grupa muslimana (Mahmud Husein Mohamed (26 godina), Mohamed Abdel Kader (32 godina), Ramazan Favzi Mohamed (24 godina), Ahmed Mohamed Saed (16 godina), i Ebu Bekr Mohamed Saed) otvorila je vatru na hrišćane na dočeku Vaskrsa i pri tome ubili dva hrišćana (Hedra Adib (22 godina), i Amir Estafanos (26 godina)) i ranio još jednog (Mina Samir (25 godina)). Ovaj događaj je bio u selu Hegaza, . 22. februara 2010. godine, oni su osuđeni na 25 godina zatvora.[27]
  • 7. januar 2010. Mitraljeski napad tri Muslimana iz plemena Berber koje se zove Al-Havara na koptske hrišćane koji proslavljaju Božić. Sedam njih je ubijeno (uključujući i muslimanskog policajca koji je pokušao da ih odbrani).[28]
  • Januar 1, 2011 Auto bomba eksplodirala ispred jedne Aleksandrijske Koptske pravoslavne crkve ubila je najmanje 21 i ranjeno najmanje 79 hrišćana. Incident se dogodio nekoliko minuta nakon ponoći, kada hrišćani su odlazili sa novogodišnje Crkvene službe.[29][30][31]
  • Januar 11, 2011 Mentalno poremećeni pripadnik policije otvorio je vatru u vozu u Samalout stanici u provinciji Minia i pri tome ubio 71-godišnjeg kopta i ranjava još 5 Kopta i muslimana.
  • Mart 5, 2011 - crkva je zapaljena u mestu Sole, od strane grupe muslimanskih muškaraca ljutih što je muslimanka u ljubavnoj vezi sa hrišćaninom. Kopti su pokrenili su velike proteste koji su zaustavili saobraćaj u vitalnim oblastima u Kairu.[32][33]
  • April 2011 - Posle smrti dvojice muslimana 18. aprila, versko nasilje izbilo je u južnom egipatskom gradu Abu Kurkas El Balad, u Minia Governorate, 260 km južno od Kaira. Jedan Kopt je ubijen. Koptske kuće, prodavnice, preduzeća, polja i stoka su opljačkani i zapaljeni.[34][35][36][37]
  • 7. maj 2011 - Spor je koji je započeo zbog tvrdnji muslimana da je nekoliko žena koje su prešle u islam oteto od strane crkve i odvedeno protiv svoje volje u Crkvu Svete marije u Imbabu, Giza, završio je u nasilnim sukobima sa 15 mrtvih, među kojima je bilo muslimana i hrišćana, i oko 55 povređeno. Crkva je spaljena od strane muslimana[38]
  • Maj 18, 2011 - Koptska crkva dobila je dozvolu u januaru da preudredi napuštenu fabriku konfekcije u naselju Ain Shams iz Kaira u crkvu. Međutim, ljute muslimanske bande napali su crkvu i desetine Kopta i muslimana su uhapšeni zbog uznemiravanja. U nedelju 29. maja, egipatski vojni sud osudio je dva Koptska hrišćana na pet godina zatvora zgog navodnog nasilje i pokušava da okrene fabriku u nelicenciranog crkvu.[39]
  • Oktobar 9, 2011 Najteže versko nasilje dogodilo se 2011. godini, kada je egipatska vojska ubila najmanje 24 hrišćana, što je postalo poznato kao "masakr Maspero".[40]
  • 18. septembar 2012 - Koptski učitelj osuđen je na šest godina zatvora jer je postavio crtane filmove na fejsbuku koji su navodno vređali islam i Muhameda, ali i vređali Egipatskog predsednika Muhameda Mursi.[41]
  • 25. januara 2010. godine, ekstremni islamisti napravili su opsadu u sedištu Koptske crkve u Kairu, hramu Svetog Marka, ubivši pri tome troje ljudi i ranivši najmanje 21 Kopta i muslimana.[42]

Stanje nakon svrgavanja Muhameda Mursija uredi

Egipatski Kopti i dalje su izloženi napadima islamista. Lokalnim hiršćanima prete seksualna uznemiravanja, vandalizam, požari i ubistva. I nakon svrgavanja sa vlasti islamističkog predsednik Muhameda Mursija, hrišćanske crkve su u Egiptu redovno izložene požarima. Oko 40 crkava je opljačakano i porušeno, a 23 je ozbiljno oštećeno. Ista sudbina stigla je i mnoge škole, kuće, prodavnice, koje pripadaju hrišćanima.

Izvori uredi

  1. ^ „The 2009 American Pew Forum on Religion and Public Life” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 10. 10. 2009. g. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  2. ^ „"Institut National Etudes Démographiques" – Research in population and demography of France estimates the Coptic population to be”. Asharqalawsat.com. Arhivirano iz originala 6. 12. 2007. g. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  3. ^ „Egypt from "The World Factbook"”. American Central Intelligence Agency (CIA). 4. 9. 2008. Arhivirano iz originala 30. 09. 2019. g. Pristupljeno 18. 01. 2016. 
  4. ^ „The Copts and Their Political Implications in Egypt”. Washington Institute for Near East Policy. 25. 10. 2005. 
  5. ^ IPS News Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. februar 2012) (retrieved 09-27-2008)
  6. ^ [1]. The Washington Post. "Estimates of the size of Egypt's Christian population vary from the low government figures of 6 to 7 million to the 12 to 15 million reported by Christian leaders. The actual numbers may be in the 9 to 15 million range, out of an Egyptian population of more than 60 million." Retrieved 10-10-2008
  7. ^ Chan, Kenneth. Thousands Protest Egypt's Neglect of Coptic Persecution". The Christian Post. December 7, 2004. Accessed September 28, 2008.
  8. ^ NLG Solutions Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. mart 2016) <Online>. Egypt. Accessed September 28, 2008.
  9. ^ „Egypt from "U.S. Department of State/Bureau of Near Eastern Affairs"”. United States Department of State. 30. 9. 2008. Arhivirano iz originala 22. 6. 2013. g. Pristupljeno 18. 1. 2016. 
  10. ^ „Egypt from "Foreign and Commonwealth Office"”. Foreign and Commonwealth Office. 15. 8. 2008. Arhivirano iz originala 13. 5. 2008. g. Pristupljeno 18. 1. 2016. 
  11. ^ „Egypt Religions & Peoples from "LOOKLEX Encyclopedia"”. LookLex Ltd. 30. 9. 2008. Arhivirano iz originala 02. 10. 2018. g. Pristupljeno 18. 01. 2016. 
  12. ^ Egypt from "msn encarta". Microsoft Encarta. 30. 9. 2008. Arhivirano iz originala 31. 10. 2009. g. Pristupljeno 18. 1. 2016. 
  13. ^ Egypt and Libya: A Year of Serious Abuses, hrw.org, January 24, 2010
  14. ^ Zaki, Moheb (18. 5. 2010). „Egypt's Persecuted Christians”. The Wall Street Journal. Pristupljeno 4. 6. 2010. 
  15. ^ United States. Congress. Commission on Security and Cooperation in Europe (18. 7. 2012). Escalating Violence Against Coptic Women and Girls: Will the New Egypt be More Dangerous than the Old? : Hearing before the Commission on Security and Cooperation in Europe, One Hundred Twelfth Congress, Second Session, July 18, 2012. Washington, DC: Government Printing Office. Pristupljeno 8. 3. 2015. 
  16. ^ „Masress : Sectarian tensions rise in wake of crime boss death”. Masress. Pristupljeno 2. 1. 2016. 
  17. ^ „Egypt”. Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Arhivirano iz originala 20. 12. 2011. g. Pristupljeno 14. 12. 2011.  See drop-down essay on "Islamic Conquest and the Ottoman Empire"
  18. ^ „Some Coptic Legends about Roman Emperors”. Pristupljeno 2. 1. 2016. 
  19. ^ Jankowski, James, Egypt: A Short History (One World (Oxford)). (2000). pp. 32.
  20. ^ Kamil, Jill (1997). Coptic Egypt: History and Guide. Cairo: American University in Cairo.
  21. ^ „Egypt”. Berkley Center for Religion, Peace, and World Affairs. Arhivirano iz originala 20. 12. 2011. g. Pristupljeno 14. 12. 2011.  See drop-down essay on "Religious Freedom in Egypt"
  22. ^ „EGYPT NOW SAYS 10 DEAD IN MUSLIM-CHRISTIAN CLASHES”. The New York Times. 21. 6. 1981. 
  23. ^ „article by Nana Ameen published in "Modern Discussion"”. Arhivirano iz originala 23. 07. 2011. g. Pristupljeno 18. 01. 2016. 
  24. ^ Murphy, Caryle, Passion for Islam : Shaping the Modern Middle East: the Egyptian Experience. pp. 236-7
  25. ^ Murphy, Caryle, Passion for Islam. pp. 242.
  26. ^ „Copts Under Fire”. The Free Lance-Star. 23. 11. 2002. Pristupljeno 10. 6. 2011. 
  27. ^ „News article”. BBC News. 20. 4. 2009. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  28. ^ „Church attack spark riots”. Arab news. 8. 1. 2010. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  29. ^ Yolande Knell Middle East specialist (1. 1. 2011). „BBC News – Egypt bomb kills 21 at Alexandria Coptic Church”. Bbc.co.uk. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  30. ^ Saleh, Yasmine (1. 1. 2011). „Bomb kills 21 at Egypt Church”. Reuters. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  31. ^ Yolande Knell Middle East specialist (1. 1. 2011). „BBC News – Egypt's president calls for unity after church bombing”. Bbc.co.uk. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  32. ^ Abouzeid, Rania (10. 3. 2011). „After the Egyptian Revolution: The Wars of Religion”. Time (magazine). Arhivirano iz originala 12. 03. 2011. g. Pristupljeno 18. 01. 2016. 
  33. ^ „Ten dead after Copt-Muslim clash in Cairo”. Bbc.co.uk. 9. 3. 2011. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  34. ^ „In Qena elections, Copts have no fear”. Arhivirano iz originala 25. 01. 2016. g. Pristupljeno 2. 1. 2016. 
  35. ^ Tribal infighting plagues Upper Egypt - Al Arabiya English
  36. ^ „Egyptian tribes shift their approach to politics - Al-Monitor: the Pulse of the Middle East”. Al-Monitor. Pristupljeno 2. 1. 2016. 
  37. ^ „10. Tribal Fanaticism reigns supreme in southern Egypt”. Pristupljeno 2. 1. 2016. 
  38. ^ KIRKPATRICK, DAVID (15. 5. 2011). „Muslims and Coptic Christians Clash Again in Egypt”. NYTimes. Pristupljeno 9. 6. 2011. 
  39. ^ „Egypt sentences Copts over church scuffle”. France 24. 29. 5. 2011. Arhivirano iz originala 28. 11. 2011. g. Pristupljeno 9. 6. 2011. 
  40. ^ Kingsley, Patrick. „Egyptian Christian funeral ends in violent clashes, killing one”. the Guardian. Pristupljeno 6. 1. 2015. 
  41. ^ Ibrahim, Ekram (18. 9. 2012). „Egyptian Copt jailed for 'insulting Islam, Morsi' on Facebook”. Egypt Independent. Arhivirano iz originala 18. 09. 2012. g. Pristupljeno 19. 9. 2012. 
  42. ^ „Two more dead after sectarian clashes in Egypt”. The Reuters. 8. 4. 2013. Arhivirano iz originala 09. 07. 2015. g. Pristupljeno 30. 7. 2015. 

Literatura uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Прогон_Копта&oldid=27754869”