Puli (opština)
Puli (franc. Pully) opština je u okrugu Lavo-Oron u kantonu Vo, Švajcarska. Nalazi se na obali Ženevskog jezera i predstavlja jedno od istočnih predgrađa Lozane.
| Puli Pully | |
|---|---|
 Jezero kod Pulija | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Švajcarska |
| Kanton | Vo |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2018. | 18.308 |
| — gustina | 3.134,93 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 46° 31′ 00″ S; 6° 40′ 00″ I / 46.516667° S; 6.666667° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 426 m |
| Površina | 5,84 km2 |
  Puli Puli na karti Švajcarske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Gil Rajhen |
| Poštanski broj | 1009 |
| Veb-sajt | |
| www.pully.ch | |
Grb uredi
Blazon opštinskog grba glasi Per pale Argent and Gules, overall a Grape-bunch counterchanged leaved Vert.[1]
Geografija uredi
Površina Pulija iznosi oko 5,90 kilometara kvadratnih (od 2009). Od ove površine, 20,5% se koristi u poljoprivredne svrhe, a 24,1% je pošumljeno. Ostalih 56,1% je pokriveno putevima i zgradama. Manje od jedan procenat čine reka i jezera.[2]
Od naseljenog područja, stambena zdanja zauzimaju 37,3% ukupne površine, dok transportna infrastruktura čini 13,2%. Tek 4,4% čine parkovi, zelene površine i sportski tereni. Celo pošumljeno zemljište je prekriveno šumama. Što se tiče poljoprivrednog zemljišta, 13,2% se koristi za uzgoj useva, a 4,8% su pašnjaci. Voćnaci i vinogradi zauzimaju 2,6% površine..[2]
Opština je bila deo okruga Lozana sve dok se nije razdvojila datuma 31. avgusta 2006. i postala deo novog okruga Lavo-Oron.[3]
Puli se proteže od Ženevskog jezera do planinskog kraja Žora. Pripada mu vrh Monts de Puli, sa visinom od 806 metara. U opštini se takođe nalazi nekoliko sela.
Demografija uredi
Prema podacima iz 2018, u Puliju živi 18.313 stanovnika. Ukupno 27,3% stanovništva su činili stranci.[4] U razdoblju od 1999. do 2009. ukupan broj stanovnika porastao je za 6,8% (migracije su uticale na priliv stanovništva od 7,3% dok se taj procenat smanjio za 0,2% zbog mortaliteta).[5]
Većina populacije (od 2000) priča francuski (82,8%). Zatim slede nemački sa 4,8% i italijanski sa 2,8%. Najmanje zastupljen jezik je Romanš, koji priča troje ljudi.[6]
Od stanovništva u opštini, oko 2.669 njih je rođeno u Puliju i još žive u istom. Njih 5.190 nije rođeno u Puliju, ali jeste rođeno u istom kantonu, dok je 2.824 ljudi rođeno negde drugde u Švajcarskoj i 4.928 je rođeni van granica te zemlje.[6]
Godine 2008, bilo je 146 novorođenih i 169 preminulih osoba. Ne gledajući migracije, populacija švajcarskih državljana opala je za 51, dok je populacija stranaca porasla za 28 stanovnika. Bilo je 9 Švajcaraca koji su emigrirali iz Švajcarske i 2 Švajcarke koje su imigrirale nazad u Švajcarsku. Istovremeno, bilo je 128 stranih muških i 147 stranih ženskih državljana koji su imigrirali iz druge države u Švajcarsku. Krajnji prirodni priraštaj iznosio je 0,9%, sa smanjenjem od 71 i povećanjem od 227 ljudi[4]
Što se tiče starosne raspodele stanovništva (2009), u Puliju je bilo 1.568 osoba starosti od 0 do 9 godina (9,2%) i 1.814 (10,6%) osoba starosti između 10 i 19 godina. Od odrasle populacije, 1.608 ljudi (9,4%) je imalo između 20 i 29 godina, 2.294 (13,4%) između 30 i 39, 2.571 (15,1%) između 40 i 49 i 2.205 (12,9%) između 50 and i 59 godina. Starije građane je brojalo njih 2.236 (13.1%) koji su imali od 60 do 69 godina, 1.610 (9.4%) koji su imali od 70 do 79, 972 (5,7%) koji su imali od 80 do 89 i 201 osoba (1.2%) koja je bila 90-godišnjak ili starija.[7]
Od 2000, 5.999 osoba nije bilo u braku, dok je njih 7.763 bilo u braku, 1.110 udovica ili udovaca i 1.162 razvedenih osoba.[6]
Od 2000, u opštini je bilo 7.539 privatnih domaćinstava i u proseku 2,1 osoba po domaćinstvu.[5] Onda, 3.013 domaćinstava koja su brojale samo jednu osobu i 292 domaćinstava sa pet ili više ljudi. Od ukupnih 7.690 boravišta koji su pristali da odgovore na zadato pitanje, 39,2% boravišta su bila namenjena za samo jednu osobu, a bilo je 36 punoletnih građana koji su živeli sa svojim roditeljima. Od ostalih domaćinstava, 2.090 vnčanih parova nisu imali dece, a 1.829 ih je imalo. Zabeleženo je 439 samohranih roditelja sa detetom ili decom.[6]
Godine 2000. zabeleženo je 8.248 apartmana u opštini. Najobičnija apartmanska prostorija brojala je tri sobe (takvih apartmana bilo je 2,230). Slede 502 jednosobnih apartmana i 2.241 apartmana sa pet ili više soba. Od ovih apartmana, njih 7.348 (89,1%) bilo je stalno zauzeto, dok njih 738 (8,9%) pripada sezonskim turističkim apartmanima, a 162 (2%) su bila prazna. Od 2009, stopa izgradnje novih domova iznosila je 4 nova doma po 1.000 stanovnika.[5] Stopa slobodnih radnih mesta u opštini, 2010, činilo je 0,27%.[5]
U sledećem grafikonu predstavljena je promena broja stanovnika po godinama:[8][9]
Religija uredi
Od 2000. godine, 5.953 (37,1%) stanovnika prati katolicizam, dok 5.730 (35,7%) pripada Švajcarstoj reformiranoj crkvi. Ostatak čine pravoslavci (310), pripadnici Hrišćanske-katoličke crkve Švajcarske (17) i vernici neke druge hrišćanske crkve (449). Bilo je 246 osoba (1,53%) judaističke veroispovesti i 383 (2.39%) Muslimana. Dalje slede budisti (43), hinduisti (25) i još 44 osoba koje pripadaju nekoj drugoj crkvi. Ostalih 2.288 osoba (14,27%) su agnostici ili ateisti. Njih 748 (4,67%) se nije izjasnilo po ovom pitanju.[6]
Kultura uredi
U Puliju se nalazi nekoliko muzeja:
- Centar generala Gizana. Muzej je 2009. posetulo 1.323 ljudi.[10]
- Drevna rimska vila Pulija
- Muzej umetnosti Pulija
Postoji i jedno pozorište (Théâtre de l'Octogone) kao i bioskop (Cinéma city club).
Poznate osobe iz Pulija uredi
- Rene Oberžonoa (1872–1957, švajcarski postimpresionistički slikar, živeo u Puliju od 1929. do 1934.
- Anri Gizan (1874–1960), general Vojske Švajcarske tokom Drugog svetskog rata, celog svog života živeo u Puliju.
- Rodolf Arčibald Rajs (1875–1929), kriminolog, živeo jedno vreme u Puliju.[11]
- Žana de Vitingof (1875–1926 u Puliju), belgijska spisateljica, prijateljica majke Margerit Jursenar.
- Emil Rober Blanše (1877–1943 u Puliju), švajcarska pijanistkinja i kompozitorka.
- Šarl Ferdinand Ramu (1878–1947), pisac, živeo u Puliju dok nije preminuo.
- Džaša Horenstajn (1898–1973), američki dirigent, živeo u Puliju od 1959. dok nije preminuo.
- Pumipon Adunjadet ili Rama IX (1927–2016), kralj Tajlanda, živeo u Puliju s vremena na vreme između 1933. i 1951.[12][13]
- Fransoa Oland (1954), predsednik Francuske 2012/2017, posetio Puli kao dete.[14]
- Luk Rekordon (1955. u Puliju), švajcarski političar.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Flags of the World.com accessed 21-June-2011
- ^ a b Swiss Federal Statistical Office-Land Use Statistics 2009 data accessed 25 March 2010
- ^ Nomenklaturen – Amtliches Gemeindeverzeichnis der Schweiz Arhivirano 13 novembar 2015 na sajtu Wayback Machine accessed 4 April 2011
- ^ a b Swiss Federal Statistical Office - Superweb database - Gemeinde Statistics 1981-2008 accessed 19 June 2010
- ^ a b v g Swiss Federal Statistical Office accessed 21-June-2011
- ^ a b v g d STAT-TAB Datenwürfel für Thema 40.3 - 2000 Arhivirano 9 avgust 2013 na sajtu Wayback Machine pristupljeno 27. 5. 2020.
- ^ Canton of Vaud Statistical Office Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. mart 2015) accessed 29 April 2011
- ^ Pully na njemačkom, francuskom i italijanskom na onlajn Istorijskom rječniku Švajcarske.
- ^ Swiss Federal Statistical Office STAT-TAB Bevölkerungsentwicklung nach Region, 1850-2000 Arhivirano 30 septembar 2014 na sajtu Wayback Machine pristupljeno 27 .5. 2020.
- ^ Canton of Vaud Statistical Office - Fréquentation de quelques musées et fondations, Vaud, 2001-2009 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. jul 2011) (jezik: francuski) pristupljeno 27.5.2020.
- ^ Yelmac Roulet, "Sur les traces de Reiss", Le Temps, Tuesday 9 September 2014, page 24.
- ^ Luigi, Jorio. „The late Thai king’s youth in Switzerland”. SWI. Swissinfo.ch.
- ^ Olivier Grivat, "Un roi thaï toujours plus « lausannois »", Lausanne-Cités, 8. 5. 2018. (pristupljeno 27. 5. 2020).
- ^ Isabelle Biolley et Renaud Bournoud, "À l'EPFL, François Hollande salue le « miracle suisse »", 24 heures, Friday 17 April 2015, page 3.
