Prodrom
Prodrom od reči grč. προδρομος, у преводу, „претеча - пре покренуто“) je simptom ili grupa simptoma koji se javlju neposredno pre pojave akutne faze (perioda) bolesti.[1] Prodromi su obično blagi simptomi, koji najavljuju početak glavnih faza (perioda) bolesti. Npr. kod mnogih zaraznih bolesti, prodromi su nespecifični simptomi kao što su mučnina, opšta slabost, glavobolja, subfebrilna temperatura, itd.
Neka od značenja prodroma uredi
Prodrom je prethodna pojava ili;
- rani znak razvoja stanja ili bolesti.
- najranija faza u razvoju nekog stanja ili bolesti. Mnoge zarazne bolesti, kao što su varičela, male boginje, šarlah, su najzaraznije tokom prodromalnog perioda.[2]
Prodrom je opominjući simptom, koji ukazuje na pojavu bolesti.[3]
Prodrom je opominjući klinički znak, i klinički označava početka bolesti.[4]
Prodrom je rani simptom koji ukazuje na pojavu „napada“ (npr kod migrene) ili bolesti.[5]
Prodrom je simptom - senzacija ili promene telesnih funkcija koje doživljava pacijent i povezana je sa određenom bolešću.[6]
Prodromalni period uredi
Vremenski period (u časovima danima ili mesecima), koji označava trajanja prodromalnih simptoma i dešava se između perioda inkubacije i stvarne i karakteristične kliničke slike bolesti.[7] Prodrom može da traje od nekoliko časova do više nedelja, ili godina, pre nego što se razvije klinička slika bolesti, (npr kod psihoze) a može da nestane misteriozno bez pojave drugih znakova bolesti. Ovaj period trajanja prodroma naziva se i prodromalni period ili prodfromalna faza bpolesti. U prodromalnom periodu kod infekcija i zaraznih bolesti, simptomi mogu biti nespecifični, kao što su slabost, glavobolja, i blaga groznica, ili specifične promene kao što su na primer, Koplikove mrlje na bukalnoj sluzokoži kod boginja.
Rezultati laboratorijskih testova u prodromalnom periodu otkrivaju promene u telu. Tako početne promene u ćelijskom sastavu koštane srži se posmatraju kao prodromi pre početka leukemije.
Prodromalnom periodu prethodi period inkubacije, tokom koje ne postoje simptomi bolesti, uprkos prisutnosti infekcije ili početnih poremećaja funkcija organa. Prodromalni period se nastavlja periodom razvijene kliničke slike bolesti.
Prodromalni period je veoma čest i u nekim nezaraznim bolestima. Tako se u periodu koji prethodi infarktu miokarda, mogu javiti simptomi povećane učestalosti i težine napada angine pektoris. Ili npr. slaba koncentracija, razdražljivost, uznemirenost su prodromi u šizofreniji.
Prodromi kod nekih bolesti uredi
| Bolest | Karakteristike prodromalnih simptomi |
|---|---|
| Zarazne bolesti | Prodromalni osip koji prethodi pojavi potencijalno ozbiljnijih kožnih eflorescencija uzrokovanih zaraznim bolestima. |
| Sifilis | Primarni sifilis (inokulacioni šankr) i sekundarni (sifilistični osip), mogu se smatrati prodromima koji najavljuje pojavu, nakon nekoliko godina, tercijarnog sifilis, i razvoj kardiovaskularnih, zglobnih, nervnih i vizuelnih komplikacija. |
| Akutni radijacioni sindrom | Nakon izloženosti visokim dozama jonizujućeg zračenja, simptomi su umor, mučnina, povraćanje i javljaju i često traju oko dva dana. Često su prodromi kod radijacione bolesti najava pojave (nakon nekoliko nedelja); hematoloških, gastrointestinalnih i/ili respiratornih komplikacija ili smrti ozračene osobe. |
| Šizofrenija | U hroničnoj fazi kod mlađih osoba obično se razvija u mlade prodromalni period tokom tinejdžerskih godina. Početni simptomi se teško dijagnostikuju jer se manifestuju u vidu slabe koncentracije, razdražljivosti, anksioznosti, socijalnog povlačenje. |
| AIDS | Prodomalni period kao primarna infekcija, teško se dijagnostikuje, jer se javlja kao prodromalni period nedeljama nakon kontaminacije u vidu simptoma gripa ili mononukleoze (groznica, konstantan umor, glavobolja, proliv) i nagoveštavaju najavu početka kliničke slike, koja nastaje godinama kasnije. |
| Migrena | U ovoj bolesti prodromi nisu uvek prisutni, i variraju od osobe do osobe. Mogu da uključe promenu raspoloženja, razdražljivost, depresiju ili euforiju, umor, zevanje, prekomerna pospanost, želju za određenom hranom (npr. čokoladom), ukočenost mišića (posebno u vratu), zujanje u ušima, zatvor ili proliv, učestalo mokrenje, i druge visceralne simptoma.[8] |
Izvori uredi
- ^ (jezik: engleski) Dorland's Medical Dictionary for Health Consumers, © 2007 by Saunders, an imprint of Elsevier, medical-dictionary
- ^ Mosby's Medical Dictionary, 8th edition. © 2009, Elsevier.
- ^ Miller-Keane Encyclopedia and Dictionary of Medicine, Nursing, and Allied Health, Seventh Edition. © 2003 by Saunders, an imprint of Elsevier, Inc. All rights reserved.
- ^ Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary, 3 ed. © 2007 Elsevier
- ^ The American Heritage® Dictionary of the English Language, Fourth Edition copyright ©2000 by Houghton Mifflin Company. Updated in 2009. Published by Houghton Mifflin Company.
- ^ Based on WordNet 3.0, Farlex clipart collection. © 2003-2008 Princeton University, Farlex Inc.the free dictionary
- ^ The Great Soviet Encyclopedia, 3rd Edition (1970—1979). © 2010 The Gale Group, Inc. All rights reserved.
- ^ L, Kelman (2004). „The premonitory symptoms (prodrome): a tertiary care study of 893 migraineurs”. Headache. 44 (9): 865—72. PMID 15447695. doi:10.1111/j.1526-4610.2004.04168.x.
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
